Navoiy innovatsiyalar instituti «tasdiqlayman»
Yüklə 4,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tayanch so‘z va iboralar:
makroiqtisodiyot, makroiqtiodiy tahlil, inqiroz, ishsizlik, samarali talab, jamg‘arma, investitsiya, multiplikator, pulning likvidliligi, likvidlilik, pul massasi, foiz stavkasi 12-mavzu YUZASIDAN XULOSALAR 1929–1933-yillari klassik maktab g‘oyalari tamomila tanazzulga uchrab, dunyo yangi iqtisodiy g‘oyaga muxtoj edi. Bu davrda bozor iqtisodiyotini muvozanatli holatini buzadigan insonlarning psixologik moyilligi bo‘lgan jamg‘arish bilan bog‘liq bo‘lib, aynan shu moyillik buyuk depressiyani keltirib chiqardi. U iqtisodiy fanni yana qayta ko‘rib chiqishga majbur qildi. Mana shunday davr, ya’ni XX asrning o‘ttizinchi yillarida makroiqtisodiy nazariya bo‘lgan Keynschilik ta’limoti iqtisodiy tarixga kirib keldi. Mazkur bobda biz Keyns ta’limoti hamda postkeynschilik g‘oyalari bilan tanishamiz. 1929–1933-yillardagi jahon iqisodiy inqirozi avvalgi «sof ta’limot» nazariyotchilarining fikriga qo‘shimcha kiritishni talab etdi. Iqisodiy ta’limotlar tarixida Keyns inqilobi deb nom olgan o‘zgarish ro‘y berdi. Agar avvallari bozor iqtisodiyoti barcha muammolarni avtomatik ravishda hal qiladi degan g‘oya ustun bo‘lsa, Keyns ularga boshqacha qarab, davlatning iqtisodiyotga aralashuvini zarur deb hisobladi. Bandlik foiz, milliy daromad, investitsiyalar o‘rtasidagi munosabatlar o‘rganilib, «aralash iqtisodiyot», multiplikator tushunchalari kiritildi. Keynschi va Neokeynschilar davlatning iqtisodiyotga aralashuvini qo‘llab, «akselerator koeffitsiyenti»ni qo‘lladilar, unga ko‘ra daromadlarning investitsiyalarga ta’sirini ko‘rish mumkin. Keynschilikning ayrim shakllarida indikativ rejalashtirish ham qo‘llab-quvvatlanadi. Ishsizlik va inflyatsiyani bandlik yo‘li bilan hal etish mumkin degan g‘oya ustun. |