Uchinchi sinf eni 2,5-5 m dan iborat qo‘shimcha yo‘llardan tashkil topgan.
To‘rtinchi sinf bir va ikkita tashrif buyuruvchining hara-katlanishiga rejalashtirilgan. Bu yo‘lning eni 0,75-1,5 m, yumshoq va har xil rangdagi tuproqli va qumli yo‘lakchalardan iborat bo‘ladi.
Beshinchi sinf xo‘jalik ahamiyatidagi yo‘llar bo‘lib, qurilish materiallari, pardozlash ishlari uchun va savdo-sotiq ishlarini o‘tkazishga rejalashtirilgan.
Yirik bog‘-park xo‘jaliklari uchun yUqoridagi beshta yo‘l va yo'lakchalarning barchasi qurib foydalaniladi. Bulvarlar-xiyo-bonlar va unchalik katta bo‘lmagan bog‘ xo‘jaliklari uchun birinchi uchta yo‘l sinfidan foydalaniladi.Yo‘llaming yuza qismi asfalt, beton va beton plitalardan iborat bo‘lsa, yuza qismining qiyaligi i=0,015-0,002 dan iborat bo‘ladi. Yo‘lning yuza qismining qiyaligi maxsus loyihalarda ko‘rsatiladi va yo‘l qirg‘og‘ida ariqchalar barpo etiladi.
29
3.2-rasm. Bog‘lardagi manzarali yo‘llaming ko‘rinishi.
Bog‘-park xo‘jaliklarida maxsus maydonchalar to'rtta kategoriyaga bo‘linadi:
tashrif buyuruvchilaming dam olishi uchun maydon chalar bo‘lib, bimda kattalar uchun alohida dam olish joyi ajratiladi, bu yerda bolalar uchun ham attraksionlar o‘matiladi;
sport maydonchalari. Bu joyda tashrif buyuruvchilar uchun voleybol, stol tennisi va shaxmat-shashka o‘ynovchilar uchun maxsus maydonchalar tashkil etiladi;
xo‘jalik ahamiyatidagi maydonchalar - bu maydoncha-larda ko‘chma do‘konlar, gazeta va jumallar do‘koni, qurilish uchun zarur bo‘lgan ish qurollari saqlanadigan omborxonalar va hokazolar bo‘ladi;
pavilyonli maydonlar va kapital qurilish uchun inshootlar.
Barcha maydonchalar quruq va oz bo‘lsa-da, balandroq yer maydonlarida tashkil etiladi. Chunki botiq yerlarda suv to‘p-lanadi. Bu esa yog‘in-sochinli kunlarda dam oluvchilaming kay-fiyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
30
Bog‘-parklarda yo‘l va maydonchalar qurishda ba’zan tabiiy holdagi tosh va qumlardan, shuningdek, sun’iy holatda maxsus tayyorlangan har xil mahalliy ishlab chiqarish sanoatining chiqindilaridan tayyorlangan qattiq materiallardan ham foy dalaniladi. Yo‘l va maydonchalar barpo qilishda foydalani-ladigan materiallaming fizik-mexanik tarkibiga, albatta, e’tibor qaratiladi. Tog‘ sharoitidan olingan va yo‘l qurilishida foydalaniladigan mahsulotlar o‘zining maxsus mexanik qattiqligiga ega bo‘ladi va u qattiqligi bo‘yicha besh sinfga bo‘linadi: qattiq va juda qattiq material (1-2 sinflarga taalluqli) lar - kvarsit, granit, bazalt, marmar va dolomitlar.
Dostları ilə paylaş: |