Mulkchilik shakllarini o`zgartirish yo`llari va usullari

 
Bundan ko’rinadiki, mulkni davlat tasarrufidan chiqarish xususiylashtirishga 
qaraganda ancha keng tushuncha. 
Xususiylashtirish
- davlat mulkiga egalik huquqining 
davlatdan xususiy shaxslarga o’tishidir. 
Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish
xususiylashtirishdan tashqari, bu mulk hisobidan boshqa nodavlat mulk shakllarini 
vujudga keltirishni ham ko’zda tutadi. U bir qator yo’llar bilan amalga oshiriladi: davlat 
korxonalarini aktsiyadorlik jamiyatiga aylantirish, davlat korxonasini sotib, uni jamoa 
mulkiga aylantirish; mulkni qiymatga qarab chiqarilgan cheklar (vaucher) bo’yicha 
fuqarolarga be’ul berish; mulkni ayrim tadbirkor va ish boshqaruvchilarga sotish; ayrim 
davlat korxonalarini chet el firma va fuqarolariga sotish yoki qarz hisobiga berish; 
davlat mol-mulkini auksionlarda kim oshdi savdosi orqali sotish va h.k. 
Xususiylashtirishning usullari ham turli-tuman bo’lib, ularni 3 guruhga ajratish 
mumkin: 1) davlat mulkini bepul bo’lib berish orqali xususiylashtirish; 2) davlat 
24
Ўзбекистон 
Республикасининг 
Қонуни. 
Давлат 
тасарруфидан 
чиқариш 
ва 
хусусийлаштириш 
тўғрисида/Ўзбекистон Республикаси: қонунлар ва фармонлар. – Т.: Ўзбекистон, 1992, 65-б. 

---

29 
mulkini sotish orqali xususiylashtirish; 3) davlat mulkini be’ul bo’lib berish hamda 
sotishni uyg’unlashtirish orqali xususiylashtirish (3-rasm). 
O’zbekistonda iqtisodiy islohotlarning dastlabki ‘allasidayoq mulkchilikning 
hamma shakllari teng huquqli ekanligi konstitutsion tarzda ehtirof etildi va davlat mulki 
mono’olizmini tugatish hamda bu mulkni xususiylashtirish hisobiga ko’p ukladli 
iqtisodiyotni real shakllantirish vazifasi qo’yildi. Avvalo mulkchilikning turli xil 
shakllari qaror to’ishi uchun teng huquqiy mehyorlar va amal qilish mexanizmlari 
yaratildi.