Müxt r kinci n r b dilind n t rcüm ed n lixan Musayev
Yüklə 8,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 6-c f sil. Hovuz v ya cürd k 1 sahibinin suya ham dan çox haqq oldu unu dey n kims
- 7-ci f sil. Qoruqlar ancaq Allaha v Onun elçisin aiddir
- 8-ci f sil. nsanlar n çaydan su içm si v öz heyvanlar suvarmas
- 9-cu f sil. Odunun v alaf n 3 sat
- 10-cu f sil. Xam torpaqdan pay ayr maq
- 11-ci f sil. Adam n
- 2-ci f sil. Borclar n öd nilm si. Uca Allah buyurur: “H qiq n, Allah siz man tl ri sahibl rin qaytarman v insanlar ara
- 3-cü f sil. Borcu göz l t rzd öd k
- 4-cü f sil. Borcu oldu u halda öl n kims nin c naz namaz
- “Pey mb r möminl onlar n özl - rind n daha yax nd r”
- 5-ci f sil. Mal israf etm yin qada an olunmas . Uca Allah buyurur: “Allah fitn -f sad sevmir.” 3
- 2-ci f sil. ddiaç lar n bir-biril rinin leyhin dediyi sözl r
- 2-ci f sil. Yoldan xurma tap lm rsa
|
5-ci f sil. (Su içm k ist nl ) su verm yin f zil ti - : - : » « . : » «. ] : [
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “(Bir d ) bir adam yolla ged rk n b rk susad v bir quyuya enib su içdi. Sonra quyudan bay - ra ç xd qda bir itin susuzluqdan l hl diyini v ya torpaq yalad görüb
1 vv ld ki h dis. 2 “Ali- mran” sur si, 77. 405 (öz-özün ): “M n susad m kimi, bu (it d ) susam r”– dedi v (quyuya enib) ayaqqab su il doldurdu. Sonra ayaqqab di ri il tutub qu- yudan ç xd v it su verdi. Allah da ona (bunun) zini verdi v onu ba- lad .” ( shab r) dedil r: “Ey Allah n elçisi, m r heyvanlara (etdiyi- miz yax qlara) gör d biz savab yaz r?” O buyurdu: “H r bir canl ya (göst rdiyin qay ya) gör savab vard r.” ( l-Buxari, 2363) 6-c f sil. Hovuz v ya cürd k 1 sahibinin suya ham dan çox haqq oldu unu dey n kims - : - : » «. ] : [ 1093. bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Can m lind olan Allaha and olsun ki, yad d r su hövz sinin k nar ndan qovuldu u kimi m n bir çox adamlar öz hovuzumun traf ndan qovaca am. 2 ” ( l-Buxari, 2367) - : » «. ] : [ 1094. bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Üç qisim insan var- r ki, Qiyam t günü Allah onlar dan rmayacaq v üzl rin baxmaya- caqd r: – (mü riy ) yalandan and içib, (guya) satd mala onun verdiyi pul- dan daha çox pul verildiyini dey n kims ; – ax amça (bay ra ç b) bir müs lman n mal m nims k m qs - dil yalandan and iç n kims ; – (cürd yind qalm ) art q sudan ba qalar na verm n kims . (Bel - sin ) Allah buyuracaq: “S n ll rinl yaratmad n bir eyin art (ba qa-
ndan) sirg diyin kimi, bu gün d M n Öz m rh timi s nd n sirg - m!” ( l-Buxari, 2369) 7-ci f sil. Qoruqlar ancaq Allaha v Onun elçisin aiddir - : - : » «. ] : [ 1 Gild n, saxs dan, n v s. materialdan haz rlanm dar bo azl su qab . 2 Qiyam t günü Pey mb r öz hovuzunun k nar nda oturma a layiq olmayan insanlar oradan qovacaqd r. hih l-Buxari Su il t min etm kitab . 406
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qoruqlar ancaq Allaha v Onun elçisin aiddir.
1 ” ( l-Buxari, 2370) 8-ci f sil. nsanlar n çaydan su içm si v öz heyvanlar suvarmas - : - : » « . : » : [ W X Y Z [ \ ^ _ ` a b c Z . ] : [
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “At (saxlamaq), kimisin savab qazand rar, kimisinin (kas bç ) ört-basd r ed r, kimisin günah qazand rar. Savab qazanan adama g linc , bu o kims dir ki, at otlaqda v ya ba - ba atl yerd uzun k ndirl ba lay b Allah yolunda (döyü k üçün) saxla- r. At otlaqda v ya ba çada otlad müdd t rzind ona savab yaz lar. rgah at n k ndiri q larsa v at qaç b bir, yaxud iki t a arsa, onun qoydu u l pirl v (ifraz etdiyi) n cisin gör (yiy sin ) savab yaz lar; v r bir çaydan keçib ondan su iç rs , yiy sinin onu sulamaq ist yi olmasa bel , buna gör ona savab yaz lar. Bel likl d , bu at ona savab qazand rar. Dig ri is , at , insanlara möhtac olmas n v dil nm sin dey (qazanc qs dil ) saxlayan, üst lik onu b sl dikd Allah n haqq unutmayan kims dir. Bu at onun üçün örtük olar. (Üçüncüsü is ,) at , lov al q etm k, özünü göst rm k v ya onu müs l- manlar n leyhin istifad etm k m qs dil saxlayan kims dir. Bu at ona gü- nah qazand rar.” Pey mb rd n e kl r bar soru dular. O buyurdu: “Bu xüsusda r eyi hat ed n, müst sna say lan bu ay rd n ba qa m bir ay nazil olmam r: “Z rr q r yax q ed n zini alacaqd r. Z rr q r pislik
ed n d zini alacaqd r.” 2 ( l-Buxari, 2371) 9-cu f sil. Odunun v alaf n 3 sat - : - : 1 Bununla ri t müs lman mirl rin m sl t bildikl ri yerl rd s rh d ç km izn vermi dir. 2 “ z-Z lz ” sur si, 7-8. 3 Ot, saman, kül v s. 407 . . . . ] : [
vay t edilir ki, li ibn bu Talib demi dir: “Pey mb rl birlikd
tirak etdiyim B dr döyü ünd ld edilmi q nim tl rd n m ya bir
çatd . Bundan ba qa Pey mb r m bir
d d ya d verdi.
Bir d m n bu d ri nsardan olan bir shab nin qap n yan nda ye- çökdürdüm ki, onlara tirli qam yükl yim. Bel etm k ist yirdim ki, (qa- lar ) sat b Fatim nin toyu üçün bir q r pul ld edim. B ni Q ynuqa bil sind n olan z rg r d m nim yan mda idi. H min vaxt H mz ibn Abdul-Mutt lib bu evd mü nni bir qad nla ( rab) içirdi. (Bu d md qa- n): “Ey H mz , bu ya d bir bax!”- dey ( eir) oxudu. H mz q - nc götürdü v d yax nla b onlar n hürgücl rini k sdi, habel bö- yürl rini yar b ciy rl rind n bir q r götürdü.” (H disin ravil rind n biri dedi): “M n ibn ihabdan soru dum: “O, d - nin hürgücünd n d götürdü?” bn ihab dedi: “O, h r iki d nin hür- gücl rini k sib apard .” li ibn bu Talib dedi: “M n bu m nz ni gördükd d g ldim
d rhal Pey mb rin yan na g lib ba ma g nl ri ona dan m. Bu
vaxt Zeyd ibn Haris d onun yan nda idi. Pey mb r , Zeyd v m n ora- ya getdik. Pey mb r H mz nin (oldu u ev ) daxil olub q bli halda (onu danlama a ba lad ). H mz ona bax b dedi: “M r siz m nim cdad- lar
n köl ri deyilsinizmi?” Bel olduqda Pey mb r daldal ç kildi v onlar t rk edib getdi. Bütün bunlar rab haram buyrulmam dan vv l ba vermi di. ( l-Buxari, 2375)
: : » «. ] : [
vay t edilir ki, s demi dir: “Pey mb r B hreyn torpaqlar n bir qismini ( nsar üçün) t xsis etm k ist dikd nsar dedi: “Bizim üçün t xsis etdiyin (torpaqlar n) eynisini mühacir qarda lar z üçün t xsis etm yinc biz (o razil ri) q bul etm yik.” Pey mb r buyurdu: “M n (sizin aran zdan getdikd n) sonra (q nim tl ri paylayan k sl rin dig r insanlar , sizd n) üstün tutacaqlar gör ksiniz. (Hovuzumun ba nda) m niml görü
k s bir edin!” ( l-Buxari, 2376) hih l-Buxari Su il t min etm kitab . 408
: : » «. ] : [
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r demi dir: “M n Pey mb rin bel dediyini e itmi m: “Kim xurma a aclar , onlar tozland qdan sonra alarsa, onlar n meyv ri 1 satan adama çatar. Yaln z mü rinin rt k sm si istisnad r. Kim bir köl alarsa, onun mal satan adama çatar. Yaln z mü ri- nin rt k sm si istisnad r. 2 ” ( l-Buxari, 2379) 1 Ancaq h min tozlanmadan g lmi xurmalar n rd tutulur. 2 r bu sövd rd mü ri rt k ss ki, a ac n ver yi m hsul v ya köl nin sahib oldu u mal ona çatmal r, onda m hsul da, mal da mü riy qalmal r.
409 – 44 – Borc almaq, borcu qaytarmaq, mlak n h bs olunmas 1 v iflasa u ramaq kitab 1-ci f sil. nsanlar n mal , onu qaytarmaq v ya da tmaq niyy ti il almaq - : - : » «. ] : [ 1100. bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “ nsanlar n mal qaytarmaq niyy ti il götür n kims nin (borcunu) onun zin Allah qay- tarar 2
Allah m hv ed r.” ( l-Buxari, 2387) 2-ci f sil. Borclar n öd nilm si. Uca Allah buyurur: “H qiq n, Allah siz man tl ri sahibl rin qaytarman v insanlar ara- nda hökm ver rk n dal tl hökm verm yinizi mr edir.” 3 - : : ... - : - – : » « . : » « . - - . : » « . : » « . : » «. ] : [
vay t edilir ki, bu Z rr demi dir: “(Bir d ) m n Pey mb rin ya- nda ik n o, Uhud da na bax b dedi: “M n ist zdim ki, bu da m nim üçün q la çevrilsin v m n bu q llardan bir dinar bel üç günd n art q özümd saxlay m. Yaln z borcumu öd k üçün saxlayaca m dinardan 1 Mülkd n, maldan v s.-d n istifad edilm sinin m hk orqanlar t find n qada an olunmas . 2 Y ni götürdüyü borcu qaytarma a köm k ed r. 3 “ n-Nisa” sur si, 58. hih l-Buxari Borc almaq, borcu qaytarmaq, mlak n h bs olunmas , v iflasa u ramaq kitab . 410
ba qa.” Sonra lav edib dedi: “(Mal-dövl ti) çox olanlar n (savab ) az ola- caq. Mal bu cür v bu cür 1 x rcl
nl r is istisnad r. (H disi n ql ed n ibn ihab bunu dey nd ll ri il önün , sa na v soluna i ar etdi.) Onla- n say is çox azd r.” Sonra o m : “(M n s nin yan na g k) yerin- qal!”- dey buyurdu v bir q r ir li getdi. Sonra m n bir s s e itdim v onun yan na getm k ist dim. Lakin onun m dediyi: “M n s nin yan na k yerind qal!”– sözü yad ma dü dü (v m n yerimd n t rp nm - dim). O geri qay td qda m n soru dum: “Ya R sulullah, e itdiyim o s s (n idi)?” Pey mb r soru du: “Do rudan s n e itdin?” M n: “B li!”– dey cavab verdim. Pey mb r dedi: “(Bu,) C brail idi, m nim yan ma g lib dedi ki: “Ümm tind n Allaha heç bir eyi rik qo madan öl n h r k s C n- gir k!”
n dedim: “Filan v filan i ri 2 görs bel ?” Pey mb r : “B li!”- dedi.” ( l-Buxari, 2388) 3-cü f sil. Borcu göz l t rzd öd k - : - - - : » « . . ] : [
vay t edilir ki, Cabir ibn Abdullah demi dir: “(Bir d ) Pey mb r scidd ik n m n onun yan na getdim. (H disi r vay t ed n Misar: “Dey - n, o, s
r-s r 3 getdiyini x r vermi dir”– dedi.) Pey mb r m : ki rük t namaz q l!”– dey buyurdu. H min vaxt onun m borcu var idi. O, borcunu qaytard , üst lik bir q r d lav etdi 4 ”. ( l-Buxari, 2394) 4-cü f sil. Borcu oldu u halda öl n kims nin c naz namaz - : - : » : [ ¨ © ª « ®¬ Z «. ] : [ 1 Burada mal-dövl tini s mimi q lbd n Allah yolunda x rcl nl r n rd tutulur. 2 633-cü h dis bax. 3 Burada s r deyildikd duha vaxt n rd tutulur. 4 Pey mb r bunu ona yax q etm k m qs dil vermi dir. Burada s md n söhb t ged bilm z. Çünki Allah v Onun Pey mb ri s m verm yi d , alma da haram buyurmu dur. Bax: “ l-B ”, 275, 276 v 278; “Ali- mran”, 130; “ n-Nisa”, 161; “ r-Rum”, 39; üst lik yuxar da n ql edilmi 697-ci v 997-ci h disl bax. Abdul-Muhsin Abbad demi dir: “ nsanlar ald qlar borcu qaytard qda üstünd lav olaraq (h diyy ) verm özl rini öyr dirs r bu riba say lar.”
411 1103. bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “El bir mömin yoxdur ki, m n ona h m bu dünyada, h m d axir td ham dan yax n olma- m. st yirsinizs , bu ay ni oxuyun: “Pey mb r möminl onlar n özl - rind n daha yax nd r” 1 . Odur ki, hans bir mömin v fat etmi v (özünd n sonra) mal-dövl t qoyub getmi dirs , qoy bu mal-dövl t onun ata t fd n
olan varisl rin çats n. Kimin borcu v ya yetim u aqlar qalm rsa, qoy
nim yan ma g lsinl r 2 . Çünki onun hamisi m m!” ( l-Buxari, 2399) 5-ci f sil. Mal israf etm yin qada an olunmas . Uca Allah buyurur: “Allah fitn -f sad sevmir.” 3 mçinin buyurur: “...mallar ls zlara verm yin.” 4 - : : : - : : » «. ] : [
r vay t edir ki, Pey mb r buyurmu dur: “Allah siz- analar n üzün a olma , q z u aqlar diri-diri yer gömm yi, (borcu qaytarmaqdan) boyun qaç rma v “ver”– dey k (haqq z olmayan bir eyi) t b etm yi qada an etmi dir. Habel söz g zdirm yinizi, çox sual verm yinizi v var-dövl ti israf etm yinizi xo lam r.” ( l-Buxari, 2408) 1 “ l- hzab” sur si, 6. 2 Söhb t borc yiy rind n v yetiml rd n gedir. 3 “ l-B
” sur si, 205. 4 “ n-Nisa” sur si, 5. hih l-Buxari ddia kitab . 412
: : » «. ] : [
vay t edilir ki, Abdullah ibn M sud demi dir: “M n bir adam n ay ni Pey mb rin oxudu u kimi oxumad e itdim. Onda m n onun lin- n tutub Pey mb rin yan na apard m. Pey mb r buyurdu: “ kiniz düz oxuyursunuz. xtilaf etm yin! H qiq n, sizd n vv lkil r ixtilaf et- mi , (bu s bd n d ) h lak olmu lar.” ( l-Buxari, 2410)
: . : » «. ] : [ 1106. vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “(Bir d ) bir müs lmanla bir hudi bir-biril rini söym ba lad lar. Bu snada müs lman dedi: “Al m- r içind Muh mm di üstün ed n Allaha and olsun ki...” Y hudi (is cava- nda bel ) dedi: “Al ml r içind Musan üstün ed n Allaha and olsun ki...” (Bunu e id nd ) müs lman lini qald b onun üzün bir yumruq vurdu. Bundan sonra y hudi Pey mb rin yan na gedib müs lmanla onun ara- nda ba ver nl ri ona dan . Onda Pey mb r müs lman ça b ba
vermi hadis bar sind ondan soru du, o da h r eyi (oldu u kimi) ona da- . Pey mb r buyurdu: “M ni Musadan üstün tutmay n! H qiq n, Qiyam t günü bütün insanlar bay lacaq, m n d onlarla birlikd bay laca- am. Sonra ilk ay lan m n olaca am. (Ay ld qda) gör m ki, Musa (Alla- n)
inin bir q ra ndan tutub. M n bilmir m, o, ham il birlikd bay l- qdan sonra m nd n qabaq ay lacaq, yoxsa Allah onu müst sna kims r- n 2
kdir.” ( l-Buxari, 2411) 1 Haql -haqs z bir fikrin üstünd inad etm k, bir eyi ba qalar na da q bul etdirm çal maq, özün istinad etdiyi bir keyfiyy tin, sif tin ba qalar t find n d q bul v t sdiqin çal ma, özü haqq nda böyük fikird olma. 2 Bax: “ z-Zum r”, 68. 413 - . ] : [
s r vay t etmi dir ki, (bir d ) bir y hudi bir q n ba iki da n aras nda qoyub zdi. Q zdan: “S ni kim bu kök sal b, filank smi, yoxsa fi- lank smi?”– dey soru dular. N hay t, y hudinin ad ç kildikd q z ba il ar etdi. D rhal y hudini tutub g tirdil r v (o öz lini) etiraf etdi. Bun- dan sonra Pey mb rin mri il onun ba iki da aras na qoyub zdi- r.” ( l-Buxari, 2413) 2-ci f sil. ddiaç lar n bir-biril rinin leyhin dediyi sözl r - : - : : » «. : » « . . : » « . : ) ( . ] : - [ 1108. Abdullah ibn M sud r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim bir müs lman n mal m nims k m qs dil yalandan and iç rs , Allah n hüzuruna g yi gün Allah n ona q bi tutar.” (Bunu e id n) s ibn Qeys dedi: “Vallahi, bu hadis 1 m niml ba - r. Bel ki, m niml bir y hudinin aras na torpaq m sind mübahis dü dü v o, (torpa n, m nim oldu umu) inkar etdi. M n bu m ni Pey-
mb rz etdikd Pey mb r m nd n: “D lil-sübutun varm ?”– de- soru du. M n: “Xeyr!”– dey cavab verdim. Pey mb r y hudiy : “And iç!”– dey buyurdu. M n dedim: “Ya R sulullah, o, (yalandan) and içib m - nim mal m nims
k.” Bu vaxt Uca Allah (bu ay ni) nazil etdi: “H qi- n d , Allah il olan hdl rini v andlar ucuz qiym satan k sl r üçün axir td heç bir pay yoxdur. Qiyam t günü Allah onlar dan rmayacaq, onlar n üzün baxmayacaq v onlar t miz ç xarmayacaqd r. Onlar üçün -ac bir zab vard r” 2 . ( l-Buxari, 2416-2417) 1 1090-c h dis bax. 2 “Ali- mran” sur si, 77. hih l-Buxari Tap lm
ey kitab . 414
- 46 – Tap lm ey kitab 1-ci f sil. Tap lm mal n yiy si onun lam tl rini des , onu yiy sin qaytarmaq g kdir - : - : : » « . : » « : » « . ] : [ 1109. vay t edilir ki, Ubey ibn K b demi dir: “M n içind yüz dinar olan pul kis si tapd m v onu Pey mb rin yan na g tirdim. Pey mb r : “Bu haqda bir il elan et!”– dey buyurdu. M n (bel bir pul kis si) tapd bir il elan etdim, lakin onun haqq nda m lumat olan bir kims tapa bilm dim. Sonra Pey mb rin yan na g ldim v o (yen m ): “Bu haqda bir il elan et!”– dey buyurdu. M n (yen ) bu haqda elan etdim, amma (bir kims ) tapa bilm dim. M n üçüncü d Pey mb rin yan na g ldikd o buyurdu: “Pul kis sini v onun ba (özünd ) saxla, (içind ki) pullar say, r yiy - si tap lsa, (kis ni özün qaytararsan), yox ( r g lm zs ), özün ondan isti- fad et.” ( l-Buxari, 2426) 2-ci f sil. Yoldan xurma tap lm rsa - : - : » «. ] : [ 1110. bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H rd n olur ki, n ev g lib yata n üstün dü mü bir xurma görür m v onu götürüb yem k ist yir m. Sonra o xurman n s oldu undan ehtiyat edib onu k - nara qoyuram.” ( l-Buxari, 2432)
415 - 47 – Haqs zl qla keçiril nl r kitab 1-ci f sil. Haqs zl qlara gör qisas almaq - : - : » «. ] : [ 1111. bu S id l-Xudri r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “(Qiyam t gü- nü) möminl r oddan xilas olduqdan 1 sonra C nn tl C nn m aras nda (C nn yax n bir yerd ) dayand lacaqlar v dünyada (bir-biril rin qar ) etdikl ri haqs zl qlara gör bir-biril rinin haqq öd kl r. N hay t, on- lar t mizl ndikd n v (günahlardan) azad olduqdan sonra onlara C nn daxil olma a izn veril k. Muh mm din can lind olan Allaha and olsun ki, h r biriniz C nn td ki yerini dünyadak m nzilind n daha rahat tapa- caq.” ( l-Buxari, 2440)
Yüklə 8,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|