www.ziyouz.com кутубхонаси
127
OMON MATJON (1943) Iste’dodli o‘zbek shoirlaridan biri Omon Matjon 1943 yili Xorazm viloyatining Gurlan
tumanida tavallud topgan. O’rta maktabni tugatib, Samarqand Davlat dorilfununida
tahsil oladi. Sho‘ro armiyasida xizmat etadi. 1969—1980 yillar mobaynida u Gafur
G’ulom pomli Adabiyot va san’at nashriyotida bo‘lim boshlig‘i bo‘lib xizmat etadi. So’ngra
“Yoshlik” oynomasida bosh muharrir bo‘lib ishlaydi. Hozirgi kunda u Resiublika Prezidenti
devonida mas’ul vazifani ado etib kelmoqda.
Omon Matjon 60-yillardan boshlab matbuotda o‘z she’rlari bilan ko‘rina boshlaydi.
Keyinchalik shoirning eng yaxshi she’rlari uning «Ochiq derazalar» (1970) «Karvon
qo‘ngirog’i» (1973), «Yonayotgan daraxt» (1977) «Yarador chaqmoq» (1979),
«Haqqush qichqirig‘i» (1979) «Seni yaxshi ko‘raman» 1983), «Gaplashadigan vaqtlar»
(1986) kabi to‘plamlardan munosib o‘rin oldi. Xususan «Seni yaxshi ko‘raman»
to‘plamiga ayrim muhabbat haqidagi she’rlari qatorida avvalgi sanab o‘tilgan
majmualaridagi eng yaxshi asarlari saylab olingan. Shunga ko‘ra mazkur she’riy
to‘plamni shoirning kichik «Tanlangan asarlari» desa ham bo‘ladi. To‘plamlardagi
«Amu», «Oybek», «Shu’lalardan hayratlanish», «Ona degan so‘z», «Turnalar»,
«Mezon», «Chorlov», «O’n uchinchi eshik» «Umrimiz haqida» kabi she’rlari hozirgi
o‘zbek poeziyasi xazinasidan munosib o‘rin egallaydi. Binobarin, shoir she’riyati inson
qalbining turfa kechinmalari va jilolarini rang-barang tashbehlarda, jozibali obrazlarda
ifodalaydi.
Omon Matjon ijodida uning «Cho‘ldagilar» nomli doston-xronikasi, ayniqsa,
«Gaplashadigan vaqtlar» nomli she’riy qissasi alohida o‘rin egallaydi. Unda shoir qayd
etganidek, asarning yangicha shakli, ohangi kitobxon e’tiborini tortadi. Qolaversa,
qissada yuksak insoniy e’tiqod, ma’naviyat va qadriyatlar haqida jonli bahslar davom
etadi. Xususan, har qanday qirg’in urushlar, zulmning har qanday ko‘rinishi la’natlanadi.
Yana muhimi, unda muhabbat tasviri asarga, xarakterlarga yangicha ruh, yaigicha fayz
bag‘ishlaydi. Shularning hammasi shoir kamolatiga xizmat etadi, kitobxon bilan
munosabatini yanada mustahkamlaydi.
Omon Matjon tarjimon sifatida qardosh va chet ellar adabiyotlaridan ko‘plab asarlarni
o‘z ona tiliga mahorat bilan ag‘dara olgan. Xususan, F.Shiller, Sh.Bodder kabi jahon
klassiklaridan qilgan tarjimalari e’tiborga loyiqdir. U adabiyot oldidagi ana shunday
samarali hissasi uchun Yoshlar mukofoti, Hamza nomidagi Respublika Davlat mukofoti
sovrindori bo‘lgan.
Ha, xalq shoiri (1993) aytganday:
«... boshqa juda muhim gap ham aytilmoqchiday, juda muhim, juda yangi...
gaplashadigan» vaqtlar kelishiga yana bir bor ishonsa bo‘ladi.
O’zbek adiblari. Sobir Mirvaliyev – “Fan” nashriyoti - 1993