Mulkchilik shakllarini o`zgartirish yo`llari va usullari

3. O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish 
maqsadi, yo’llari va usullari 
Bozor munosabatlariga o’tishning asosiy sharti ko’’ ukladli iqtisodiyotni va 
raqobat muhitini shakllantirish uchun shart-sharoitni vujudga keltirishdan iborat. Bunda 
asosiysi mulkchilik masalasini hal qilishdir. Uzoq yillar mobaynida Sobiq Ittifoq 
tarkibiga kirgan davlatlar qatori bizning Respublikamiz iqtisodiyotida ham umumxalq 
mulki deb atalgan, aslida esa davlatlashtirilgan mulk to’liq hukmronlik qilib keldi. 
23
Ўша асар. – 80-81 б. 

---

28 
Nazariya va amaliyotda umumxalq mulki deb hisoblangan mulk subyekti sifatida 
davlatning chiqishi jamiyat ahzolari o’rtasida bu mulkka «hech kimniki», «davlatniki», 
«birovning mulki» deb qarashlarning shakllanishiga olib keldi. Bozor iqtisodiyotini 
vujudga keltirish vazifasi o’tish davrida mulkchilikda davlat sektorining salmog’i ancha 
yuqori bo’lgan mamlakatlarda bu mulkning mahlum qismini davlat tasarrufidan 
chiqarish va xususiylashtirishni taqozo qiladi. shunga ko’ra, O’zbekistonda ham mulkni 
davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishga muhim ahamiyat kasb etuvchi 
jarayon sifatida qaralib, O’zbekiston Respublikasining «Davlat tasarrufidan chiqarish va 
xususiylashtirish to’g’risida»gi Qonunida (1991 yil 19 noyabrg’, 425-XII-son) 
quyidagicha tahrif beriladi: 
Davlat tasarrufidan chiqarish 
– davlat korxonalarini va tashkilotlarini xo’jalik 
shirkatlari va jamiyatlariga, ommaviy mulk bo’lmaydigan boshqa korxonalar va 
tashkilotlarga aylantirishdir.
 
Xususiylashtirish 
– jismoniy shaxslarning va davlatga taalluqli bo’lmagan 
yuridik shaxslarning ommaviy mulki obhektlarini yoki davlat aktsiyali jamiyatlarining 
aktsiyalarini davlatdan sotib olishidir
24
.