O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


Qarang: Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. Ikkinchi jild. Toshkent, 1998



Yüklə 3,66 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə250/318
tarix28.11.2023
ölçüsü3,66 Mb.
#169347
1   ...   246   247   248   249   250   251   252   253   ...   318
Inson falsafasi. Choriyev A

1 Qarang: Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. Ikkinchi jild. Toshkent, 1998,
28-bet.
324


badan tarbiyasi bilan shug'ullanishi lozim. Badanning salomat va 
quvvatli bo‘lmog‘i insonga eng kerakli narsadir. 0 ‘qimoq, 
o‘qitmoq va o‘rgatmoq uchun, insonga kuchli, kasalsiz jasad 
lozimdir. Tana sog'lom bo'lishi uchun ichkilik, ko‘knor, nasha, 
afyun, taryok, chilim, nos, papiros kabi inson salomatligi 
uchun zararli odatlardan qochmoq zarurligini uqtiradi.
Jadidizm g'oyalarini turkistonliklar ongiga singdirishda jadid- 
chilik harakatining tashkiliy-mafkuraviy asoslarini mustahkam- 
lashda buxorolik mashhur alloma, professor Abdurauf Fitratning1 
xizmatlari beqiyos edi.
Abdurauf Fitratning butun ongli faoliyati Turkiston, xusu­
san, Buxoro amirligi hududida yashovchi xalqlarni jaholat, 
turg‘unlik, g‘aflat dan uyg'otish, farovon hayot qurishga chor- 
lashga qaratilgan edi. Bunday chaqiriqni uning 1910-yilda Istan- 
bulda chop etilgan «Sayha» («Bong») deb nomlangan she’rlar 
to'plamidan bilib olish mumkin. Ushbu to'plamda birinchilardan 
bo‘lib milliy mustaqillik g‘oyasi har tomonlama asoslab berildi.
Fitratning 1912-yilda bosilib chiqqan «Sayyoh hindi» («Hind 
sayyohi») asarida Turkistonda, xususan, Buxoroda vujudga kel­
gan iqtisodiy qashshoqlik, madaniy-ma’naviy tanazzulning sabab- 
lari va uni bartaraf etish yo‘llari ko'rsatib berildi. Shuning uchun 
ham ushbu asarni Turkiston xalqlarini ozodlik, erkinlik tomon 
boshlovchi harakat dasturi, deb atash mumkin. Ana o‘sha hara­
kat dasturini amalga oshirishga azm-u qaror qilgan Abdurauf 
Fitrat 1917-yil fevral voqealaridan so‘ng Buxoroda Fayzulla 
Xo‘jayev boshchiligida tashkil etilgan «Yosh buxoroliklar» in- 
qilobiy partiyasi faoliyatida faol ishtirok etdi va uning yirik namo- 
yandalaridan biriga aylandi.
M a’lumki, XX asrning boshlarida jadidchilik harakati namo- 
yandalarining bir guruhi maorif-ma’rifat yordamida jamiyat hayo- 
tini insonparvarlashtirmoqchi bo‘lsalar, ikkinchi guruhi bunday

Yüklə 3,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   246   247   248   249   250   251   252   253   ...   318




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin