Muqobil energiya manbalari

150 l suv sig‘imiga ega quyosh vakuum trubkali kollektorning texnik xarakteristikalari

Bakning tashqi qoplamasi: Bo‗yalgan po‗lat 0,4 mm

Bakning ichki qatlami: SUS 304-0,5mm zanglamaydigan po‗lat Vakuum kolbalar: 58mm/1800mm
Rama: Ruxlangan galvanik po‗lat-1,5mm Issiqlik izolyasiya materiali-Poliuretan Izolyatsiya qalinligi: 50 mm
Ramaning qiyalik burchagi: 35-45 gradus Bakning diametri: 375mm/475mm.

Vakuum kolba 58mm/1800mm ning xarakteristikalari.

Tarkibi	Konsentrik to‘liq shishali quyosh kolbalar
Uzunligi	1800±5mm
Kolbaning tashqi diametri	58±0.7mm
Kolbaning tashqi shishasining qalinligi	1.8±0.15mm
Kolbaning ichki diametri	47±0.7mm
kolbaning ichki shishasining qalinligi	1.6±0.15mm
Shishaning materiali	Bor silikat shisha 3.3
Yutuvchi qoplamaning unumdorligi
Kolbaning ichki qismi qoplamasi	Birqatlamli yoki uch qatlamli
Vakuum kolbaning uchqatlamli qoplamasi tarkibi	Quyosh nurlarini selektiv yutuvchi qoplama: kompozit mis – zanglamaydigan po‗lat – alyuminiy - CU/SS- ALN(H)SS/ALN(L)/ALN
Purkash (uchirish) usuli	DS reaktiv purkash
Yutish darajasi	> 91%
Quyosh nurlanishi yuqotilishi	< 8% (80^oS±1,5 ^oC)
Vakuum darajasi	P ≤ 5 x 10 ^-3 Pa
Maks. harorat	270 - 300℃
Nominal bosim	0.6MPa
Issiqlik yo‗qotilishlari o‗rtacha koeffitsienti	≤0,6W/(m^2℃)
Yog‗inlarga barqarorlik	< 35 mm
O‗ta qizishga barqarorlik	300^oC
Kichik haroratlarda ish jarayoni	0^oC - 10^oC
Yaroqlilik muddati	~15 yil

Alohida turdagi quyosh vakuum trubkali kollektori

Alohida turdagi geliotizimda quyosh kollektori binoning tomiga o‗rnatilib, akkumulyatsiya baki esa alohida binoning ichki qismida o‗rnatiladi. Shunday qilib, kollektor va bak qismi alohida bo‗ladi.

2-rasm. Alohida turdagi quyosh vakuum trubkali kollektor.

Suvning qizishi esa kollektorga nasos orqali harakatga keltiriladigan issiqlik tashuvchi (antifriz, propilenglikol) ning baka joylashgan issiqlik almashgich orqali suvga harorat uzatilishiga asoslangan. Bak uzoq muddat qaynoq suv haroratni o‗zida saqlab termos funksiyasini bajaradi.
Uning suv hajmi iste‘molchilar talabidan kelib chiqib aniqlanadi. Qo‗shimcha ravishda qurilmaning butlovchi qismlari sifatda smart kontroller, elektrik ten, nasos va isitish qurilmalari kiradi. Quyosh kollektorlarning alohida turdagi konstruksiyasi gibrid tizim sifatda qo‗llanilishi mumkin, bunda quyosh kollektorlari gaz yoki elektrik qozonlar bilan mujassamlashgan holatda bo‗ladi .
Quyosh kollektorlarining samaradorligi kollektor yuza birligi tekisligiga tushayotgan quyosh nurlanishi quvvati, atrof-muhit harorati va kollektordan o‗tayotgan issiqlik tashuvchining haroratiga bog‗liqdir.
Bizning tajribalarimizda vakkum quyosh kollektorining samaradorligi qurilmadan olinayotgan foydali issiqlik energiyasining kollektor yuza birligiga tushayotgan quyosh nurlanishi quvvatiga nisbatiga teng:

𝐼 𝐹
⁵𝑣.𝑡.𝑘 ⁼ Q𝑘
𝑇 𝑘
(1)

Quyosh kollektoridan olingan foydali energiyani issiqlik yuqotishlari va optik FIK ta‘sirini hisobga olib quyidagicha yozish mumkin:

𝑄_𝑘 = 𝐼_𝑇 · ⁽𝑟𝛼⁾𝐹_𝑘 − 𝑈_𝑘𝐹_𝑘⁽𝑇_𝑘 − 𝑇_𝑎⁾ (2)

(1) va (2) bog‗liqlikdan kelib chiqib quyosh kollektorining FIK hisoblash uchun ifodani quyidagi ko‗rinishda yozish mumkin:

𝐼
𝜂_v.t.k = ⁽𝜏𝘢⁾ − ^Uk(Tk−Ta) = 𝐺 · 𝑐_𝑝 · ⁽𝑇_𝑘 − 𝑇_𝑐ℎ⁾ (3)
𝑇


bu yerda 𝐼_𝑇 -kollektor absorberi m² maydoniga tushayotgan quyosh nurlanishi oqim zichligi; ⁽𝜏𝘢⁾ − kollektorning samarali optik FIK, ya‘ni
𝜏 −vakuum kolbaning nur o‗tkazish koeffitsiyenti; 𝘢 −absorberning yutish qobiliyati; 𝐹_𝑘 −kollektorning maydoni; 𝑈_𝑘 −kollektorda issiqlik yo‗qotishlari umumiy koeffitsiyenti; 𝑇_𝑘 −issiqlik tashuvchining kirish vaqtidagi harorati; 𝑇_𝑎 −atrof-muhit harorati; 𝐺- issiqlik tashuvchining
massa sarfi (^𝑘g), 𝐶_𝑝-issiqlik tashuvchining issiqlik sig‗imi ( ^𝐽 ); 𝑇_𝑐ℎ −

𝑠
issiqlik tashuvchining chiqish vaqtidagi harorati.
𝑘g𝐾

Bir qancha holatlarda har xil turdagi quyosh kollektorining ish samaradorligi issiqlik yo‗qotishlarining yig‗indi koeffitsiyentlari bilan baholanadi. Ayrim adabiyotlarda shishasiz quyosh kollektorlari uchun Uk
≈ 21 Vt/(m²·K), shishali yassi quyosh kollektorlari uchun Uk ≈ 4 Vt/(m²·K), vakuum turdagi quyosh kollektorlari uchun Uk≈1,5 Vt/(m²·K) ni tashkil etadi deyilgan.