MühaziRƏ MİkrobiologiYA, sanitariya və GİGİyenanin iNKİŞAF tariXİ VƏ VƏZİFƏLƏRİ

Qida zəhərlənmələri, helmintozlar və onların  
profilaktikası 
Qidadan  zəhərlənmə  müxtəlif  səbəblərdən  ola  bilər.  Zəhərlənməni  təbiətcə 
zəhərli  olan  qidalar  (bəzi  növ  balıq,  göbələklər,  meyvə  və  s.)  və  yaxud  qidaya 
düşən zəhərli maddələr (mis, sink, qurğuşun, arsen və s.) törədə bilər. Zəhərlənmə 
həmçinin qidanın xüsusi növ mikroblarla və yaxud onların zəhərləri ilə yoluxması 
nəticəsində baş verir. 
Statistika  göstərir  ki,  qidadan  zəhərlənmələr  başlıca  olaraq  mikrob  təbiətli 
zəhərlənmələr  hesabına  olur.  Onlar  mikrobla  yoluxmuş  qidanı  qəbul  etdikdən 
sonra kəskin keçməsi və tez baş verməsi (15 dəqiqədən tutmuş 24 saata qədər) ilə 
səciyyələnir.  Bu  zaman  qarında  ağrılar,  ürəkbulanma,  qusma  olur,  bundan  sonra 
ishal, ümumi zəiflik baş verir, ürək-damar sisteminin fəaliyyəti zəifləyir və hər bir 
zəhərlənmə üçün xarakter olan başqa əlamətlər olur.  

---

92 
 
Qidadan baş verən zəhərlənmələri törədən səbəblərdən asılı olaraq belə hallar 
iki  əsas  qrupa  bölünür  –  mikrob  və  qeyri-mikrob  təbiətli.  Birinci  qrup 
zəhərlənmələr daha tez-tez baş verib, bütün zəhərlənmələrin 80-90%-ni təşkil edir. 
Mikrob  mənşəli  qida  zəhərlənmələri  də  qida  intoksikasiyasına  (toksikozlara) 
və toksikoinfeksiyaya bölünür.