Milli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritələrinin təsdiq edilməsi haqqında


Zaqatala: Kənd təsərrüfatına qayıdış iqtisa-



Yüklə 0,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/20
tarix06.12.2022
ölçüsü0,62 Mb.
#72810
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20
İqtisadiyyatın əsas bölmələri üzrə strateji yol xəritələri

Zaqatala: Kənd təsərrüfatına qayıdış iqtisa-
diyyata güclü təkan verir.
Ötən illərin prizmasından Zaqatalanın sosial-
iqtisadi mənzərəsinə nəzər salanda aqrar sahənin sürətli 
və məqsədyönlü inkişaf üçün geniş miqyaslı, əhəmiyyətli 
tədbirlər həyata keçirilir. Respublikanın 13 rayonunda 
tütün əkilir və Zaqatala onlardan biri olmaqla 2015-ci 
ildə rayonda 468 hektarda tütün əkilmişdirsə, 2017-ci 
ildə həmin göstərici 744 hektara çatdırılmışdır. Zaqatala 
rayonunda tütünçülüyü inkişaf etdirmək məqsədi ilə 
əsasən ətirli və qiymətli tütün sortları olan “Berley” və 
“Verciniya”nın yetişdirilməsinə üstünlük verilir. 2017-ci 
ildə rayonda 700 hektar sahədə müxtəlif tütün sortları 
əkilmiş və bu mövsümü işlərə 2236 ton yaş tütün və 15,4 



ton quru tütün emal müəssisələrinə təhvil verilmişdir. 
2017-ci ilin birinci yarısında 7,8 milyon manat dəyərində 
tütün ixrac edilmişdir ki, bu da 2016-cı ilin müvafiq 
dövrü ilə müqayisədə 13,2 ton çoxdur. “Azər tütün” 
MMC-nin tütün qəbulu məntəqəsinin və illik emal gücü 
3000 ton olan Tütün emalı zavodunun fəaliyyət 
göstərməsi rayonda tütün istehsalını xeyli artırmaq 
imkanlarına müvafiq olaraq tütün qurutma kameralarının 
artırılmasına ehtiyac var. Rayon üçün kənd təsərrüfatının 
ənənəvi sahəsi olan baramaçılığa da Zaqatalada diqqət və 
qayğı ön plana çəkilmişdir. 2015-ci ildə cəmi 200 
kiloqram barama tədarük edildiyini, 2 il ərzində bu 
rəqəmin 244 tona çatdırıldığını qeyd edən dövlət başçısı 
bu işlə məşğul olan 30 nrayondan 10 rayonun adını 
çəkmiş və bu sırada Zaqatala kümçülərinin fədakar 
əməyini də qeyd etmişdir. 2018-ci ildə respublikada 500 
ton barama tədarük edilə biləcəyini, 2019-cu ildə bu 
rəqəqmin ən azı 1000 tona, 2025-ci ildə isə 6 min ton 
barama istehsal olunacaq. Ölkənin bütün bölgələrində 
qəbul məntəqələrinin yaradılması, “Şəki İpkə” ASC-nin 
istehsal imkanlarının genişləndirilməsi, yeni ipək kom-
binatının yaradılması, barama istehsalı və emalını təmin 
etməklə sahənin geniş miqyası inkişafına nail olmaq 
mümkündür. Beləliklə, yerli gəlirləri öz hesabına təmin 
edən rayon və şəhərlərin sayı 33-ə çatdırılmışdır. 
Mingəçevir, Naftalan, Sumqayıt və Şirvan şəhərləri, 
Abşeron, İmişli rayonları ilə yanaşı Gəncə, Lənkəran, 
Yevlax şəhərləri, Ağcabədi, Astara, Beyləqan, Bərdə, 



Biləsuvar, Göyçay, Hacıqabul, Xaçmaz, İsmayıllı, Kür-
dəmir, Qazax, Qəbələ, Quba, Qubadlı, Qusar, Masallı, 
Neftçala, Saatlı, Sabirabad, Salyan, Siyəzən, Şabran və 
Şamaxı rayonları 2017-ci ildən xərclərini öz gəlirləri 
hesabına edir, bu rayonlara dotasıya ayrılmır. 
2017-2018-ci illər ÜDM-də qeyri-neft sektoru 
üzrə büdcə gəlirlərinin xüsusi çəkisini yüksəltmək, büdcə 
gəlirlərinin yığım əmsalını artırmaq, dövlət büdcəsi 
xərclərinin optimallaşdırılması istiqamətində isləri davam 
etdirmək, büdcədən maliyyələşən təşkilatlar üzrə adam-
başına malliyələşdirmə prinsipinə keçmək, yerli dövlət 
proqramları və tədbirlərinin orta müddətli büdcə xərcləri 
ilə uzlaşdırılması üçün tədbirlər görmək, xərclərin 
investisiya və sosial yönümlülüyünə üstünlük verməklə 
sosial siyasəti gücləndirmək, büdcə xərclərinin son 
nəticəyə əsaslanan məqsədli proqramlar əsasında tərtibini 
davam etdirmək kimi strateji məqsədlər daxildir. Sahib-
karlığın, dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına həyata 
keçirilməsi nəzərdə tutulmuş tədbirlərin rayon üçün 
ənənəvi olan baramaçılığın inkişaf etdirilməsi məqsədi 
ilə 2016-cı ildə nəzərdə tutulan 1500 kiloqrama 
çatdırılmışdır. 2017-ci ildə 500 nəfər kümçünün fədakar 
əməyi nəticəsində rayon üzrə nəzərdə tutlan 21 ton 
əvəzinə 21,4 ton barama istehsal edilərək “Şəki-İpək” 
ASC-yə təhvil verilmişdir. Kümüçülər qısa müddətdə 84 
min manat gəlir əldə etmiş, onlara 105,3 min manat 
dövlət vəsaiti hesabına subsidiya hesablanmışdır. Bütün 
bunlar son dövrdə bu sahənin inkişaf etdirilməsi 



istiqamətində həyata keçirilən zəruri və təxirəsalınmaz 
tədbirlər sayəsində mümkün olmuşdur. Gələcəkdə 
barama istehsalının artırılması məqsədi ilə rayonda 147 
min ədədə yaxın tut tinginin əkilməsi təmin edilmişdir. 
Zaqatala rayonu üçün ənənəvi olan və ölkəmizə ən çox 
valyuta gətirən fındıqçılığın inkişaf etdirilməsi, mövcud 
bağların 2 dəfə artırılması ilə bağlı qarşıya qoyulmuş 
vəzifələrin icrası üçün rayon icra hakimiyyətində 
yaradılan xüsusi qərargahın fəaliyyəti də yaxşı bəhrə 
vermişdir. Fındıq bağlarının salınması üçün suvarılan 
münbit torpaq sahələri müəyyən edilmiş, fındıq 
istehsalçılarının siyahısı hazırlanmış, pöhrə verəcək 
bağlar müəyyən edilmiş və onların sahiblərinin siyahıları 
tərtib edilmişdir. İcra hakimiyyətinin təşkilatçılığı ilə bu 
tədbirlərin həyata keçirilməsi nəticəsində 1 milyon 700 
min ağac əkini üçün yerli pöhrələr müəyyənləşdirilmiş və 
onların uçotu aparılmışdır. Görülmüş tədbirlər nəti-
cəsində 2016-cı ilin yanvar ayının 1-i tarixində Zaqatala 
rayonunda mövcud olan 9575 hektar fındıq bağlarının 
sahəsi 2017-ci ilin yazında 3158 hektar yeni fındıq 
bağlarının salınması və 4284 hektardan ibarət olan yeni 
sahələrin həcmi 17017 hektara çatdırılmışdır. Yeni fındıq 
istehsalçılarının sayı isə 2500 nəfərdən çoxdur. Fındıq 
bağları sahələrinin iki dəfə artırılması istiqa-mətində işlər 
davam etdirilir. Qeyd edək ki, rayonda ötən ilin payız 
mövsümündə 5 hektar sahədə 
fındıq 
tingliyi 
yaradılmışdır. Burada 300 min ədəd keyfiyyətli fındıq 
tingi yetişdirilərək sahələrə köçürülmüşdür. Rayonun 



emal müəssisələri tərəfindən 2016-cı ildə 91,9 milyon 
manat, 2017-ci ilin 6 ayında isə 30,8 milyon manat 
dəyərində fınfıq məhsulları ixrac olunmuşdur. 
Ölkə üçün ənənvi olan sahələrdən biri də 
gülçülükdür və rayonda bu bərpa edilməsi üçün 2016-cı 
ildə Türkiyədən və Bolqarıstandan dəvət olunmuş 
mütəxəssislərin tövsiyələri əsasında Zaqatala rayonunun 
Aşağı Tala kəndində gülçülüyün inkişaf etdirilməsi 
məqsədilə 107 hektar torpaq sahəsi ayrılmışdır. 
Bolqarıstandan gətirilmiş tinglərin 82 hektarda “Dəməşq 
qızılgülü” və 25 hektarda “Lavanda” gülü növləri üzrə 
gül plantasiyaları salınmışdır. Bu plantasiyalarda ilkin 
mərhələdə təxminən 600 ton gül ləçəyinin toplanması 
nəzərdə tutulub. “Dəməşq qızılgüləri”ndən istehsal 
olunan yağ həm məhsuldarlığına, həm də keyfiyyətinə 
görə ən yaxşı hesab olunur. Bolqarıstandan gətirilmiş 
“Lavanda” gülünün Fransa və Türkiyə “Lavanda” 
növlərindən yağlılıq dərəcəsi 20 faiz çoxdur.İllik gücü 
1250 ton yaş gül, 250 litr gizli gül və 6 min litr 
“Lavanda” gül yağı “AzRose” adı ilə bazarlara çıxarılır. 
Gələcəkdə isə həmin yağlardan istifadə etməklə müxtəlif 
ətriyyat, yuyucu, məişət və qida sənayesində istifadə 
olunan məhsulların istehsalı nəzərdə tutulur. Gül yağı 
istehsalı avadanlığının Türkiyədən gətirilmiş və həmin 
müəssisədə 684 daimi iş yerləri yaradılmışdır. Layihə 
gələcəkdə yerli əhalinin öz pay torpaqlarında qızılgül 
əkməklə bu sahənin daha da inkişaf etdirilməsinə şərait 
yaradacaq. Beləliklə, əhali yığdığı gül ləçəklərini 



müəssisəyə təhvil verməklə əlavə gəlir əldə edəcək. 
Müəssisənin ümumi əraisi 3 hektardır. Burada istehsalat 
bölməsi, anbar, ofis və digər quruluş obyektləri tikilib. 
Ərazidə suvarma məqsədləri üçün su tutumu 5 min 
kubmetr olan süni göl yaradılıb, damcı suvarma sistemi 
qurulub, kənd təsərrüfatı texnikaları alınıb. Türkiyədən 
gülçülük sahəsində böyük təcrübəyə malik ixtisaslı 
aqronomlar dəvət edilmişdir.
Zaqatalalılar var qüvvələri ilə çalışırlar. Sahib-
karlığın inkişaf etdirilməsi, əhalinin məşğulluq səviy-
yəsinin artırılması üçün bütün imkanlardan istifadə 
olunur, aqrar sahənin, xüsusi ilə də ixrac potensialı böyük 
olan sahələrin inkişafına bir nömrəli vəzifə kimi 
yanaşılır. 
Rayonlar 
Əkin sahəsi, 
hektar 
Pambıq qəbulu 
məntəqələrinə verilmişdir, 
ton 
Cəmi 
O cümlədən 
2017-ci ildə 
Respublika 
üzrə cəmi 
136413,2 
48880,23 
2685,49 
Ağcabədi 
9550,0 
3638,03 
280,89 
Ağdam 
rayonu 
3005,0 
876,17 
66,91 
Ağdaş 
rayonu 
3000,0 
925,55 
42,95 
Ağsu 
rayonu 
2500,8 
931,90 

Beyləqan 
8550,0 
3666,67 
284,11 


10 
Bərdə rayon 
8518,5 
3129,56 
3129,56 
Biləsuvar 
11351,8 
5895,15 
5895,15 
Cəlilabad 
500,0 
272,30 
272,30 
Füzuli 
rayonu 
2050,0 
431,40 
431,40 
Goranboy 
5000,0 
1001,40 
1001,40 
Hacıqabul 
1203,9 
177,79 
177,79 
İmişli 
rayonu 
15641,5 
3049,11 
262,92 
Kürdəmir 
4027,0 
1437,87 

Neftçala 
rayonu 
11111,0 
2350,16 
134,50 
Saatlı rayonu 
17220,0 
9513,40 
435,00 
Sabirabad 
15055,0 
5322,26 
110,27 
Salyan 
rayonu 
7052,4 
2209,20 
156,00 
Samux 
rayonu 
53,0 
8,23 

Tərtər 
rayonu 
3123,0 
1400,85 
71,87 
Ucar rayonu 
2500,0 
639,29 

Yevlax 
rayonu 
2168,0 
564,70 
28,43 
Zərdab 
şəhəri 
3232,3 
1439,24 
34,15 
Mənbə: Azərbaycan Respublikasının Dövlət statistikası 
Komitəsi (2018 – ci il) 

Yüklə 0,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin