Muqobil energiya manbalari

3-amaliy mashg’ulot. Yoqilg’i energetika resurslari.
Energoresurslarning iste'moli tez o`sib bormoqda. Jahon sanoat ishlab chiqarshining ko`payishi bilan 2000 yilga kelib energoresurslarning iste'moli 160-240 ming TVt*s (shartli yoqilg`i 20-30 mlrd) ga yetadi. 2000 yildan keyin jahonda energoresurslarning zahiralari,yadro va termoyadro energetikasini hisobga olmasa 100-250 yilga yetadi.
Protsent hisobida kumir 75-85% ni neft 10-15% ni, gaz 5-10% ni qolgan energoresurslar 2% dan kichik qismni tashkil etadi.
Agar kishilik jamiyati 8-10 mlrd elektr quvvatli qurilmalarni o`zlashtirgan bo`lsa, foydali ish koeffitsenti n=0,2 bo`lganda energetik resurslar 40-50 mlrd kVt (8/0,2=40;10/0,2=50) ni tashkil etadi.
Yillik energiya iste'moli.
E=40 mlrd*kvt*5000s=200*10³ mlrd kVt*s ni tashkil qiladi.1 tonna
YOqilg`i 8000 kvt*s energiyani tashkil qilsa yoqilg`i
200*103 mlrd*kvt*s/*8*10³ kvt /t=25 mlrd tonna bo`ladi.
Muhandis energetikda hech bo`lmaganda jahon yoqilg`i zahiralari haqida tushuncha bo`lishi kerak. Har xil turdagi yoqilg`ilarning energiya hajmi har xil bo`ladi. Uni biz quyidagi 4.1-jadvalda ko`rishimiz mumkin.
3.1-жадвал

Yoqilg’I turi	Shartli yoqilg’i	Ko’mir	Yog’och quruq	Neft	Gaz propan	Vodorod
Solishtirma energiya hajmi 10 DJ/kg kkal/kg	29,3 7000	33,5 8000	10,5 2500	41,9 10000	46,1 11000	12.06 28800