O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


Bahrom G o ‘r soson iy hukmdorlardan biri, 421—438-yillarda saltanatni



Yüklə 3,66 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə118/318
tarix28.11.2023
ölçüsü3,66 Mb.
#169347
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   318
Inson falsafasi. Choriyev A

1 Bahrom G o ‘r soson iy hukmdorlardan biri, 421—438-yillarda saltanatni
boshqargan. Bahrom qulon ovi bilan mashhur bo'Igani uchun «G o‘r» laqabini
olgan (Qarang: Mahmudov M. Kom il inson ajdodlar orzusi. Toshkent, 2002,
113-bet).
2 Nizomulmulk. Siyosatnoma yoki siyar ul-mulk. Toshkent, 1997, 32-bet.
3 0 ‘sha asar, 35-bet.
166


uning 
soyasi bo‘lmish shohga qarshi bosh ko‘tarsa, ahvoli shun- 
’iday 
bo‘ladi»‘, deb jar soladilar.
Nizomulmulkning fikricha, mamlakatda adolatni qaror 
toptirmoq 
uchun qonun ustuvorligini ta’minlamoq darkor. Jazo 
ham 
adolatli bo‘lmog‘i lozim. Qonun kuchi sezilmaydigan dav- 
latda 
adolat haqida so‘z bo‘lishi mumkin emas. Mamlakatda qonun 
'Ustuvorligini ta’minlashda hokimlar, qozilarning mas’uliyati haqida 
fikr 
yuritgan Nizomulmulk, bunday mas’uliyatli amalni johil va 
Порок 
kishilarga ishonib topshirib bo‘lmaydi, bunday amalni 
faqat 
pok, porso odamlarga berish lozim,2 deydi.
O'rta asr musulmon faylasuflari insonda insoniy fazilatlar, 
Xislatlarni shakllantirishda odob-axloqning o‘rni va ahamiyati 
beqiyos ekanligini har tomonlama isbotlab berdilar. Bunday 
tendensiyani Unsurulmaoliy Kaykovus, Yusuf Xos Hojib, Ah­
mad Yugnakiy, Ismoil Juijoniy, Mahmud Zamaxshariy asar- 
laridan darhol ilg‘ab olish mumkin.
Insonning axloqiy fazilatlari, uni shakllantirish va rivojlan- 
tirish 
yo‘llari haqidagi ajoyib fikr-mulohazalarni o‘rta asr Shar- 
qining 
eng nodir pandnomalaridan biri Unsurulmaoliy Kay- 
kovusning3 «Qobusnoma»4 asarida yaqqol ko‘rish mumkin.
«Qobusnoma»da ta ’kidlanishicha, insonning eng muhim ax­
loqiy fazilatlaridan biri ota va onani hurmat qilishdir. Chunki 
ota-ona farzandini voyaga yetkazish uchun bisotida mavjud bo‘lgan 

Yüklə 3,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   318




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin