Neriman Qurban indd
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ğıncaqlar keçirirdi) gedir, böyük, soyuq zalda yağsız, bulanlıq,
dadsız balıq supunu bir tikə qara çörəklə yeyirdilər. Sonra darvazanın yanında onlar sayıb iş yerinə aparacaq nəzarətçilərə təhvil verirdilər. Dustaqlar ələ-ələ tutub cüt-cüt yeriyirdilər, hər briqadanı silahlı-itli səkkiz nəzarətçi (ikisi
və irəlidəki nəzarətçilərin tutduqları nazik ipə itlərin zənciri bənd edilirdi ki, kənara qaçan olmasın. Meşəyə qədər məsafə təxminən on kilometrəcən olduğun- dan yolun yarısında “perekur” (fasilə) verilirdi, bu vaxt ya
576 çömbəlmək, ya da uzanmaq lazım gəlirdi, ayaq üstə dayan- maq olmazdı. “Perekur” da ancaq bir papiros çəkməyə bəs eləyirdi. Təxminən iki saatdan sonra iş yerinə çatır, burda on- ları sayıb nəzarətçilərə təhvil verirdilər, sonra zəng çalınır, iş başlanırdı. Bütün günü silahlı nəzarətçilərin müşayiətilə iri, yüzillik ağacları mişarla kəsir, baltayla budaqlarını doğrayır, tirləri üst-üstə yığır, at arabalarına yükləyir, “lesobirja” (ağac anbarı) adlanan yerə daşıyırdılar. Günorta yeməyini də elə or- daca yeyir, qaş qaralanda yorğunluqdan üzülmüş halda gəldikləri kimi düşərgəyə qayıdırdılar. Hələ hava xoş keçirdi, dustaq paltarında keçinə bilirdi. Urgəncdə siyahıya aldıqları pal-paltarındansa xəbər-ətər yox idi...
Hava soyuyanda vəziyyət daha da çətinləşdi. İş vaxtı da- yanıb nəfəs dərmək mümkün deyildi, qırx dərəcəyə çatan şaxtada bir neçə dəqiqəliyə hərəkətsiz dayananda donmaq təhlükəsi yaranırdı. Üstəlik, briqada planı doldura bilməyəndə dustaqları müxtəlif cəzalar gözləyirdi: çörək normasını azal- dır, birinci-ikinci yeməklərini vermir, hamam vaxtlarını ge- cikdirir, evlərinə məktub yazmaqdan məhrum eləyirdilər. İki ayda bir dəfə ailələrinə məktub yazmaq icazəsi olan dustaq üçün sonuncu cəza daha qorxuluydu, ona görə də var güclərilə işləyirdilər. Günorta saat birdə çalınan nahar zəngilə tələm-tələsik quru ağaclardan iki tonqal qalayır, arasında otururdular ki, kürəkləri də də, buza dönmüş canları da isinsin, çörəklərini qızdırsınlar. Hisli vedrələrə qar doldurub əridir, suyunu qay- nadıb parçsız, qəndsiz-filansız elə vedrədəncə çay əvəzinə içirdilər. Axşam qayıdanda şaxta sifətlərini yandırır, ağız-bu- runlarından çıxan hava bığ-saqqallarında donub sırsıraya çevrilirdi. Düşərgəyə çatandan, təhvil-təslim başa çatandan sonra cəld baraklara doluşur, iş paltarlarını soyunub növbətçi məhbusa verir, tələsik “ev” paltarını geyinib yeməkxanaya qaçır, verilən supu, ya da sıyığı əl boyda qara çörəklə yeyib özlərini “nar”a (taxt) çatdırır, yatağa ölü kimi düşürdülər. 577 Dustaqları hamama ayda iki dəfə aparırdılar, alt paltarları çirkli, həm də yamaqlı olurdu. İki-üç nəfərin istifadə elədiyi əl-üz dəsmalları bəzən o qədər kirlənirdi ki, rəngini ayırd eləmək çətinləşirdi. Yataqları içərisinə küləş doldurulmuş, uzun illər istifadə olunduğundan daş kimi bərkimiş döşəkdən, balışdan, köhnə, yırtıq adyallardan ibarət idi. Barakda daim peç yanmasaydı, ümumiyyətlə, yaşamaq olmazdı. Şaxta qırx dərəcədən yuxarı olanda dustaqlar sevinirdilər: qaydaya görə belə vaxtlarda işləmək qadağan idi. Səhər və günorta yeməyindən sonra rəhbərliyin yığıncağı, ya da
Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|