А - art
М - mathematics
STEAM bu - S - science, T -
texnology, E - engineering,
A - art va
mathematics - Ingliz tilida bu shunday
bo‘ladi: tabiiy fanlar, texnologiya,
muhandislik, san’at va matematika.
Ushbu
yo‘nalishlar
zamonaviy
dunyoda
eng
mashhur
boiib
kelayotganini unutmasligimiz kerak.
Shuning uchun bugungi kunda STEAM ta’lim tizimi
asosiy
tendensiyalardan biri sifatida rivojlanmoqda. STEAM ta’limi yo‘nalishi
va amaliy yondashuvni qoilash, shuningdek,
barcha beshta sohani
yagona ta’lim tizimiga integratsiyalashuviga asoslangan.
STEAM yondashuvi o ‘quv samaradorligiga qanday ta’sir qiladi?
Uning asosiy g ‘oyasi shundan iboratki, amaliyot nazariy bilimlar singari
muhimdir. 0 ‘rganish paytida biz nafaqat aqlimiz bilan, balki qoiim iz
bilan ham bir vaqtda ishlashimiz kerak. Faqat guruh devorlarida
o ‘rganish tez o ‘zgaruvchan dunyo bilan hamqadam emas. STEAM
yondashuvining
asosiy farqi shundaki, bolalar turli xil mavzulami
muvaffaqiyatli o ‘rganish uchun ham miyani, ham qoilarini ishlatadilar.
Ular olgan bilimlarni o ‘zlari “uqib oladilar”.
STEAM ta ’limi nafaqat o ‘qitish usuli, balki fikrlash tarzidir.
STEAM ta’lim muhitida bolalar bilimga ega boiadilar va darhol undan
foydalanishni o ‘rganadilar. Shuning uchun, ular o‘sib-ulg‘ayganlarida va
hayotiy muammolarga duch kelganda, atrof-muhitning ifloslanishi yoki
global iqlim o ‘zgarishi boiadim i, bunday
murakkab masalalami faqat
turli sohalardagi bilimlarga tayanib va birgalikda ishlash orqali hal qilish
mumkinligini tushunadilar. Bu yerda faqat bitta mavzu bo‘yicha bilimga
tayanish yetarli emas.
Bundan ko‘rinadiki, STEAM ta’lim jarayonida maktabgacha
yoshdagi bolalar amalda bajargan faoliyatlarini ijodiy fikrlash orqali
tushuntirib berishga harakat qiladilar.
8
STEAM
yondashuvi
bizning
ta’lim
va
ta ’limga
bo'lgan
qarashimizni o ‘zgartirmoqda. Amaliy qobiliyatga e’tibor berib, bolalar
o ‘zlarining irodasini, jodkorligini, moslashuvchanligini rivojlantiradi va
boshqalar bilan hamkorlik qilishni o ‘rganadi. Ushbu ko‘nikmalar va
bilimlar asosiy ta’lim-tarbiya vazifasini tashkil etadi.
Bu nazariya va amaliyotni birlashtirishning mantiqiy natijasidir.
STEAM ta’lim texnologiyasi Amerika davlatida ishlab chiqilgan. XXI
asr boshlarida
AQSH iqtisodiyotida ilm-fan, texnologiya, muhandislik
va matematika sohalari eng tez rivojlanadigan tarmoqlar hisoblandi.Shu
asosda AQSH va uning yetakchi kompaniyalari butun dunyo bo‘ylab
raqobatbardosh bo‘lishi uchun texnologik innovatsiyalami tatbiq etishda
STEM ni ta’lim tizimiga integratsiya qilish harakati katta qiziqish
uyg‘otdi.
Amaliy faoliyatda tajriba-sinovdan muvaffaqiyatli o ‘tdi va fan,
texnologiya, muhandislik va mate
matika kabi fanlami birlashtirishga
qaror qilishdi va STEM ta’lim tizimi
shu tarzda shakllandi. (Fan, texnika,
muhandislik va matematika).
Keyin-
chalik bu yerda
art
qo‘shildi va endi
STEAM oxirigacha shakllandi. Bolalar
ushbu
mavzular,
aniqrog‘i
ushbu
fanlardan bilimlar kelajakda ulaming
yuqori
malakali
mutaxassis
bo‘lib
yetishishiga
yordam
beradi,
deb
hisoblashadi. Oxir oqibat, bolalar yaxshi bilim olishga intilishadi va uni
darhol amalda qoilashadi.
STEAM ta’lim texnologiyasini
tarixiga nazar tashlaganda, uning
asoschisi kim ekanligiga qiziqish tabiiy.
Jorjetta Yakman
-
y a’ni
amerikalik o ’qituvchi Jorjetta Yakman STEAM ta’lim texnologiyasi
asoschisi hisoblanadi.
Jorjetta Yakman 2006 yilda o ‘zining dizayn yo‘nalishidagi
maktabida STEAM ta’lim texnologiyasini ishlab chiqdi va 2007 yilda
muhandislik va texnologiya o ‘qituvchisi sifatida uni joriy eta boshladi.
Shu asosda 2008 yilda “Integratsion ta’lim modeli” ni yaratdilar.
Jorjetta Yakman tez orada minta-
qaviy texnologik biznes guruhi bilan “Yil
o^qituvchisi” deb tanildi va ko‘p vatq
o'tmay
uni
o'qituvchilar
tashkiloti
prezidenti qilib tayinlashdi. U o ‘qituv-
chilik faoliyatida professional rivojla-
nishda davom etdi va bir necha yil ichida
Koreya davlatiga tashrif buyurdi
hamda u
yerda ta’lim platformasi 2011 yilda butun
mamlakat bo‘ylab tatbiq etildi, o ‘zgacha qiziqish hosil bo‘ldi. Keyin u
Dostları ilə paylaş: