Nuraliyeva xafiza otaevna

Nazorat savollari 
1. Dorixona tarmoqlarining tarkibi. 
2. Dorixona uchun er uchastkasi tanlashga qo‗yiladigan gigiyenik talablar. 
3. Dorixona arxitektura – rejalashtirish echimi va jihozlariga qanday gigiyenik 
talablar qo‗yiladi? 
4. Aseptik blok va sotuv zaliga qo‗yiladigan gigiyenik talablar. 
5. Xodimlar shahsiy gigiyenasi.
6. Xodimlarni dastlabki va davriy tibbiy ko‗rigini ayting. 
7. Dorixona assistent xonasini tashkil qilish, ishlatish va jihozlashga qo‗yiladigan 
gigiyenik talablar. 
8. Aseptik blok havosini tozaligini ta‘minlashga qanday gigiyenik chora tadbirlar 
o‗tkaziladi? 
9. Ishchi xodimlar sog‗ligiga ta‘sir etuvchi salbiy omillar. 
10. Dorixona xonalari mikroiqlimiga qo‗yiladigan gigiyenik talablar. 
11. Dorixona xonalaridagi yoritishga qo‗yiladigan gigiyenik talablar. 
12. Dorixonani suv bilan ta‘minlashga qo‗yiladigan gigiyenik talablar. 
13. Dorixona muassasalarida sanitar oqartuv usullari va formalarini ayting. 
14. Dorixonalarda havo tozaligini yaxshilashda o‗tkaziladigan chora-tadbirlar. 
15. Dorixona xodimlarining shahsiy gigiyenasi to‗g‗risida nimalarni bilasiz.

---

106 
V BOB. DORIXONALARDA YORITILGANLIK, HAVO ALMASHINUVI 
VA XONALAR HAVOSINING MIKROBLAR BILAN
IFLOSLANGANLIGI. 
5.1.
YORITILGANLIK VA UNGA QO‘YILADIGAN GIGIYENIK 
TALABLAR. 
Organizmga ta‘sir qiladigan tashqi muhit omillari orasida yorug‗lik dastlabki 
o‗rinlardan birini egallaydi. Yorug‗lik ko‗ruv organiga ta‘sir qilibgina qolmay, 
umuman butun organizmga ham ta‘sir ko‗rsatadi. Yorug‗lik ta‘siri ostida 
organizmning fiziologik va psixik reaksiyalari qayta tuziladi, organizmning 
umumiy tonusi o‗zgarib, u faol holatga o‗tadi. 
Tabiiy yorug‗likning organizmdagi xilma-xil jarayonlarga ta‘sir ko‗rsatib, 
o‗sishni tezlashtirishi, moddalar almashinuvi jarayonlarini jonlantirishi, gazlar 
almashinuvini kuchaytirishi aniqlangan. Yoritish sharoitlari yaxshi bo‗lmasa, 
odamning umumiy kayfiyati, ruhiyati yomonlashib, jismoniy va aqliy qobiliyati 
pasayib qoladi. Yaxshi yorug‗ tushib turmasligi tufayli ko‗zga doim zo‗r kelishi 
oqibatida maktab o‗quvchilari ko‗zining yaqindan ko‗radigan bo‗lib qolishini F. 
Erisman 1870 yildayoq ishonarli qilib isbotlab bergan edi. 
Quyosh nuri spektri tarkibiga kiradigan ultrabinafsha nurlarning bakteritsid 
ta‘siri gigiyenik jixatdan alohida ahamiyatga egadir. Ultrabinafsha nurlar ta‘siri 
ostida bakteriyalarning rivojlanishi susayib qoladi, bu nurlar etarlicha uzoq ta‘sir 
ko‗rsatib turganida esa, bakteriyalar halok bo‗lib ketadi. 
Tabiiy 
va 
sun‘iy yorug‗likning etarli darajada tushib turishi 
sog‗lomlashtiruvchi va madaniy ishlar orasida katta ahamiyatga ega.