1994 yil 25 dekabrda О‘zbekiston tarixida birinchi marta Oliy Majlisga va mahalliy hokimiyat vakillik organlariga ochiq demokratik saylovlar bо‘lib о‘tdi. О‘sha paytda milliy parlamentdagi 250 о‘rin uchun 654 nomzod kurash olib bordi.
Oliy Majlis qonun ijodkorligi sohasida tajriba tо‘plagan holda, qonunchilik ishlarini izchil takomillashtirib bordi va о‘z mohiyati bо‘yicha qabul qilingan qonunlarning mazmuniga kо‘ra Sovet davlati Oliy Kengashidan о‘z tabiati va mavqei bilan ajralib turadigan oliy davlat organiga aylana boshladi.
Oliy Majlis о‘zining amaliy faoliyatining dastlabki bosqichlaridan boshlab, Konstitusiya asosida mamlakat mustaqilligini ta’minlovchi, fuqarolarning huquqlari va inson erkinliklarini kafolatlaydigan qonunlarni ishlab chiqishga, islohotlarni amalga oshirishga qaratdi. XX asrning 90-yillari oxiriga kelib, 100 dan ortiq asosiy qonun hujjatlari qabul qilindi va amal qila boshladi, iqtisodiy munosabatlarni isloh qilish, jamiyatning gumanitar va madaniy taraqqiyoti muammolarini hal qilish uchun huquqiy asos yaratildi.
Mahalliy vakillik organlari faoliyatida - xalq deputatlari viloyat, shahar va tuman Kengashlarida ham о‘zgarishlar bо‘ldi. Oldingi Sovet hokimiyatlaridan farqli о‘laroq, rasmiy hokimiyat organlari bо‘lgan Kengashlar aholining haqiqiy hayotiy manfaatlarini ifoda etishga imkon beradigan keng vakolatlarga ega bо‘ldi.
2002 yil 27-yanvarda О‘zbekiston parlamentini о‘zgartirish bо‘yicha umumxalq referendumi bо‘lib о‘tdi. Referendum natijalariga kо‘ra, Markaziy saylov komissiyasining ma’lumotlariga qaraganda, О‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining 93,65 foizi ikki palatali parlamentni tuzish uchun ovoz bergan. Referendum natijalariga kо‘ra, Konstitusiya moddalariga, shuningdek, О‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonunlariga о‘zgartish va qо‘shimchalar kiritildi. Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senat - quyi va yuqori palatalarga bо‘lindi. Doimiy professional asosda Qonunchilik palatasining shakllanishi qonun ijodkorligi jarayonining faollashuviga yordam berdi. Yuqori palata - Senat hududiy subyektlar - mahalliy Kengashlar deputatlarini birlashtirgan vakillik organiga aylandi. Bu Oliy Majlisga, eng yuqori qonun chiqaruvchi organ sifatida, mamlakatdagi о‘zgarish jarayonlariga faol ta’sir kо‘rsatishga, mintaqalar bilan bevosita aloqalarni amalga oshirishga imkon berdi. 2002 yil 27 yanvarda ikki palatali milliy parlamentni shakllantirish tо‘g‘risida о‘tkazilgan referendum natijalari hamda «Referendum natijalari va davlat hokimiyatini tashkil etishning asosiy prinsiplari tо‘g‘risida» gi О‘zbekiston Respublikasi Qonunining qabul qilinishi qonun chiqaruvchi hokimiyatni chuqur isloh qilish uchun asos yaratdi.
Milliy parlamentni rivojlantirishda 2003 yilda «О‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi tо‘g‘risida», «О‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati tо‘g‘risida»gi konstitusiyaviy qonunlarning qabul qilinishi, palatalarning maqomi, vakolatlari va faoliyat mexanizmlari hamda barcha yangi xususiyatlarni aniq belgilab berdi. Ma’lumki, aksariyat demokratik mamlakatlarda parlament ikki palatali hisoblanadi. XX asrning sо‘nggi о‘n yilliklarida ikki palatali tizim parlamentarizm rivojlanishining asosiy shakliga aylandi.
О‘zbekiston Respublikasining oliy hokimiyat vakillik organi - Oliy Majlis nomi о‘zgarmadi. Uning tarkibida ikkita palata tashkil etildi: yuqori - Senat, quyi - Qonunchilik palatasi. Ikkala palataning vakolat muddati - 5 yil. 2004 yil dekabr va 2005 yil yanvarda mamlakatda birinchi marta ikki palatali parlamentga saylovlar bо‘lib о‘tdi. Demokratik asosda ikki palatali parlamentning shakllanishi natijasida vakolatlar qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud tarmoqlari о‘rtasida taqsimlandi. Jamiyat hayotida parlamentning obrо‘si oshdi. Endilikda qonun loyihalari avval Qonunchilik palatasida kо‘rib chiqiladigan va qabul qilinadigan, keyin Senat tomonidan kо‘rib chiqilib va tasdiqlanadigan bо‘ldi. Qonun О‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan imzolangan va matbuotda e’lon qilingan kundan boshlab yuridik kuchga ega bо‘ladi.
Senat 100 a’zodan iborat bо‘lib, ulardan 16 nafari Prezident tomonidan taniqli jamoat va ilmiy arboblar orasidan tayinlanadi; qolgan 84 о‘rinni viloyat, tuman va shahar kengashlari vakillari egallaydi.
2004 yilgi saylovlar davomida Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga 120 deputat saylandi. Milliy parlamentning quyi palatasidagi о‘rinlar quyidagi siyosiy partiyalarga taqsimlandi: О‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi, О‘zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi, О‘zbekiston “Milliy tiklanish” demokratik partiyasi, Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati - Liberal-demokratik partiyasi, shuningdek, fuqarolar tashabbuskor guruhlarining mustaqil nomzodlari. Saylov qonunchiligiga jiddiy о‘zgartirishlar kiritildi. Ushbu о‘zgartishlarga muvofiq, Qonunchilik palatasi deputatligiga nomzodlar siyosiy partiyalar va saylovchilarning tashabbuskor guruhlari tomonidan kо‘rsatilmoqda.
