Nuraliyeva xafiza otaevna

Jadval 5.3
Dorixona xonalarida havo harorati va havo almashinuvi karraligi 
Havo 
temperaturasi 
kam emas 
Bo‗limlar nomi 
Havo 
almashinuvining 
karraligi, 
mexanik 
ventilyasiya 
Havoni 
tabiiy 
almashinuv
i karraligi 
Olib 
keluvchi 
Olib 
chiquvch
i 
16 
0
S 
Aholiga xizmat ko‗rsatish 
zali 
3 
4 
3 
18 
0
S 
Buyurtma 
berish, 
buyurtmalarni qabul qilish va 
joylashtirish, 
retseptura 
xonasi 
2 
1 
1 
18 
0
S 
Assistent, aseptik, defektor, 
tayyorlash, 
qadoqlash, 
sterilizatsiya 
avtoklav, 
distillyasiya xonasi 
4 
2 
1 
18 
0
S 
Nazorat-analitik, eritmalarni 
sterilizatsiya qilish xonasi 
2 
3 
1 
18 
0
S 
Aseptik 
sharoitda 
dori 
vositalarini 
tayyorlash 
xonalari 
4 
2 
Mumkin 
emas 
Zahiralarni saqlash xonasi 
18 
0
S 
a) dori preparatlari, bog‗lov 
materiallari, 
termolabil 
preparatlar, tibbiy jixozlar 
xonasi 
2 
3 
1 
18 
0
S 
b) dorivor o‗simliklar xom 
ashyosi xonasi 
3 
4 
3 
18 
0
S 
V) 
zaharli 
dorilar 
va 
narkotiklar xonasi 
– 
3 
3 
18 
0
S 
d) 
tez 
yonuvchan 
va 
yonuvchan 
suyuqliklar 
saqlovchi xona 
– 
10 
5 

---

125 
18 
0
S 
d) 
dezinfeksiyalovchi 
preparatlar, 
kislotalar, 
dezinfeksiya qilish xonasi 
– 
5 
3 
Havoning takroriy almashinuvini aniqlash. 
Xona havosining har bir soatda tashqi atmosfera havosi bilan 
almashinuvi har bir soat necha marotaba bo‗lishini quyidagi formula bilan 
aniqlanadi:
Bu formulada; 
P- xona havosining takroriy almashinuvi; o‗lchov birligi marta soat 
O - bir soatda xona havosi m
3
havo chiqadi, yoki bir soatda necha m
3
toza 
atmosfera havosi xonaga kiradi (m
3
/ soat) 
K - xonaning hajmi (m
3
) 
Ventilyasion sistemalar samarali ishlashlarini baholash. 
Xonalarda ventilyasiya sistemasining ishiga ob‘ektiv baho berish uchun 
quyidagi formuladan foydalaniladi: 
Q = U • v• 3600 (t
g
 soat) 
Bu erda, 
Q - izlanayotgan havoning hajmi (m
3
) 
U - ventilyator teshigidagi kelayotgan yoki ketayotgan havoning yurish tezligi 
(m/sek ), anamometr bilan aniqlanadi. v - ventilyasion teshikning sathi (m
3
) 
Dorixona xonalarida havo harorati va havo almashinuvi karraligi 
Dori vositalarini ishlab chiqarish karxonalarida havo almashinuviga 
qo‘yiladigan gigiyenik talablar: 
1. Ishlab chiqarish binolarida o‗ziga xos meteorologik parametrlarni va yuqori 
tozalik sharoitlarni talab qiladigan xonalarida isitish va olib keluvchi – olib 
chiquvchi ventilyasiya tizimlari bilan jihozlanishi kerak (steril xonalar, bakterial 
va virusli preparatlarni ishlab chiqarish sexlari, vivariylar va kichik laboratoriya 
hayvonlarini saqlash xonalari va boshqalar). 
2. Xona havosiga ajralib chiqadigan badbo‗y yoki I va II sinf xavfi bor zararli 

---

126 
moddalar ajratib chiqaradigan boshlang‗ich mahsulot va yarim mahsulotlar 
almashuv zahiralari saqlanadigan ishlab chiqarish binolari ichi maxsus 
ventilyasiya bilan ta‘minlangan bo‗lishi shart. 
3. Yarim tayyor maxsulotlarni, reagentlarni va tayyor maxsulotlarni olib 
ketuvchi idishlarga quyish joyi mahalliy so‗rish tizimlari bilan jihozlangan 
bo‗lishi kerak.
4. I va II xavfli sinflarning zararli moddalarini chiqarib tashlash uchun ish 
joylaridagi havo oqimi tezligi kamida 1,5 m/s, boshqa zararli moddalarni 
chiqarib tashlash uchun esa kamida 1,0 m/s bo‗lishi kerak. 
5. Chang ajraladigan binolarga (tayyor dori vositalari ishlab chiqarish 
uchastkalari) toza havo beruvchi havo taqsimlagichlar o‗rnatilganda ular oqimi 
keskin pasayishi lozimligi hisobga olinishi lozim. 
Farmatsevtik ishlab chiqarish korxonalarida mikroblar bilan ifloslanishining 
oldini olish uchun havoni filtrlash, konditsionirlash, olib keluvchi ventilyasiya va 
toza xonalarda ortiqcha bosim hosil qilish, ularni turli darajadagi tozalik bilan 
zonalarga bo‗lish kabi bir qancha texnologik usullar qo‗llaniladi. Qo‗shni 
xonalarda turli tozalik sinflarining odatda 10-15 Pa bosim farqi bo‗lishi kerak.
"Toza" xonalarda kerakli havo ta‘minotini ta‘minlash uchun olib ketuvchi 
ventilyasiya tizimlarining ishlashi olib keluvchi ventilyasiya tizimlarining 80-90% 
ni tashkil qilishi kerak. Filtr kameralarining ichki va tashqi yuzalari va "toza" 
xonalarning ventiyalsiya qurilmalarining havo yo‗llari dezinfeksiyalovchi eritma 
bilan ishlov berishga imkon beruvchi qoplamaga ega bo‗lishi kerak. Ishlab 
chiqarish joylarida havo filtrlarining samaradorligini muntazam ravishda nazorat 
qilib, baho berib borish kerak. Atrof-muhitni ishlab chiqarish chiqindilari bilan 
ifloslanishini oldini olish uchun havoni ingichka xajmli filtrlar orqali chiqarib 
yuborish tavsiya qilinadi. 
Steril dori-darmonlarni ishlab chiqarishda, ishlab chiqarish ehtiyojlaridan 
kelib chiqqan holda, eng muhim maydonlarni yoki jarayonlarni himoya qilish 
uchun maxsus uskunalar yordamida butun xonada yoki alohida mahalliy joylarda 

---

127 
gorizontal yoki vertikal laminar oqimlarni yaratish mumkin. "Toza maydon"i yoki 
"toza xona"da vertikal laminar oqim ventilyasiya filtrlar bilan shiftga 
joylashtirilgan bo‗lishi kerak, ventilyasiya teshiklari esa devorlarning pastki 
qavatida yoki polda joylashishi kerak. Gorizontal laminar oqimli olib keluvchi va 
olib chiquvchi ventilyasiya teshiklar filtrlari "Toza" xonada yoki "toza" maydonda
qarama-qarshi devorlarning butun yuzasi bo‗yicha joylashgan bo‗lishi kerak.