Mövzunun planına daxil olan suallar: Mövzunun planına daxil olan suallar

I Sual: Mənfəətin mahiyyəti və funksiyaları

• I Sual: Mənfəətin mahiyyəti və funksiyaları

• II Sual: Mənfəətin planlaşdırılması metodları

• III Sual: Mənfəətin bölüşdürülməsi və istifadəsi

• IV Sual: Rentabelik və onun hesablanması qaydası

Maliyyə. Bakı 2001

• Maliyyə. Bakı 2001

• T.Ə.Hüseynov. Müəssisənin iqtisadiyyatı. Bakı 2005

• Vergi Məcəlləsi 2000

• V.V.Kovalev. Finansı orqanizasiy. Moskva 2006

• «Müəssisələr haqqında» AR Qanunu Bakı 1999

• AR Vergi Məcəlləsi 2000

• V.Ə.Qorfinkelğ. Gkonomika predpirətiə Moskva. 2003

I Sual: Mənfəətin iqtisadi mahiyyəti və onun funksiyaları

• I Sual: Mənfəətin iqtisadi mahiyyəti və onun funksiyaları

• Mənfəət – cəmiyyətin xalis gəlirinin bir hissəsi olmaqla izafi məhsulun pul formasında ifadəsidir. Mənfəət – əlavə dəyərin bir hissəsidir. Mənfəət iqtisadi kateqoriyadır.

• Mənfəət bazar münasibətlərinin mühüm bir iqtisadi kateqoriyası kimi aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:

• - təsərrüfatın fəaliyyətinin nəticələrinin qiymətləndirilməsi;
• - stimullaşdırıcı;
• - maliyyə resurslarının təşkili;

• Müəssisənin fəaliyyətinin səmərəliliyini müəyyən edən göstərici kimi mənfəət müəssisədə fəaliyyətin səmərəli olduğunu göstərir. Mənfəət müəssisədə stimullaşdırıcı funksiyanı yerinə yetirir. O təsərrüfatın son iş nəticəsini ifadə edir.

• Müəssisənin istehsal – təsərrüfat fəaliyyətinin maliyyə nəticəsi balans mənfəəti ilə ifadə edilir. Balans mənfəəti müəssisənin fəaliyyətinin bütün istiqamətlərindən mənfəətin məcmuunu təşkil edir.

Müəssisənin istehsal – təsərrüfat fəaliyyətinin maliyyə nəticəsi balans mənfəəti ilə ifadə edilir. Balans mənfəəti müəssisənin fəaliyyətinin bütün istiqamətlərindən mənfəətin məcmuunu təşkil edir.

• Müəssisənin istehsal – təsərrüfat fəaliyyətinin maliyyə nəticəsi balans mənfəəti ilə ifadə edilir. Balans mənfəəti müəssisənin fəaliyyətinin bütün istiqamətlərindən mənfəətin məcmuunu təşkil edir.

• Müəssisənin mənfəəti aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşır:

• Adı fəaliyyətdən (əsas iş fəaliyyətindən) mənfəət;

• Əməliyyatlardan gəlir, (xərclər çıxılmaqla);

• Satışdankənar gəlirlər (xərclər çıxılmaqla);

• Fövqəladə gəlirlər (xərclər çıxılmaqla).

• Əməliyyatlardan gəlirlərə daxildir:

• Aktivlərin müəvəqqəti istifadə üçün verilməsi
• Başqa müəssisələrin nizamnamə kapitalında iştirak ilə əlaqədar daxil olmalar;
• Birgə fəaliyyət nəticəsində alınmış mənfəət;
• Əsas fondların və başqa aktivlərin satışından gəlir;
• Bank tərəfindən istifadə edilən vəsaitlərə (hesabda olan) görə ödənilən faizlər.

Müəssisələrdə satışdankənar gəlirlər aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşır:

• Müəssisələrdə satışdankənar gəlirlər aşağıdakı istiqamətlərdə formalaşır:

• - müqavilə intizamının pozulmasına görə cərimə, peniya və s. daxil olmalar (ödəmələr);
• - əvəzsiz alınan aktivlər (verilən);
• - hesabat ilində keçən illərin aşkar edilən mənfəəti (zərər);
• - müəssisəyə dəyən zərərlərə görə daxil olmalar (ödəmələr);
• - kreditor borcunun məbləği (debitor borcu);

• - sair gəlirlər (xərclər).

• Müəssisənin fövqəladə gəlirləri isə təbii fəlakət, yanğın, qəza və s. nəticəsində daxil olmalar, sığorta ödəmələri və s; xərcləri isə qeyd edilən istiqamətlərdə baş verən xərclərdən ibarətdir.

• Sair satışdan əldə edilən mənfəət təsərrüfat subyektinin əsas iş fəaliyyəti ilə əlaqədar olmayan mənfəətdir. Sair satışla əlaqədar fəaliyyətin nəticəsi zərər də ola bilər. Sair satışdan mənfəətə daxildir:

• - köməkçi kənd təsərrüfatından mənfəət;
• - nəqliyyat təsərrüfatından mənfəət;
• - təmir təsərrüfatından mənfəət və sair.

II Sual: Mənfəətin planlaşdırılması metodları

• II Sual: Mənfəətin planlaşdırılması metodları

• Bazar iqtisadiyyatı şəraitində sahibkarlıq fəaliyyətində mənfəətin rolunun artması onun həcminin düzgün müəyyən edilməsini tələb edir. Mənfəətin planlaşdırılması maliyyə planlaşdırılmasının tərkib hissəsidir.

• Mənfəət müəssisənin fəaliyyətinin aşağıdakı istiqamətlərində planlaşdırılır:

• - Əmtəəlik məhsulun satışından;
• - sair satışdan;
• - əsas fondların satışından;
• - satışdan kənar əməliyyatlardan;

Mənfəət planlaşdırılan zaman onun hansı amillərin təsiri ilə artması və azalmasını müəyyən etmək lazımdır. Mənfəətin səviyyəsinə təsir göstərən amillərə satışın həcmi, qiymətlər, maya dəyəri, məhsulun keyfiyyəti və çeşidi təsir göstərir.

• Mənfəət planlaşdırılan zaman onun hansı amillərin təsiri ilə artması və azalmasını müəyyən etmək lazımdır. Mənfəətin səviyyəsinə təsir göstərən amillərə satışın həcmi, qiymətlər, maya dəyəri, məhsulun keyfiyyəti və çeşidi təsir göstərir.

• Satışdan (əsas iş fəaliyyətindən) mənfəət birbaşa nəzarət və qarışıq üsulları ilə hesablanılır.

• Birbaşa hesablama üsulu ilə az çeşiddə məhsul istehsal edən müəssisələr mənfəəti hesablayırlar. Bu üsulun mahiyyətinə görə mənfəət satışdan əldə edilən gəlirlə məhsulun tam maya dəyəri (ƏDV və aksizlər çıxılmaqla) arasındakı fərqdən ibarətdir:

•