Mövzunun planına daxil olan suallar: Mövzunun planına daxil olan suallar

Müəssisənin bütün xərcləri təyinatına görə aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşdırılır:

• Müəssisənin bütün xərcləri təyinatına görə aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşdırılır:

• - istehsal fondlarının təkrar istehsalı ilə əlaqədar xərclər;
• - müəssisənin əsas iş fəaliyyəti ilə əlaqədar xərclər;
• sosial – mədəni tədbirlər ilə əlaqədar xərclər.

• Istehsal fondlarının (əsas və dövriyyə kapitalı) təkrar istehsalı ilə əlaqədar xərclər müəssisənin xüsusi vəsai ləri, əsas iş fəaliyyəti ilə (məhsul istehsalı və satışı) əlaqədar xərcləri məhsul satışından əldə edilən gəlir və sosial – mədəni tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar xərclər isə müəssisənin mənfəəti hesabına maliyyələşdirilir.

• Müəssisənin xərclərində də məhsulun maya dəyərini müəyyən edən xərclər, yəni məhsul istehsalı və satışı ilə əlaqədar xərclər əsas yer tutur. Bu xərclərə material, əməyin ödənilməsi, dolayı və s. xərclər daxildir.

Məhsul istehsalı və satışı xərclərinə aşağıdakı xərclər aid edilir:

• Məhsul istehsalı və satışı xərclərinə aşağıdakı xərclər aid edilir:

• bilavasitə məhsul istehsalı ilə əlaqədar xərclər
• - təbii xammalın istifadəsilə əlaqədar xərclər;
• - stehsalın hazırlanması və mənimsənilməsi xərcləri;
• - istehsalın təşkili və texnologiyanın təkmilləşdirilməsi xərcləri;
• - ixtira və səmərələşdirmə xərcləri;
• - istehsal prosesinə xidmət: istehsalın xammal, material və s. ilə təminatı; əsas istehsal fondlarının iş vəziyyətində saxlanılması;
• - normal əmək şəraitinin təmin olunması;
• istehsalın idarə olunması: idarəetmə aparatının saxlanılması, ezamiyyə xərcləri;
• - kadr hazırlığı xərcləri;
• - dövlət sosial sığorta, pensiya və məşğulluq fondlarına ayırmalar;
• sair xərclər.

• Müəssisənin bütün xərcləri təyinatına görə aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşdırılır:

• - istehsal fondlarının təkrar istehsalı ilə əlaqədar xərclər;
• - müəssisənin əsas iş fəaliyyəti ilə əlaqədar xərclər;
• - sosial-mədəni tədbirlər ilə əlaqədar xərclər.

Müəssisədə xərclərin kalkulyasiya maddələri aşağıdakı kimi qruplaşdırılır:

• Müəssisədə xərclərin kalkulyasiya maddələri aşağıdakı kimi qruplaşdırılır:

• 1. Xammal və material (tullantılar çıxılmaqla)
• 2. Alınmış məmulat, yarımfabrikat və s.
• 3. Əsas istehsal işçilərinin əmək haqqı;
• 4. Sosial vergilər;
• 5. Istehsala hazırlıq xərcləri;
• 6. Istehsal işçilərinin əlavə əmək haqqı;
• 7. Avadanlığın saxlanılması və xidmət göstərilməsi xərcləri;
• 8. Sex xərcləri;
• 9. Ümumzavod xərcləri;
• 10. Brakdan itkilər;
• 11. Istehsaldankənar xərclər;

• Yuxarıda qeyd edilən xərclər məhsulun maya dəyərini təşkil edir. Maya dəyəri istehsal və tam maya dəyərinə ayrılır. 1-8 maddələr sex maya dəyərini, sex maya dəyərinə ümumi zavod xərclərini və itkiləri əlavə etməklə istehsal maya dəyərini və 1-2 maddənin üzərinə istehsaldankənar xərcləri əlavə etməklə məhsulun maya dəyərini hesablamaq olar.

Müəssisələrdə maliyyə hesablamalarında məhsul istehsalı və satışı xərclərini planlaşdırmaq üçün aşağıdakı formuladan istifadə edilir.

• Müəssisələrdə maliyyə hesablamalarında məhsul istehsalı və satışı xərclərini planlaşdırmaq üçün aşağıdakı formuladan istifadə edilir.

• Xs=X1+Xə+X2

• Xs – satılacaq məhsula çəkilən xərclər (plan tam maya dəyəri);
• X1 - plan ilinin əvvəlinə satılmayan hazır məhsul qalığı (faktiki istehsal maya dəyəri);
• Xə – plan ilində əmtəəlik məhsulun həcmi (plan tam maya dəyəri);
• X2 - plan ilinin sonuna satılmayan hazır məhsul qalıqları (normativ həcmində) plan istehsal maya dəyəri

Mövzunun planına daxil olan suallar:

• Mövzunun planına daxil olan suallar:

• Müəssisənin gəlirlərinin təsnifatı

• Məhsul satışından əldə edilən gəlir və onun səviyyəsinə təsir göstərən amillər

• Müəssisədə satışdan gəlirin planlaşdırılması

• Müəssisədə qiymət sistemi

• Satışdan gəlirin istifadə istiqamətləri

«Müəssisələr haqqında» AR Qanunu Bakı

• «Müəssisələr haqqında» AR Qanunu Bakı

• «Müflisləşmə və iflas haqqında» AR Qanunu. Bakı 1997

• AR Vergi Məcəlləsi. Bakı 2000

• V.M.Rodinova. Finansı. Moskva. 1995

• Maliyyə. Dərslik. Bakı 2001

• N.V.Kolçina. Finansı orqanizasiy. Moskva. 2004

• V.V.Kovalev. Finansı orqanizasiy. Moskva. 2006

I Sual: Müəssisənin gəlirlərinin təsnifatı

• I Sual: Müəssisənin gəlirlərinin təsnifatı

• Müəssisələr öz iqtisadi fəaliyyətləri nəticəsində gəlir əldə edirlər. Onların gəliri aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşır:

• - fəaliyyətin adı növündən;
• - sair əməliyyatlardan;
• - satışdankənar əməliyyatlardan;
• sair fövqəladə gəlirlər.

• Fəaliyyətin adı növündən gəlirlərə məhsul satışından (işin yerinə yetirilməsi və xidmətlərin göstərilməsindən) gəlirlər aiddir.

• Sair əməliyyatlardan gəlirlər aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşır:

• Müəssisənin aktivlərinin müvəqqəti istifadə üçün kənara verdikdə

• Başqa müəssisələrin nizamnamə kapitalında iştirakı ilə əlaqədar

•