Moliya Instituti E. Egamberdiev X

muvofiqdir.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida tadbirkorning asosiy maqsadi o’z qo’l ostidagi ishlab chiqarish vositalaridan, ixtiyoridagi resusrslardan unumli foydalangan holda bozor talablariga to’g’ri javob beruvchi mahsulot ishlab chiqarib, unumli foyda olishdir. Maqsadga erishish yo’llarini ishlab chiqishda tadbirkorlarning albatta o’z dasturi bo’lishi lozim. Dastur korxonaning katta yoki kichik bo’lishidan qat’iy nazar, tuzilishi maqsadga muvofiqdir.

2. Tadbirkorlikni amalga oshirish shart-sharoitlari va bosqichlari

Biznes va tadbirkorlikning yuqorida aytilgan mohiyati va xususiyatlaridan kelib chiqadiki, biznesning yashashi va rivoj topishi uchun quyidagi shart-sharoitlar zarur:

• 
  mulkka egalik qilish va pirovard maxsuldorlikka erishish va shunindek moddiy ne’matlarga egalik qilish xuquqini olish yoki u xuquqni boshqalarga o’tkazish imkoniyati;
  
• 
  nisbatan xo’jalik sub’ektlarini mustaqil faoliyat ko’rsata olishi, ularning xo’jalik faoliyatida iqtisodiy jihatdan erkin bo’lishi; jumladan shartnoma tuzishda, qo’shilishda, faoliyat turni tanlashda, iste’molchilarni tanlashda;
  
• 
  ayirboshlash shakllarini rivojlantirish, ya’ni tovar-pul munosabatlarining muvofiqligi, jumladan mehnatni erkin ravishda ayirboshlash, yollash, boshqachasiga aytsak - bozorga bemalol kirish imkoniyatlarining mavjudligi.
  

1-jadval

Biznes faoliyati ishtirokchilarining manfaatlari

Biznes faoliyati ishtirokchilari	Manfaatlar
I. Ichki sharoitlar:
1. Kapital egasi, egalari	Kapitalni saqlash va ko’paytirish; Doimo birdek foyda olib turish; Pirovard ravishda xal qiluvchi qarorlar qabul qilish xuquqi;
2. Menedjerlar	Foyda olish va firmaning rivojlanishini ta’minlash; Xususiy manfaatlar (Mukofot, mustaqil bo’lish, xukmdor bo’lish);
3. Yollangan xodimlar	Yuqori ish xaqi; Ish joyini yo’qotmaslik uchun ishonch; Yaxshi mehnat sharoitlari va yuqori darajadagi ijtimoiy himoyalanish
II. Tashqi muhit:
1. Davlat va jamoatchilik	Ish joylarini yaratish, ijtimoiy xolat; Dunyo bozorida raqobat qilish qobiliyati; Baho darajasining bir me’yorda turishi; Yakka xokimlikka qarshi kurash choralari bilan bozor munosabatlarini saqlab turishi qo’llab- quvvatlash; Atrof muhitni va iste’molchilar manfaatlarini himoyalash.
2. Xom ashyo etkazib beruv- chilar	Yuqori daromad va kam xarajatlar; Shartnoma aloqalarining mo’’tadil-ligi (stabilnost)
3. Kreditorlar	Yuqori protsentlar; Kreditni qaytarish kafolati; Firmaga ta’sir etish imkoniyati.
4. Iste’molchilar	Keng tanlov imkoniyati; Mahsulotning yuqori sifatda bo’lishi; Bahoning past darajada bo’lishi; Servis xizmatining yuqori darajada bo’lishi.