O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Joylab saramjonlash (upakovkalash) xarakteriga ko‘ra
yuklar taralangan va 
tarasizlarga bo‘linadi. 
Yuklarni tasniflashdan maqsad transport vositasi, tashish usullaridan yaxshiroq 
foydalanish, ortish-tushirish ishlarida mexanizatsiyadan foydalanish kabilardir. 
2.tara va uning xizmati 
 
Ortish va tushirish, tashish va saqlov operatsiyalarida yuklarni buzilishining 
oldini olish uchun taralardan foydalaniladi. 
Taralar mustahkam, ko‘p marotaba foydalanishga mo‘ljallangan va iloji boricha 
arzon materiallardan yasalgan bo‘lishlari zarur. 
Ba’zi bir taralangan yuklar zaifligi (mo‘rtligi) yoki boshqabir xususiyatlariga 
ko‘ra ular qo‘shimcha, ishonchliroq tara (supertara)lashni talab qiladilar. Masalan, sut 
mahsulotlari yoki shisha qadaxli mineral suvlar tashishda shisha qadaxlarini maxsus 
reshyotka (plassmassa)larga joylashtiriladi, butilkadagi kislotalar daraxt shoxlaridan 
to‘qilgan maxsus savatlarda tashiladi. 
Taralargabaritlari, shakllari va unga joylashtiriluvchi yuk og‘irlik miqdoriga 
hamda ishlatiluvchi materiallariga ko‘ra o‘z standart (andoza)lariga egadirlar. 
Taralarni standartlash tovar oborotini yaxshilash bilan birga, barcha transportlarda 
ham transport vositasi kuzovi yoki platformasi sig‘dirishi (yuk sig‘dirish va ko‘tarish 
qobiliyati) dan maksimal foydalanish, bir turdagi ortish va tushirish mexanizmalari, 
konteyner va tagliklardan foydalanish imkonini beradi. 
Aksariyat hollarda ishlatiluvchi taralar: yashik, qoplar (ipchiq, tolali, qog‘oz-
kraftqop), bitumlashtirilgan yoki bitumlashtirilmagan,polietapilen (mineral o‘g‘itlar 
uchun), metall va yog‘ochli bochkalar va boshqalar. 

---

457
Bochka 
Savat 
Shisha 
idishlar 
uchun 
yashik 
Dumaloq 
yashik 
Taralarning turlari 
Odatda yuklarni tashish, ortish va tushirish operatsiyalarida saqlash 
maqsadidataralar markirovkalanadi. Markirovkalash to‘rt xilbo‘ladi: