Navoiy davlat pedagogika instituti

             4.  CHidamlilikni  tarbiyalovchi  o’yinlar.  Ko’pchilik  milliy  xalq 

o’yinlarida  nihoyatda  jadal  bajariladigan  mashqlar  tufayli  tezkorlik  va 

chidamlilik  kabi  jismoniy  sifatlar  tarbiyalanadi.  Bunday  o’yinlarda  jismoniy 

yuk  (nagruzka)  ham  asta-sekin  oshirib  boriladi.  Masalan,  maydonni 

kattalashtirish;  maydonni  kichraytirmay  turib  o’yinchilarning  sonini 

---

 

33 

kamaytirish; o’yin jihozlari sonini ko’paytirish (tayoqcha, ro’molcha, do’ppi, 

chopon,  to’p  v.h.)  yugurish  masofasini  uzaytirish;  to’siqlar  sonini  oshirish; 

murakkab mashqlarni qo’llash va ularning sonini ko’paytirish va hakazo. 

 

Ko’rsatilgan  bu  metodik  usullar  izchillik  bilan  qo’llanilganda 

maqsadga tezroq erishiladi. Mazkur jismoniy sifatni tarbiyalovchi o’yinlarga 

“Oqsoq  qarg’a”,  “Lanka”,  “Podachi”  kabilarni  misol  qilib  ko’rsatish 

mumkin.  masalan,  “Oqsoq  qarg’a”-estafeta  tarzidagi  harakatli  o’yin. 

O’yinchilarning  miqdori  teng  bo’ladi,  ikkita  jamoa  bir-biriga  ro’para  turib, 

saf  tortadi.  O’ynovchilardan  har  biri  navbat  bilan  o’zining  bitta  oyog’i 

bog’ich (ro’molcha yoki tasma) bilan boldiridan sonigacha bog’laydi.  

             Har  ikkala  komandaning  o’yinchilari  “Tayyorlan-Bajar!”  buyrug’i 

berilishi  bilan  qarshi  jamoaning  chizig’iga  qadar  bir  oyoqlab  irg’ishlab 

boradilar,  undan  keyin  esa  oyoqlaridagi  bog’ichni  yechib  olib,  orqalariga 

qarab  yuguradilar  va  uni  o’z  jamoalaridagi  navbatdagi  o’yinchiga  beradilar. 

O’yin  bog’ichini  o’qituvchiga  keltirib  beradigan  so’nggi  o’yinchiga  qadar 

shu  tariqa  davom  ettiriladi.  Bog’ichni  birinchi  bo’lib  o’qituvchiga  keltirib 

bnrgan jamoa g’olib bo’ladi.