Mülki müdafiə anlayışı, yaranma tarixi, rolu və vəzifələri

Sığınacaqda ərzaq və dərman ehtiyatlarının yaradılması qaydası 
Sığınacaq adamların qəbulu üçün hazır vəziyyətə gətirilən zaman, orada ərzaq və 
dərman ehtiyatları yaradılır. 
Ümumiyyətlə, Mülki Müdafiə sistemində belə ehtiyatların iki növü nəzərdə 
tutulmuşdur: 
- rayon (şəhər) icra hakimiyyəti orqanlarının ehtiyatları (əsasən, işləməyən 
əhalini və uşaq müəssisələrini təchiz etmək üçün); 
- təsərrüfat obyektlərinin ehtiyatları (obyektin fəhlə və qulluqçularını təmin 
etmək üçün). 
Sığınacaqlarda zədələnmələrin aradan qaldırılması 
Uçqunlar altında qalmış, xüsusən havasoran yolları zədələnmiş sığınacaq və 
daldalanacaqlarda qalan adamlar arasındakı tələfatı azaltmaq məqsədi ilə havasoran 
yolları mümkün qədər tez və sürətlə açmaq lazımdır, çünki adamlar orada təxminən 4 
saatdan artıq qala bilməzlər. Havasoran kanalları bərpa etmək mümkün olmadıqda 
havanın keçməsi üçün sığınacağın (daldalanacağın) qapılarını aralamağa çalışmaq 
lazımdır. Qapıları açmaq mümkün olmadıqda divarları və ya üst örtüyü deşməklə də 
sığınacağa (daldalanacağa) hava vermək mümkündür. Sığınacağa hava verərkən 
çalışmaq lazımdır ki, oraya qaz və su dolması təhlükəsinin qarşısı alınsın. 
Mühafizə qurğusunun sənədləri 
Mühafizə qurğusunda aşağıdakı sənədlər olmalıdır: 
1. Mühafizə qurğusunun pasportu. 
2. Mühafizə qurğusundan müharibə dövründə istifadə etmək üçün təlimat. 
3. Mühafizə qurğusunun saxlanılmasına nəzarət jurnalı. 
4. Mühafizə qurğusunun planı. 
5. Mühafizə qurğusunda olan avadanlığın, alətlərin və əmlakın siyahısı. 
6. Hava təminatının istismar sxemi. 
7. Enerji təminatının istismar sxemi. 

---

8. Su təminatının və kanalizasiya sisteminin istismar sxemi. 
9. Dizel elektrik stansiyasına xidmət etmək üçün təlimat. 
10. Süzücü-ventilyasiya avadanlığına xidmət etmək üçün təlimat. 
11. Fərdi mühafizə vasitələrindən istifadə etmək üçün təlimat. 
12. Mülki Müdafiənin xəbərdarlıq siqnalları. 
13. Mühafizə qurğusunda mikroiqlimin və havadakı qaz tərkibinin göstəricilərinin 
qeydiyyat jurnalı. 
14. Tibbi yardım üçün müraciətlərin qeydiyyat jurnalı.