Müxt r kinci n r b dilind n t rcüm ed n lixan Musayev


- : : » «. ]  : [ 1406



Yüklə 8,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə58/97
tarix07.01.2017
ölçüsü8,62 Mb.
#4734
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   97

-

:

:



»

«.

]



 :

[

1406.

mura ibn Cund b  r vay t edir ki, Pey mb r   demi dir:  “Bu  gec

(yuxuda) yan ma iki n r g ldi. Sonra biz hündürboylu bir adam n yan na

ldik. Adam n boyu çox uzun oldu undan m n onun ba

lli gör


bilm dim. Bu,  brahim  idi.” ( l-Buxari, 3354)

-

:

:



»

«.

]



 :

[

1



 “ l-Maid ” sur si, 117-118.

545

1407. bn Abbas

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “ brahim  g linc ,

r onu görm k ist yirsinizs ,) dostunuza

1

 bax n. Musaya g ldikd  is , o,



qarabu day , q vr msaç bir adam idi, özü d  yed yi xurma lifind n hörül-

mü  ipd n olan q rm  d

nin üstünd  oturmu du v  m n sanki onun va-

diy  endiyini görürdüm.” ( l-Buxari, 3355)



-

)

 (



-

:

:



»

«

.



]

 :

[



1408. (a) –  bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “ brahim

 s k-


n ya nda ik n Q ddum deyil n yerd  sünn t olunmu dur.” ( l-Buxari, 3356)

-

)

 (



:

»



«.

]

 :



[

1408. (b) – Dig r r vay td  deyilir ki, “( brahim

 s ks n ya nda ik n) k rki il

(sünn t edilmi dir).” ( l-Buxari, 3356)

-

:

:



:

[

c



d

Z

:



[

L

M



N

O

Z



 .

 .

 .



 .

 .

 .



-

-

 .



.

]

 :



[

1409.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “ brahim

 yaln z üç

 yalan dan

r. Bunlardan ikisi qüdr tli v

tli Allah üçün idi.

(Birinci d ) o demi dir: “M n x st

m!”


2

  ( kinci  d   is )  demi dir:  “Xeyr,

bunu  onlar n  bu  böyüyü  etmi   olar”

  3


. (Üçüncü hadis  is  bel  olmu dur):

“Bir gün  brahim (zövc si) Sara il  q ddar pad ahlardan birinin m ml

ti-

 g ldikd  (pad aha) x



r verdil r ki, 

 bir n r g lib, yan nda da

çox göz l bir qad n var.” Pad ah (qad n kim oldu unu öyr nm k üçün)

onun yan na adam gönd rdi. O adam g lib  brahimd n: “Bu kimdir?”- dey

soru du.  brahim: “M nim bac md r!”– dey  cavab verdi. Sonra da Saran n

yan na g lib dedi: “Ey Sara! Yer üzünd  bizim ikimizd n ba qa mömin olan

bir kims  yoxdur. Bu (pad ah) m nd n (s nin bar nd ) soru du. M n d

ona x


r verdim ki, s n m nim bac msan. Odur ki, m nim dediyimi t kzib

etm .” Çox keçm

n pad ah Saran n dal nca adam gönd rdi. Sara pad a-

n yan na g ldikd , o, qad na yax nla b ona toxunmaq ist di, lakin q c

1

 Burada Pey mb r  özünü q sd edir.



2

 “ s-Saffat” sur si, 89.

3

 “ l- nbiya” sur si, 63.



hih  l-Buxari

Pey mb rl

 dair h disl r kitab .

546


olub qald . Onda o yalvar b dedi: “M nim üçün Allaha dua ets n, s

 pislik


etm m!” Sara Allaha dua etdi v  onun  ll ri aç ld . Pad ah ikinci d  ona

toxunmaq ist dikd  onun hal vv lkind n bet r oldu. O yen  yalvar b dedi:

“M nim üçün Allaha dua ets n, s

 pislik etm

m!” Sara Allaha dua etdi

 onun  ll ri aç ld . Pad ah göz tçil rd n b zisini ça

b dedi: “Siz m nim

yan ma insan yox,  eytan g tirmisiniz!” Bundan sonra Pad ah (Saran  burax-

, üst lik) ona xidm tçi H

ri d  ba lad . Sara  brahimin yan na g ldik-

, o, namaz q rd . Buna gör  d li il  i ar  etdi ki: “N  oldu?” Sara dedi:

“Allah kafirin, yaxud günahkar n hiyl sini onun öz ba nda çatlatd , m

 xidm tçi olaraq H

ri b


 etdi!”

bu  Hureyra  dedi:  “O

1

  sizin  anan zd r,  ey  s mavi  suyun



2

 o ullar !” ( l-

Buxari, 3358)

-

:

»



«.

]

 :



[

1410. Ummu  rik

 r vay t edir ki, Pey mb r  k rt nk  öldürm yi  mr et-

mi  v  demi dir: “O,  brahimin

 at ld  oda üfürürdü

3

”. ( l-Buxari, 3359)



-

 :

 .



 .

:

[



S

T

U



V

W

X



Y

Z

[



Z

:

[



l

Z

 .



-

 -

.



:

»

«



 .

-

 .



 .

-

-



.

-



-

«

 .



1

bu Hureyra  H

ri q sd etmi dir.

2

 Çox güman ki,  bu Hureyra  bu sözl  qoyunlar  s hralardak  ya  suyu il  suvaran  bl ri



sd etmi dir. B zi  rhçil r is  “s mavi suyun” Z m-z m oldu unu söyl mi r. (F thul-Bari, 10/141)

3

 Mü rikl r  brahimi



  oda  atd qdan  sonra  heyvanlar  odu  söndürm

  çal


,  k rt nk   is

ksin , oda üfürüb onu alovland rm .



547

-

 .



-

-

 .



 .

 .

 :



»

«

 .



 .

 .

 .



 .

 .

 .



 .

 .

 .



 .

 .

 .



 .

 .

:



»

«

 .



 .

 .

 .



 .

 .

 .



 .

 .

 .



 :

[

(



)

+*

,



-

.

/



Z

 .

]



 :

[

1411.

vay t edilir ki, ibn Abbas

 demi dir: “Qad nlar aras nda ilk qur aq

ba layan  smailin anas  (H

r) olmu dur. O Saradan (gizl nib) öz izini

itirm k üçün bel  etmi dir.

1

 Bundan sonra  brahim h yat yolda  H



ri

süd


r o lu  smail il  birlikd  (müq dd s) Evin oldu u yer  – Z m-z min

1

 Sara H



ri  brahim  ba lam  v  H

r  smail  hamil  qalm

r. O, azad olduqda is  Sara onu

brahim  q sqanm  v  and içmi dir ki, H

ri tutsa, onun üç  zas  k

kdir. H


r bundan x

r

tutduqda belin  qur aq ba lam  v  izini itirm k üçün qur



n ucunu yerl  sürüy k qaç b Saradan

gizl nmi dir. (F thul-Bari, 10/146)



hih  l-Buxari

Pey mb rl

 dair h disl r kitab .

548


ba na, m scidin yuxar  t

find  bitmi  yek  bir a ac n yan na g tirdi. O

dövrd  M kk

 n  bir adam, n  d  ki su var idi.  brahim onlar  orada t rk

edib, yanlar nda da bir az xurma v  su qoyub getdikd ,  smailin anas  onun

dal nca qaç b dedi: “Ey  brahim, s n bizi ins-cins olmayan bu çöllükd  at b

gedirs n?!” H

r bunu bir neç  d  t krar etdi, lakin  brahim ona t f dö-

nüb baxmad . Ax rda qad n soru du: “Olmaya, bunu s

 Allah  mr edib?”

brahim: “B li!”– dey  cavab verdi. Qad n: “El  is  Allah bizi n zar tsiz qoy-

maz”- deyib geri qay td .  brahim is  yoluna davam etdi v  n hay t onlar-

dan tamamil  uzaqla b g lib da  keçidin  çatd qda üzünü (müq dd s) Ev

f çevirdi v

ll rini (göy ) qald b bel  dua etdi: “Ey R bbimiz! M n

slimd n b zisini S nin mühafiz  olunan Evinin  yax nl nda, heç bir bitki

olmayan bir vadid  sakin etdim. Ey R bbimiz! Onlar namaz q ls nlar dey

bel  etdim.  nsanlar n bir qisminin q lbini onlara meylli et v  onlara növb növ

hsullardan ruzi ver ki, b lk ükür etsinl r.”

1

 H

r is smail  süd verir,



özü d  (yan ndak ) sudan içirdi. Tuluqdak  su qurtard qdan sonra onun h m

özü, h m o lu b rk susad . H

r u

n çabalad



 gördükd  dözm yib

yax nl qda yerl

n S fa da na t f getdi. Da n üstün  ç b  trafa baxma-

a ba lad , lakin heç k si gör  bilm di. Qad n S fa da ndan a

 endi v

paltar n  yini qald b tez-tez yeriy k M rva da na t f getdi. H



r

vadini keçib M rva da na çatd qda onun üstün  ç b  trafa baxd , lakin ye-

 d  heç k si gör  bilm di. O, yeddi d  bel

 da lar n aras nda o t

f-

bu t


 getdi.”

Pey mb r  demi dir: “El  buna gör  d  müs lmanlar (ziyar t  snas n-

da) bu da lar aras nda gedib-g lirl r.”

bn Abbas r vay tin  davam edib dedi:) “Qad n M rva da na g lib çat-

qda  s s  e itdi  v   öz-özün :  “Sakit  ol!”-  dedi.  Yen   s s  e itdikd :  “S sini

 e itdirdin, m

 köm k ed  bil rs nmi?”- dedi. El  bu vaxt Z m-z -

min yerind  m k gördü. M k qanad  il  yer  vurdu v  yerd n su qayna-

b ç xd . Qad n  li il  suyun qaba

 ald  v  tulu a su doldurma a ba lad .

Su is  axma a davam edirdi.”

Pey mb r  demi dir: “Allah  smailin anas na r hm t el sin! 

r o,

m-z


 toxunmasayd , o mü yy n bir bula a çevril

kdi.”


bn Abbas r vay tin  davam edib dedi:) “H

r sudan içdikd n sonra

mizdirdi. M k ona dedi: “Ba -ba na burax laca

zdan qorx-

may n! Çünki Allah n Evi burada (olacaq). Onu bu u aq v  onun atas  tik -

k. Allah onun ail sini  sla n zar tsiz buraxmaz.” O dövrd  K

nin yaln z

bünövr si var idi v  çaylar onun h nd

rind n ax b gedirdi. Onlar bir

müdd t orada qald lar. N hay t, K da t

fd n g lmi  Curhum q bil sin-

n olan bir d st  adam M kk nin a

 t

find  dayanmal  oldular. Onlar



göyd  uçan qu lar  görüb: “Bu qu lar ancaq su olan yerd  uçarlar. Ax  o va-

did  su olmamal r!”- dedil r, sonra da ora bir v  ya iki n r gönd rdil r.

Gönd ril n adamlar suyu gör nd n sonra qay b onlara x

r verdil r v

onlar n ham  y

b oraya getdil r. O vaxt  smailin anas  suyun k nar nda

oturmu du. Onlar (ona yax nla b) dedil r: “Biz  s nin yan nda qalma a izn

verirs nmi?” H

r dedi: “B li, ancaq m nim iznim olmadan bu sudan isti-

fad  etm


ksiniz.” Onlar: “Raz q”- dedil r.

1

 “ brahim” sur si, 37.



549

Pey mb r  demi dir: “Bu t klif  smail n anas n könlün  yatd . Çün-

ki o, insanlarla ünsiyy td  olma  sevirdi.”

bn Abbas r vay tin  davam edib dedi:) “Bel likl , onlar orada m skun-

la lar, sonra yax nlar na x

r gönd rib onlar  öz yanlar na ça rd lar v

onlar da orada m sk n sald lar. N hay t u aq

1

  böyüyüb  boya-ba a  çatd   v



onlardan 

b dilini öyr ndi. Onlar bu u aqla f xr edirdil r v  onun f ras ti-

 heyran qalm

lar. O yetkinlik ya na yeti dikd  onu öz q zlar ndan biri

il  evl ndirdil r.  smailin anas  v fat etdikd n bir müdd t sonra atas bra-

him ona ba  ç km

 g ldi, lakin onu evd  tapmad .  brahim  smailin zöv-

sind n onu x

r ald qda qad n dedi: “Gedib, bizim üçün yem

 bir  ey


tirsin.” Sonra  brahim qad ndan onlar n ya ay  t rzi v  dolan qlar  bar -

 soru du. Qad n: “V ziyy timiz çox pisdir! Biz ehtiyac v  yoxsulluq içind

ya ay q”- dey ikay t etm

 ba lad .  brahim buyurdu: “ rin ev  g ldik-

 m nim salam

 ona çatd r v  de ki, evinin astanas  d yi dirsin.”  smail

qay td qda ev  adam g ldiyini hiss edib yolda ndan: “Evimiz  g n olub-

mu?”- dey  soru du. Qad n dedi: “B li, filan  lam tl ri olan qoca bir ki i

lmi di. O s nin bar nd  soru du, m n d  ona (evd  olmad

) x


r ver-

dim.  Sonra  o,  dolan

z  bar

  soru du,  m n  d   ona  bizim  ehtiyac  v



yoxsulluq içind  ya ad

 söyl dim.”  smail dedi: “O s

 bir  ey tövsi-

 etdimi?” Qad n dedi: “B li, o, m

 buyurdu ki, onun salam  s

 çat-


m, h m d  deyim ki, evinin astanas  d yi

n.”  smail dedi: “O g n

nim  atam  idi.  M

  s nd n  ayr lma   tövsiy   etdi.  Odur  ki,  qay t  atan

evin .”  smail onu bo ad qdan sonra ba qa bir q zla evl ndi. Bir müdd t

keçdikd n sonra  brahim yen  o luna ba  ç km

 g ldi, lakin onu evd

tapmad .  brahim ev  daxil oldu v smailin zövc sind n onu x

r ald qda

qad n dedi: “Gedib, bizim üçün yem

 bir  ey g tirsin.” Sonra o, qad ndan

onlar n ya ay  t rzi v  dolan qlar  bar

 soru du. Qad n: “V ziyy timiz

çox yax


r, h r  eyimiz var!”- deyib Allaha  ükr etdi.  brahim: “N  yeyirsi-

niz?”- dey  soru du. Qad n: “ t (yeyirik)”- dey  cavab verdi.  brahim: “N

içirsiniz?”- dey  soru du. Qad n: “Su (içirik)”- dey  cavab verdi.  brahim

dua edib dedi: “Allah m, bunlar n yediyi   v  içdiyi suya b

t ver!”

Pey mb r  demi dir: “O vaxt onlarda bu da yox idi. 



r yedikl ri

bu da olsayd ,  brahim bunun üçün d  Allahdan xeyir-b

t dil

rdi.”


bn Abbas dedi:) “Kim M kk nin xaricind  yaln z  t v  su il  qidalanar-

sa, bunun ona z

ri d

r.” (Sonra o, r vay tin  davam edib) dedi: “ bra-



him buyurdu: “ rin ev  g ldikd  m nim salam

 ona çatd r v  de ki, evi-

nin astanas  qorusun.”  smail ev  qay td qda zövc sind n: “Biz  g n

olubmu?”– dey  soru du. Qad n dedi: “B li, üzünd n xeyirxahl q ya an ixti-

yar bir qoca g lmi di.” Qad n onu t rifl dikd n sonra dedi: “O m nd n s ni

soru du, m n d  ona s nin haqq nda x

r verdim. Sonra o, dolan

z

bar



 soru du, m n d  ona v ziyy timizin çox yax  oldu unu söyl dim.”

smail soru du: “O s

 bir  ey  tövsiy  etdimi?” Qad n dedi: “B li, o, m

buyurdu ki, onun salam  s

 çatd m, h m d  deyim ki, evinin astanas

qoruyasan.”  smail dedi: “O g n m nim atam idi. Evimizin astanas  is

ns n. O m

 s nd n möhk m yap ma  tövsiy  etdi.” Allah ist diyi q -

r  brahim onlardan ayr  ya ad qdan sonra yen  onlara ba  ç km

 g ldi.


1

 Y ni  smail

.


hih  l-Buxari

Pey mb rl

 dair h disl r kitab .

550


min vaxt  smail Z m-z min yan nda bitmi  böyük bir a ac n alt nda otu-

rub oxlar n ucunu itil yirdi. Atas  görc k aya a qalx b ona yax nla  v

ata il  o ul bir-birini b rk-b rk qucaqlay b görü dül r. Sonra  brahim dedi:

“Ey  smail! Allah m

 (vacib) bir i i yerin  yetirm yi buyurub.”  smail de-

di: “R bbinin s

 buyurdu unu yerin  yetir.”  brahim soru du: “M

 kö-


k ed rs nmi?”  smail: “S

 köm k ed

m”- dedi.  brahim: “Allah m

burada bir ev tikm yi  mr etdi”- deyib  traf ndak  hündür t

ni

1

  ona  gös-



rdi. Bel likl  d , onlar (müq dd s) Evin bünövr sini qald rma a ba lad -

lar.  smail da  da

r,  brahim d  (onu) bina edirdi. Evin divarlar  ucald q-

dan sonra  smail bu da  g tirib yer  qoydu  brahim d  onun üstün  ç b ti-

kintini davam etm

 ba lad . (Yen )  smail da  g tirir,  brahim d  (onu) ti-

kirdi. Onlar (i rini gör -gör ) deyirdil r: “Ey R bbimiz! Bunu bizd n q bul

et! H qiq n, S n E id ns n, Bil ns n!”

2

 ( l-Buxari, 3364)



-

:

:



»

«

 .



:

»

«



 .

:

»



«.

]

 :



[

1412.

vay t edilir ki,  bu Z rr  demi dir: “(Bir d  Pey mb rd n ) soru dum:

“Ya R sulullah, yer üzünd  ilk tikilmi  m scid hans r?” (Pey mb r ):

“M scidülh ramd r

3

”– dedi. M n soru dum: “Sonra hans r?” (Pey mb r



): “M scidül qsad r

4

”- dedi. M n soru dum: “Birincisi (tikildikd n sonra)



ikincisi (tikil

k) neç  il keçmi di?” Pey mb r : “Q rx il”– dey  cavab

verdi, (sonra  lav  edib dedi): “Harada namaz vaxt na yeti n, (oradaca) na-

maz  q l! H qiq n, bunda

5

 xeyir-b


t vard r.” ( l-Buxari, 3366)

-

:

:



»

«.

]



 :

[

1413.

bu Humeyd  s-Saidi  r vay t edir ki, (bir d )  shab r soru dular: “Ya

sulullah, salavat  s

 nec  g tirm liyik?” Pey mb r  buyurdu: “Deyin:

“Allahumm  salli al  Muh mm din v zvacihi v  zurriyy tihi, k

 sal-

leyt  al  ali  brahim, v  barik al  Muh mm din v zvacihi v  zurriyy tihi,



 bar kt  al  ali  brahim.  nn

 h midun m cid.

6

” ( l-Buxari, 3369)



-

:

:



»

«.

]



 :

[

1



 Y ni K

nin bünövr si olan yeri.

2

 “ l-B


” sur si, 127.

3

 K



 v  onun  traf .

4

 Qüdsd ki m scid.



5

 Namazlar  vaxt nda q lmaq n

rd  tutulur.

6

 T rcüm si: Allah m,  brahimin ail sin  xeyir-dua verdiyin kimi, Muh mm



, onun zövc rin  v

slin  d  xeyir-dua ver!  brahimin ail sin  b

t verdiyin kimi, Muh mm

, onun zövc rin  v

slin  d  b

t ver! H qiq n d , S n T rif layiqs n,  an- öhr tlis n!



551

1414.

vay t edilir ki, ibn Abbas

 demi dir: “Pey mb r  H

n v  Hüsey-

ni

 ( eytan 



lind n) qorumaq üçün dua edib dey rdi: “Baban z ( bra-

him öz övladlar )  smail v shaq  qorumaq m qs dil  dua edib dey rdi:

uzu bik limatillahit-tamm ti min kulli  eytanin v  hamm tin, v  min kul-

li aynin lamm tin.

1

” ( l-Buxari, 3371)



4-cü f sil. Qüdr tli v  Böyük

Allah n: “Onlara  brahimin qo-

naqlar  bar sind  d  x

r ver”

2

sözü, habel : “ brahim dedi: “Ey

bbim, ölül ri nec  diriltdiyini

 göst r!”

3

 sözü

-

 :

 :

[

Ó



Ô

Õ

Ö



Z

 :

[

!



"

#

$



%

&

'



)(

Z

-

:

»

:



[

!

"



#

$

%



&

'

)(



*

+

-,



.

/

0



1

32

Z



«.

]

 :



[

1415.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Bizim  brahimd n

daha çox bel  dem

 haqq


z çat r: “Ey R bbim, ölül ri nec  diriltdiyini

 göst r!”



bbi ona: “M

r s n inanm rsan?”– dedi. brahim dedi: “ l-

tt inan ram! Amma ist yir m ki, q lbim rahat olsun”

4

. Allah Luta r hm t



el sin! H qiq n, o, möhk m bir daya a söyk nirdi

5



r m n Yusuf q -

r zindanda qalsayd m, (sonra da pad ah n elçisi g lib m ni ça rm  ol-

sayd ,) m n onun ça

 d rhal q bul ed rdim.” ( l-Buxari, 3372)



5-ci f sil. Uca Allah n: “Kitabda

smaili d  xat rla! H qiq n, o

öz v din  sadiq idi...”

6

 sözü

-

:

 :

[

1



2

3

54



6

7

8



9

Z

-

:

:

»



«

 .

:



»

«

 .



:

»

«.



]

 :

[



1

 T rcüm si: H r bir  eytandan, z

rli h

ratdan v  h r pis gözd n (qorunmaq üçün) Allah n tam



lm rin  s

ram.


2

 “ l-Hicr” sur si, 120.

3

 “ l-B


” sur si, 260.

4

 “ l-B



” sur si, 260.

5

 Quranda deyilir: “Lut dedi: “Ka  ki, siz  çatan bir qüvv m olayd , yaxud möhk m bir daya a söyk -



ydim!” “Hud” sur si, 80.

6

 “M ry m” sur si, 54.



hih  l-Buxari

Pey mb rl

 dair h disl r kitab .

552


1416.

vay t edilir ki, S

 ibn  kva  demi dir: “(Bir d ) Pey mb r

s-

m q bil sind n olan, öz aralar nda ox atma yar  ke ir n bir neç  adam n



yan ndan keç rk n dedi: “At n, ey  smail o ullar ! H qiq n, sizin baban z

(mahir) oxçu olmu dur. M n filan q bil ni d st kl

m.” (Bunu e id n-

) d st rd n biri  l saxlad . Pey mb r  soru du: “N  oldu siz , niy  at-

rs z?” Onlar dedil r: “Ya R sulullah, s n onlar n t

find  ola-ola biz

nec  ata bil rik?!” Pey mb r  dedi: “At n, m n sizin ham

 d st kl yi-

m!” ( l-Buxari, 3373)

6-c  f sil. Uca Allah n: “S mud

qövmün  d  qarda lar  Salehi

gönd rdik

1

 sözü

-

:

:

[

½



¾

¿

À



ÂÁ

Z

-

 .

.

]



 :

[

1417. bn Öm r

 r vay t etmi dir ki, Pey mb r  T buka yürü  ed rk n Hicr

deyil n yer

2

  g lib  çatd qda   shab



  oradak   quyudan  su  içm

yi  v


ehtiyat üçün su götürm

yi  mr etdi. Onlar dedil r: “Art q bu su il  h m

mir yo urmu uq, h m d  (tuluqlar

) doldurmu uq.” Onda Pey m-

r  onlara x miri tullama , suyu da bo altma

mr etdi. ( l-Buxari, 3378)



7-ci f sil. “Yoxsa siz Yaquba

ölüm g ldikd onun yan nda

idiniz?...”

3

 ay si ax rad k

-

 :

[

¨



©

ª

«



¬

®

¯



Z

-

:

»



«.

]

 :



[

1418. bn Öm r

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “ brahimin o lu  s-

haq, onun o lu Yaqub, onun da o lu Yusuf, möht m pey mb rdir, (özü

) möht m (pey mb rin) o ludur, (atas  da) möht

m (pey mb rin)

ludur, (babas  da) möht m (pey mb rin) o ludur.” ( l-Buxari, 3382)



Yüklə 8,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   97




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin