Ona tili-11 sinf indd
Yüklə 0,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
29-mashq. Alibek Rustamovning «So‘z xususida so‘z» kitobidan olin- gan par chani o‘qing. Tavsif va tasvir so‘zlarining ma’nolari, ulardagi farqli jihatlar va qo‘llanish o‘rinlarini yodda tuting. Ba’zan nutqda ma’nosi bir-biriga yaqin so‘zlarning biri o‘rnida ikkin- chisini ishlatish hollari uchrab turadi. Bu nutqqa salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ba’zilar tavsif so‘zi o‘rnida tasvir so‘zini ishlatadilar. Vaholanki, tavsif va tasvir so‘zlarining orasida ma’no farqi va ularning har qaysisining o‘z ishlatilish o‘rni bor. Bir narsa sifatlarining og‘zaki yoki yozma bayoni – tavsif , surati, shakli, rasmi esa tasvir bo‘ladi. Tavsifdan kishida tushuncha hosil bo‘ladi, tasvirdan tasavvur vujudga keladi. Masalan, bir mashinaning tuzilishi va ishini bayon qilish – bu o‘sha mashinaning tavsifi, shu mashinaning rasmi yoki tuzilish chizmasi uning tasviridir. Yana bir misol: miya tuzilishini so‘z bilan tushuntirish – tavsif , uning rasmi yoki chizmasi tasvir bo‘ladi. Ba’zan tasvir so‘zi bayonga nisbatan ham qo‘llanishi mumkin. Ammo u faqat badiiy bayonni anglatadi yoki tavsif darajasida bo‘lganini bildiradi. Masalan, yozuvchi parovozni biror boshqa narsaga o‘xshatsa yoki parovoz pishqirib kelmoqda desa, aslida, bu ham tavsif bo‘lsa-da, ya’ni so‘z bilan ba yon etilgan bo‘lsa ham, buning asosida tasavvur yotganligi uchun tasvir deyish mumkin. Shunday qilib, tasvir so‘zi tavsif so‘zi o‘rnida faqat badiiy tavsifga nisbatan va ko‘chma ma’noda qo‘llanishi mumkin ekan. Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|