MÜhaziRƏ MİkrobiologiYA, sanitariya və GİGİyenanin iNKİŞAF tariXİ VƏ VƏZİFƏLƏRİ

1 
2 
3 
4 
20. 
Mal əti, donuz əti  və 
qoyun (keçi) ətindən 
kulinar məmulatları 
Yüksək hazırlıqlı, 
tədarükçü iaşə 
müəssisələrində 
hazırlanan bişmiş ət 
(soyuq xörəklər üçün iri 
tikəli); iri tikəli, paylar 
üzrə I xörəklər və II 
xörəklər üçün 
doğranmış və jele üçün 
hazırlanmış) 
24 
----//---- 
21. 
İaşə müəssisələrində  
(tədarükçüdən başqa)    
hazırlanan suda bişmiş  
12 
 
+2
0
S-dən+6
0
S-ə qədər 

201 
 
ət 
22. 
Yüksək hazırlıqlı,  
tədarükçü 
iaşə 
müəssisələrində 
hazırlanan  qızardılmış  ət 
(qızardılmış  iri  tikəli  mal 
ətindən  və  donuz ətindən 
soyuq xörəklər üçün; mal 
və  qoyun  ətindən  iri 
tikəli,  II  xörəklər  üçün 
paylıq  doğranmış,  jele 
üçün) 
48 
----//---- 
23. 
Tədarükçü  müəssisələri 
çıxmaq  şərtilə 
bütün 
iaşə 
müəssisələrində  
hazırlanan qızardılmış ət 
24 
 
+2
0
S-dən+6
0
S-ə qədər 
24.  Yüksək  hazırlıqlı  tikilib 
pörtlədilmiş ət (iri tikəli, 
II xörəklər üçün paylarla 
doğranmış jele üçün) 
24 
-----//----- 
25.  Ətli  subməhsulları  (dil, 
əmcək,  ürək,  böyrəklər, 
beyin) 
18 
-----//----- 
26.  Qızardılmış qaraciyər 
24 
-----//------ 
27. 
Qiymələnmiş 
ətdən 
qızardılmış 
kulinar 
məmulatları 
(kotletlər, 
bifştekslər, 
bitoçkilər, 
şnitsellər) 
12 
-----//----- 
28. 
Ətli  həlməşik  və  ət 
yığması 
12 
------//------- 
29. 
Sənayedə  istehsal edilən 
ətdən, 
qaraciyər 
və 
quşdan paştetlər 
24 
0
0
S-dən +2
0
S-dək 

202 
 
30. 
İaşə    müəssisələrində 
istehsal  edilən  ət  və 
qaraciyərdən paştetlər 
6 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
31. 
Sənaye  müəssisələrində 
hazırlanan 
yeyinti 
həlimləri: 
Qatı 
Maye  
24 
6 
 
 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
32. 
Yüksək hazırlıqlı  jelatinli 
həlimlər.  
Yarımfabrikatlar: 
ətli 
toyuq əti ilə 
 
 
 
48 
24 
 
 
 
------//----- 
------//----- 
33. 
Yüksək  hazırlıqlı  toyuq 
sümüyü həlimi: 
Yarımfabrikat 
24 
------//----- 
 
34.  Yüksək hazırlıqlı qatı 
sümük həlimləri: 
Yarımfabrikatlar 
48 
------//----- 
 
Quş əti və dovşan ətindən kulinar məmulatları 
35. 
Şkafda  bişirilmiş  ördək 
və cücə cəmdəkləri 
48 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
36.  Hisə 
verilmiş 
quş 
cəmdəkləri, 
hislənib-
şkafda 
bişirilmiş 
və 
hislənib-suda  bişirilmiş 
cəmdəklər 
72 
 
37. 
Yüksək 
hazırlıqlı 
qızardılmış 
quş 
və 
dovşan  əti  (tədarükçü 
iaşə  müəssisələrində  və 
quş 
emalı 
müəssisələrində 
hazırlanması) 
48 
------//----- 
 

203 
 
38. 
Bütün 
iaşə 
müəssisələrində 
(tədarükdənbaşqa) 
hazırlanan 
qızardılmış 
quş əti və dovşan əti 
24 
------//----- 
 
39. 
Mərkəzləşdirilmiş 
qaydada 
iaşə 
müəssisələri 
və 
quş 
emalı 
sənayesində  
hazırlanan 
yüksək 
hazırlıqlı 
suda  
bişirilmiş 
quş 
cəmdəkləri 
24 
------//----- 
 
40. 
İaşə 
müəssisələrində 
(tədarükdən 
başqa) 
hazırlanan  suda  bişi-
rilmiş quş cəmdəkləri 
18 
------//----- 
 
41. 
Yüksək  hazırlıqlı  pay-
larla doğranmış, jele üçün 
suda  bişmiş quş əti 
24 
------//----- 
 
42.  Briket 
formada 
suda  
bişmiş  yüksək  hazırlıqlı 
yumşaq quş əti 
24 
------//------- 
43.  Quş ətindən kotletlər 
12 
------//------- 
44.  Suda bişmiş yumurta 
24 
------//------- 
Kolbasa və kolbasa məmulatları 
45.  Örtüklü soyuq həlməşik 
36 
------//------- 
46. 
Zelslər: 
Əla sort 
Birinci və II sort 
III sort 
xüsusi II sort 
 
48 
24 
12 
12 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
------//------- 
------//------- 
47.  III 
sort 
doğrantıdan 
rulet,  təzə  və  III  sort 
 
12 
 
------//------- 

204 
 
qırmızı 
doğrantıdan 
rulet 
48. 
Bişmiş kolbasalar: 
Əla sort 
I və II sort 
III sort 
 
72 
48 
24 
 
------//------- 
------//------- 
------//------- 
49. 
Əla,  birinci  və  ikinci 
sortda 
sosiska 
və 
sardelkalar 
48 
------//------- 
50. 
Ət çörəkləri: 
Əla sort 
Birinci və ikinci sort 
 
72 
48 
 
------//------- 
------//------- 
51. 
Liver kolbasaları: 
Əla və I sort 
İkinci sort 
Üçüncü sort 
 
48 
24 
12 
 
------//------- 
------//------- 
------//------- 
52. 
Qan kolbasaları: 
Birinci və ikinci sort 
Üçüncü sort 
Hislənmiş birinci sort 
 
24 
12 
48 
 
------//----- 
------//----- 
------//------ 
53.  Örtükdə 
 
bişmiş 
məmulatlar 
(vetçina 
assortisi,  səhər  yeməyi 
üçün  vetçina,  örtüklü 
vetçina və s.) 
 
72 
 
 
-----//------ 
54.  Subməhsullar 
əlavəli  
bişmiş 
kolbasalar, 
zülallı  və  subməhsullu 
sardelkalar 
24 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
55.  Bükülmüş 
kolbasa 
məmulatları: 
bişmiş 
donuz  əti  kolbasaları, 
bişmiş  mal  və  qoyun  əti 
kolbasaları 
48 
------//----- 

205 
 
56.  Bitki 
məhsullu 
liver 
kolbasaları 
(yarma 
qatılmaqla) 
 
 
12 
 
 
------//------ 
57.  Uşaq  qidalanması  üçün 
kiçik kolbasalar 
 
36 
 
------//------ 
58.  Quş  ətindən  əla  sort 
bişmiş kolbasalar 
 
72 
 
------//------ 
59. 
I sort quş ətindən bişmiş 
kolbasalar, sosiskalar 
 
48 
 
------//------ 
Balıq məmulatları və dəniz məhsulları  
Yarımfabrikatları  
60. 
Bütün  adda  soyudul-
muş balıq 
48 
0
0
S-dən -2
0
S-dək 
 
61. 
Dondurulmuş  və  donla 
örtülmüş  bütün  adda 
balıq və balıq məhsulları 
 
24 
 
-----//----- 
62. 
Dondurulmuş 
xüsusi 
emaldan keçmiş balıq 
 
24 
 
-2
0
S-dən +2
0
S-dək 
63. 
Suxarıda  paylaşdırılmış 
balıq 
 
12 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
64.  Kabablar  və  qızardılmış 
ət məhsulları 
 
24 
 
-2
0
S-dən +2
0
S-dək 
65.  Kotletlər, 
bitoçkilər, 
qiymə, 
balıq-kartof 
zraziləri, 
blinçiklər 
(dondurulmamış) 
 
 
 
12 
 
 
 
------//------ 
66.  Dondurulmuş  kotletlər, 
dolmalar və qiymə 
72 
-4
0
S-dən -6
0
S-dək 
67.  Dondurulmuş 
balıq 
düşbərəsi 
 
48 
 
-----//----- 
68.  Bütün  adda    qızardılmış 
balıq 
 
36 
 
-----//----- 
69.  Bütün 
adda 
şkafda 
bişirilmiş balıq 
 
48 
 
----//---- 

206 
 
70.  Bütün 
adda 
suda 
bişirilmiş balıq 
 
24 
-----//----- 
71.  Qiymələnmiş balıq 
24 
------//----- 
72.  Duzlanmış balıqdan 
qiymələnmiş  məmulatlar 
 
24 
 
----//----- 
73.  Bütün 
növ 
balıqdan 
qızardılmış kotletlər 
 
12 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
74.  Tomat sousunda frikadel 
və teftelilər 
 
48 
 
----//----- 
75.  İsti  hisə  verilmiş  bütün 
növ balıq və ruletlər 
 
48 
 
----//----- 
76. 
 
Qızardılmış balıqdan 
Kolbasalar 
48 
----//---- 
77.  Suda  bişmiş  xərçəng  və 
krevetkalar 
12 
-----//----- 
78.  Xama  sousunda  tərəvəzli 
kalmar,döyülmüş kalmar, 
kalmar  kotleti,  marinadlı 
kalmar 
 
 
24 
48 
 
 
----//---- 
-----//----- 
79. 
Zülallı 
«Okean» 
pastasından 
kulinar 
məmulatları 
 
 
24 
 
 
----//---- 
80. 
Bütün 
növ 
balıqdan   
yağ və kürü 
 
24 
 
-2
0
S-dən +2
0
S-dək 
81.  Balıq pastaları 
24 
----//----- 
82. 
Dondurulmuş  «Okean» 
pastası 
 
72 
 
-1
0
S-dən -3
0
S-dək 
Süd və turşudulmuş süd məhsulları 
83. 
Pasterizə  edilmiş  süd, 
qaymaq, asidofilin 
 
36 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
84.  Kefir 
36 
----//---- 
85.  Prostokvaşa 
24 
----//---- 
86. 
Süd 
zərdabı 
içkiləri 
(südlü  kvas,  tomat  şirəli 
 
 
 
 

207 
 
zərdablı içki və s.) 
48 
----//---- 
87. 
Təzə  paxta  və  ondan 
içkilər 
 
36 
 
----//---- 
88. 
Təbii 
Kumıs 
(at 
südündən)  
inək südündən Kumıs 
 
48 
 
----//---- 
89. 
Xama 
Pəhriz xaması 
72 
48 
----//---- 
90.  Yağlı və yağsız kəsmik 
Pəhriz kəsmiki 
5%-li kəndli kəsmiyi 
36 
24 
12 
----//----- 
---//----- 
---//---- 
91.  Soya 
pendiri, 
soya 
prostokvaşası 
 
12 
 
----//---- 
92. 
Müxtəlif 
kəsmik 
yarımfabrikatları 
 
24 
-5
0
S-dən yuxarı olmayan 
93. 
Pendirli-kəsmikli 
məmulatlar 
 
36 
 
0
0
S-dən +2
0
S-dək 
94. 
İaşə    müəssisələrində 
hazırlanan 
kəsmikdən 
pudinq və zapekankalar 
 
 
48 
 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
95. 
Evsayağı pendir 
36 
----//---- 
96. 
Qablaşdırılmış 
kərəli 
pendirlər: 
Şirin və meyvəli 
Tünd, rokfor və s. 
 
 
48 
72 
 
 
----//--- 
---//---- 
97. 
Müxtəlif 
yumşaq 
və 
rassollu 
(duzlu) 
pendirlər 
48 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
98. 
Pendir yağı 
48 
-----//----- 
99. 
Kərə yağı (tikəli) 
6 
-----//----- 
100.  Kərəli içkilər 
24 
-----//----- 
101.  «Cənub» içkiləri 
24 
-----//----- 
102. 
Uşaq qidası məhsulları: 
Butulkada kefir 
 
24 
 
-----//----- 

208 
 
Paketdə kefir 
Uşaq kəsmiyi 
Asidofil qarışığı 
«Malyutka» içkisi  
(butulkada) 
«Malyutka» içkisi  
(paketdə) 
36 
24 
24 
 
24 
 
36 
-----//----- 
-----//----- 
-----//----- 
 
-----//----- 
 
-----//----- 
103. 
Əmizlik  uşaqlar  üçün 
«Vitalakt DM»südü 
 
36 
 
-----//----- 
104. 
Uşaq  və  pəhriz  iaşəsi 
üçün 
«Turşudulmuş 
Vitalakt» 
 
 
36 
 
 
-----//----- 
 
Tərəvəz məhsulları: 
yarımfabrikatlar 
 
 
105.  Təmizlənmiş 
çiy 
sulfitləşmiş kartof 
 
48 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
106. 
Təmizlənmiş  təzə  ağbaş 
kələm 
12 
-----//----- 
107. 
Təmizlənmiş 
yerkökü, 
çuğundur, baş soğan 
24 
-----//----- 
108.  Doğranmış turp, ağ turp 
12 
------//----- 
109. 
Emal olunmuş jəfəri: 
göyərti halında 
kök şəklində 
 
18 
24 
 
-----//----- 
------//----- 
110. 
Emal olunmuş kərövüz: 
göyərti halında 
kök şəklində 
 
18 
24 
 
-----//------ 
-----//----- 
111. 
Yüksək  hazırlıqlı  göy 
soğan 
 
18 
 
-----//----- 
112. 
Yüksək  hazırlıqlı  şüyüd 
və digər kök tərəvəzlər 
18 
-----//----- 
113. 
İsti 
emaldan 
keçmiş 
müxtəlif 
tərəvəz 
yarımfabrikatları 
 
 
 
 
 
 

209 
 
(şmitsel,  bitoçkilər  və 
s.) 
12-18 
-----//----- 
114. 
Qovrulmuş  soğan  və 
yerkökü 
48 
-----//----- 
115.  Tomatlı və digər souslar 
48-72 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
116. 
Yüksək  hazırlıqlı  dolma 
yarımfabrikatları 
(tərəvəzli,  balıqlı,  ətli, 
düyülü və s.) 
 
 
 
12 
 
 
 
-----//----- 
117.  Yeməkxanada 
hazırlanan ətli və düyülü 
dolma yarımfabrikatları 
6 
----//----- 
118.  Turş kələmdən salat 
24 
-----//----- 
119.  Bişmiş 
təmizlənmiş 
tərəvəzlər: 
yerkökü 
çuğundur 
kartof 
 
 
24 
24 
18 
 
 
----//----- 
----//----- 
----//----- 
120.  Bişmiş 
təmizlənmiş 
doğranmış  tərəvəzlər: 
yerkökü 
çuğundur 
kartof 
 
 
18 
18 
12 
 
 
----//----- 
----//----- 
----//----- 
121. 
Ətli,  balıqlı  və  paytaxt 
salatları 
 
12 
 
-----//----- 
122.  Salat və vineqretlər 
6 
-----//----- 
123. 
Təmizlənməmiş  bişmiş 
tərəvəzlər 
 
6 
 
----//----- 
Unlu məhsulların yarımfabrikatlar 
124. 
Müxtəlif 
unlu 
məhsullar üçün mayalı 
xəmir (pirojki və s.) 
 
 
9 
 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
125. 
Tort,  pirojna  və  digər 
unlu  məmulatlar üçün 
24 
-----//----- 

210 
 
qatlı xəmir 
126. 
Tort 
və 
pirojnalar 
üçün şəkərli xəmir 
36 
----//----- 
127. 
Düşbərə  və  varenik 
xəmirləri 
24 
----//----- 
128. 
Qiyməsiz blinçiklər 
24 
----//------ 
129. 
Qiyməli blinçiklər: 
ətli, kəsmikli və s. 
cemli və povidlalı 
12 
18 
-----//----- 
-----//----- 
Unlu kulinar məmulatları 
130.  Pendir çöpləri 
 
-----//----- 
131. 
Mayalı 
xəmirdən 
müxtəlif 
qoğal 
və 
piroqlar: 
kəsmikli 
-----//----- 
Povidlolu və meyvəli 
 
 
 
24 
6 
24 
 
 
 
------//---- 
+20
0 
S-dən aşağı 
-----//------ 
132. 
Qızardılmış  pirojki:  və 
s.  bu  kimi  məmulatlar 
(ətli, 
yumurtalı, 
kəsmikli, kələmli və s.) 
 
24 
 
3 
 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
 
+20
0
S-dən aşağı 
Yarmalı məhsullar 
Yarımfabrikatlar 
133.  Mannı 
və 
pşeno 
bitoçkisi 
18 
+2
0
S-dən +6
0
S-dək 
Kulinar məmulatları 
134.  Müxtəlif 
yarma 
zapekankaları 
12 
------//------ 
135.  Südlü, düyülü pudinqlər 
24 
-----//------ 
136. 
Yağlı 
kəsmikli 
və 
yağsız 
kəsmikli 
krupeniklər 
 
24 
 
-----//----- 
137.  Meyvəli plov 
24 
-----//---- 
138.  Kremsiz və s. tortlar və 
72 
-----//----- 

211 
 
pirojnalar 
 
kərə kremli və s. 
dəmlənmiş, 
çalınmış, 
kremli 
36 
 
6 
-----//----- 
 
-----//----- 
Unlu qənnadı məmulatları, şirin xörəklər, içkilər 
139.  Biskvit ruletləri (kremli 
və kəsmikli) 
 
24-36 
 
----//---- 
140.  Jele 
və 
sambuklar, 
musslar 
 
24 
 
-----//---- 
141.  Müxtəlif 
kremlər 
(kəsmikli və kərəli) 
 
24 
 
----//----- 
142.  Kəsmikli tort 
24 
----//----- 
143.  Çalınmış qaymaq 
6 
-----//----- 
144. 
Müxtəlif  kvaslar  və 
alkoqolsuz içkilər 
48-72 
-----//----- 
Tez dondurulmuş məhsullar 
Salat və qəlyanaltılar 
145. 
Kələm salatları 
24 
0
0
S +4
0
-dək 
146. 
Qıtıq  otlu  çuğundur 
salatları 
24 
----//---- 
147. 
Tomatlı 
tərəvəz 
qəlyanaltıları 
24 
 
II xörəklər və qarnirlər 
148. 
Mal ətindən qulyaş 
96 
-----//---- 
149. 
Pörtlədilmiş mal əti 
---//--- 
-----//---- 
150. 
Evsayağı ət 
 
----//---- 
151.  Befstroqanov 
96 
-6
0
S-dən aşağı 
152.  Tefteli 
48 
-6
0
S-dən aşağı 
153.  Bifşteks 
96 
----//----- 
154.  Sardelkalar 
48 
----//---- 
155. 
Sosiska və kolbasalar, 
Blinçiklər 
 
----//---- 
 
----//---- 
156. 
Souslu 
və 
soussuz 
müxtəlif kotletlər 
 
48 
 
-5
0
S-dən aşağı 

212 
 
157. 
Tərəvəz  qarnirləri  (təzə, 
turş kələm və s.) 
 
24 
 
0
0
S +4
0
-dək 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

213 
 
MÜHAZIRƏ 12. MƏHSULUN DAŞINMASINA VƏ SAXLANMASINA 
GÖSTƏRILƏN SANITAR GIGIYENIK TƏLƏBLƏR  
Qida məhsullarının daşınmasının sanitar-gigiyenik tələbləri 
Qida  məhsullarının  daşınması  zamanı  sanitar  qaydalara  ciddi  riayət  edilməsi 
onların  keyfiyyətli  saxlanmasını  təmin  edir.  Qida  məhsullarının  daşınması 
rejiminin  pozulması,  ona  mikrofloranın  atmosfer  havasının  mexaniki  və  qaz 
qatışıqları deyil, ətraf mühitin digər amillərinin təsirinə məruz qalar. 
Ona  görə də, qida  məhsulları bu  məqsəd  üçün  xüsusi ayrılmış  nəqliyyatlarda 
(furqon,  motosiklet,  motoroller  və  b.)  daşınır  və  ancaq  bu  təyinat  üzrə  istifadə 
vasitəsinin  nömrəsi,  onun  avadanlığı,  işçinin  familiyası  və  adı,  sanitar  geyimin 
olması göstərilməlidir. 
Əgər  məhsul  üstü  açıq  nəqliyyatda  daşınarsa,  təmiz  brezent  (su  keçirməyən 
parça) yelkənlə örtülür. 
Çörək-bulka  məmulatları  xüsusi  təchiz  edilmiş  avtofurqonlarda  daşınır.  Tez 
xarab  olan  məhsulların  daşınması,  içərisində  8
o
C  temperaturu  olan  izotermik 
kuzova  (gövdəyə)    bağlanmış  nəqliyyatda  həyata  keçirilir.  Qida  məhsulları 
daşınması  üçün  istifadə  olunan  nəqliyyat  kuzovuna  alüminium  və  ya  çinklənmiş 
təbəqələrdən  üz  vurulur.  Qida  məhsullarının  daşınması  üçün  metal,  plastmass  və 
yaxud ağac taralardan istitfadə olunur. Ağac taraların içərisinə sinklənmiş dəmir və 
yaxud alüminium təbəqədən üz çəkilir. 
Ət, balıq və subməhsulları yeşikdə daşınır. Bu halda yarımfabrikatlara qoşma 
sənəd  də  (sertifikat  yaxud  faktura)  tərtib  edilir.  Burada  yarımfabrikatların  hər 
növünün  hazırlanma  vaxtı  (adı,  tarixi  və  saatı),  satılmasının  son  müddəti  və 
hazırlayan  müəssisəsinin  adı      göstərilir.  Ət  qiyməsi  sellofan  və  ya  perqament 
kağızı  döşənmiş  10-kq-dan  çox  tutumu  olmayan  xüsusi  tarada  yerləşdirilir.  Balıq 
və  ət  qiyməsi  məmulatları,  bir  qat  olmaqla  qapaqlı  plastmass  və  ağac  qutulara 
yerləşdirilir. 
Tərəvəz 
yarımfabrikatları 
möhkəm 
bağlanan 
qapaqlı 
alüminium 
konteynerlərdə  daşınır.  Bu  da  havanın  daxil  olmasını  azaltmaqla  C  vitamini 
itkisinin qarşısını alır. Sulfitləşmiş kartof isə polietilen kisələrdə daşınır. 
Südü, xamanı, qaymağı daşımaq üçün metal qablardan və yaxud perqamentlə 
möhkəm  qablaşdırılmış  metal  qablardan  (flyaqa-mehitərə)  istifadə  olunur.  Bu 
məhsullardan  üzün,  yağın  tökülməməsi  üçün  qablar  ağzına  qədər  doldurulur.  Yağ 
yeşikdə və yaxud boçkada daşınır. Daşınma vaxtı 2 saatdan çox olmamalıdır. 
Birinci  xörəklər  bufetdə  və  yeməkxanada  yaxşı  yuyulmuş  və  qaynadılmış 
termosa,  ikinci  xörəklər  isə  ağzı  möhkəm  bağlanan  qazanlara  tökülür.  Daşınılacaq 
xörəklər  və  digər  qidalar  göndərilməyə  bir  saatdan  az  olmayaraq  hazır  olmalıdır. 
Onların saxlanma müddəti, hazırlanma vaxtından saxlanmanın qurtarmasına qədər 3 
saatdan çox olmamalıdır. 
Qida  məhsullarının  daşınması  üçün  işlədilən  nəqliyyat  vasitələri  təmiz 
saxlanılmalıdır.  Bunun  üçün  onlar  hər  gün  təmizlənməli  və  qələvili  isti  su  ilə 
yuyulmalıdır (1% kalsiumlu soda məhlulu və yaxud 15%-li kaustik soda məhlulu – 
texniki  adı  –  NaOH).  Bundan  sonra  kuzovlar  şlanqdakı  isti  su  ilə  yaxalanır  və 
təmiz əski ilə qurulanır. Nəqliyyat vasitələri 5 gündən az olmayaraq, xloraminin 2-

214 
 
3%-li  məhlulu  ilə  dezinfeksiya  edilir,    sonra  isə  xlorun  iyi  tam  gedənə  qədər 
qurudulur və havası təmizlənir. Daşınma zamanı qidanı örtən örtüklər çirkləndikcə 
sabunlu şotka və ya qələvi məhlulu ilə yaxalanıb qurudulur. 
Məhsulların  müəssisədaxili  daşınması  zamanı  isə  xüsusi  arabacıqlardan 
istifadə olunur. Bu zaman məhsul bağlanmış halda taraya yerləşdirilir, ya da təmiz 
mələfə  (döşəkağı)  yaxud  plyonka  ilə  bağlanır.  Bu  məqsəd  üçün  istifadə  olunan 
taralar markalanır. Ət yarımfabrikatları üçün, təzə tərəvəz üçün və s. 
Məhsulu  alan  zaman,  müəssisələrdə  taranın  təmizliyinə  diqqət  verilməlidir. 
Bu  zaman  arabacıqlardan  tara  məhsulla  birbaşa  stola  və  yaxud  stellaja  (qəfəsə) 
düşürülür. Taranı döşəməyə qoymaq olmaz, belə ki ona yapışan çirk stolu çirkləyə 
bilər.  Taranı  açmazdan  əvvəl,  onun  tam  təmizliyinə  əmin  olmaq  lazımdır.  Səthi 
çirkli  olan  tara  əvvəlcə  təmizlənir  və  yalnız  bundan  sonra  onun  qapağı  çıxarılır. 
Boş  taralar  otaqdan  tez  yığışdırılır.  Çəkilən  zaman  məhsulu  birbaşa  tərəziyə 
qoymaq  məsləhət  görülmür.  Çirklənmədən  qorumaq  üçün  onu  polietilen  örtükdə 
çəkirlər. 
İstehsalda  məhsulları  boşaldan,  yükləyən  və  aparan  şəxslər  isə  sanitar 
geyimlərlə  (xalat,  əlcək,  şapka)  təmin  edilməlidirlər  və  bu  geyimlərdən  yalnız  iş 
zamanı istifadə olunmalıdır.