Mühazirə Kimyəvi kinetikanın mahiyyəti. Kimyəvi reaksiyanın sürəti və ona təsir edən

ELEKTROLİTLƏRİN ADSORBSİYASI 

Zəif elektrolitlərin adsorbsiyası, əksər hallarda qeyri-elektrolitlərin

adsorbsiyasından kəskin fərqlənmir, adsorbat molekulyar halda olur. Qüvvətli
elektrolitlər isə ionlar şəklində adsorbsiya olunur və bu prosesdə Vander-Vaals
qüvvələri deyil, kimyəvi qarşılıqlı təsir qüvvələri həlledici rol oynayır. Odur ki,
qüvvətli elektrol itlərin adsorbsiyası daha mürəkkəb təbiətlidir.
İon adsorbsiyası iki əsas mexanizm üzrə gedir:
1. ekvivalent və ya iondəyişmə adsorbsiyası;
2. ionların kristallar üzərində seçici adsorbsiyası.
Hər iki halda ionların adsorbsiyası bərk və maye fazaların sərhəddində
ikiqat elektrik təbəqəsinin əmələ gəlməsi ilə əlaqədardır. Bərk elektrolitlərin
elektrolit məhlulu ilə sərhəddində ikiqat elektrik təbəqəsi iki yolla əmələ gəlir.
1. ionların kristalın səthində adsorbsiyası nəticəsində;
2. kristalın səth təbəqəsində ionlara dissosiasiya nəticəsində.
Bu proseslər elektrolit məhluluna salınmış elektrodun səthində ikiqat
elektrik təbəqəsinin yaranmasına oxşayır.

Mühazirə 14 

MAYE DİSPERSİON MÜHİTLİ KOLLOİD SİSTEMLƏR 

Maye dispersion mühitli kolloid sistemlər üç qrupa bölünür:

suspenziyalar (B/M), emulsiyalar (M/M) və köpüklər (Q/M).
Suspenziyalar. Bu tip kolloid sistemlərdə bərk dispers faza hissə-cikləri 10
-
5
-7
m ölçülərində olur. Daha iri hissəciklər tez çökür. Suspenziyaların
disperslik dərəcəsi mikroskopik və ya sedi mentasiya analizi üsulları ilə təyin
edilir. Ən kobud dispers suspenziyalar asılqan adlanır. Suspenziyaları həm
dispersləşmə, həm də kondensləşmə üsulları ilə alırlar. Qatı suspenziyalar yüksək
tiksotropiya qabiliyyətinə malikdir.
Disperslik dərəcəsi az olduğundan, suspenziyalar tipik kolloid
məhlullarla müqayisədə kinetik davamsız olub, sedimentasiyaya uğrayır. Onların
aqreqativ davamlılığını sistemə stabilizator (ionlar, səthi aktiv maddələr,
yüksəkmolekullu birləşmələr və s.) əlavə etməklə artırırlar. Stabilizator
hissəcikləri dispers faza hissəciklərinin səthində adsorbsiya olunaraq, onların
aqreqasiyasının qarşısını alırlar.
Suspenziyalar təbiətdə mühüm rol oynayır. Çöküntü süxurlarının əmələ
gəlməsi, çayların deltasında lil yığılması suspenziyaların sedimen tasiya və

---

---

koaqulyasiyası ilə əlaqədardır. Yağlı boyalar tikintidə isti fadə olunan əhəng

və sement məhsulları suspenziyalarıdır.