Mövzu Sığorta orqanlarında mühasibat uçotunun əsasları. Plan: Təsərrüfat uçotu haqqında anlayış Mühasibat uçotunun tərkib hissələri və onların xarakteristikası

Mövzu 4. Sığorta orqanlarında mühasibat sənədlərinin təsnifatı

Plan:
1.Uçotda ilkin müşahidə
2.Mühasibat sənədləri,onların təyinatı
3.Sənədləşmə,onun mahiyyəti və əhəmiyyəti
4.Sənədlərin rekvizitləri və təsnifatı
5.Sənədlərin qəbulu,yoxlanması və işlənməsi qaydası

Mühasibat uçotuna qəbul edilmiş təsərrüfat əməliyyatlarının məzmunu,baş verməsi tarixi,yeri və məbləği sənəd üzərində əks olunur.Sığorta şirkətlərində uçot prosesinin birinci mərhələsində -müşahidə,ölçmə və əməliyyatların sənədlərə qeyd qeyd edilir ki,bu da əməliyyatların sənədləşdirilməsi adlanır. Bu mərhələ ilkin uçot adlandırılır və bura təqdimat,emal və ilk sənədlərin arxivə təhvil verilənədək hərəkətini daxil edirlər.

Mühasibat uçotunun səmərəli təşkilini uçot və hesabatın qarşısında qoyulan tələblərdən asılı olaraq bu və ya digər konkret meəssisədə uçot obyektlərinin əməliyyatların sənədləşdirilməsi sxemini təyin etmədən təsəvvür etmək münkün deyil.
Əməliyyatların sənədləşdirilməsinin ümumi sxemi uçot prosesinin birinci mərhələsində yerinə yetirilən bütün işlərin məzmununu,ardıcıllığını və yerinə yetirilmə müddətini nəzərdə tutur.
Əməliyyatların sənədləşdirilməsi qrafikinin ən mühüm tərkib hissələrindən biri də onun tərtib edilmə qaydasının və ayri-ayri sənədlərin tərtib olunma müddətləri və sənədlərin tərtibində ,rəsmiləşdirilməsində ,işlənib hazırlanmasında hər bir icraçının vəzifəsinin göstərilməsidir.
İlkin uçot sənədləri üçün onların sübutediciliyinin təmin olunması məqsədi ilə məcburi rekvizitlər tərkibi müəyyən edilmişdir.Bunlara sənədin adı,tərtib edilmə tarixi və yeri,təsərrüfat əməliyyatlarının məzmunu,təsərrüfat əməliyyatının natural və pul ifadəsində miqdar xarakteristikası,təsərrüfat əməliyyatının rəsmiləşdirilməsinə və baş verməsinə məsuliyyət daşıyan şəxsin adı,şəxsi imzası daxildir.
Sığorta şirkətlərində pul vəsaitlərinin hərəkəti ilə bağlı olan ilk sənədlərə pul çekləri,elan,tabellər,əmək haqqının hesablanması cədvəli,əmək ödənişi cədvəli,bankdakı hesabların çıxarışı,kassadan pul almaq üçün ərizə,avans hesabatı və ona əlavə edilən sənədlər,hesablaşmaları uçota alan sənədlərə isə ödəniş tələbnaməsi,ödəniş tapşırığı,akkreditiv ərizəsi və sair daxildir.
Uzunmüddətli və qısamüddətli aktivlərin hərəkətini uçota alan ilk sənədlərə- hesab faktura,aktlar,qaimələr,amortizasiya cədvəlləri,kartoçkalar,təmirlə bağlı olan silinmə aktları və. s daxildir.
Sığorta sisteminə xas olan ilkn sənədlərdən biri də 7S nömrəli formadır.Formanın rekvizitləri aşağıdakılardan ibarətdir: sığorta şirkətinin adı,bütün növ gəlirlərin mədaxil qəbzinin nömrəsi,tarixi,sığorta olunan,sığorta olunanın ünvanı,sığorta şəhadətnaməsi,sığortanın növü,müddəti,ümumi sığorta məbləği,sığorta olunanın nümayəndəsi.ödəniş məbləği,icraçı,ödəyici,rəhbərin imzası,möhür yeri.
Sığorta təşkilatlarının sığorta olunanlar və səhimdarlarla fərdi sığorta sənədinin rəsmiləşdirilməsi üçün ciddi hesab blanklarından istifadə edilir. Ciddi hesab blanklarına sığorta şəhadətnamələri,kvitansiya aid edilir ki,bunlar da öz seriya və nömrələrinə malik olurlar.