O’quv qo‘llanma “Durdona” nashriyoti Buxoro 2022

Majlis – rasmiy doiralarda qo’yiladigan masalani muhokama qilish
uchun bo’ladigan yig`ilish va muhokama jarayoni.
Mazhab – shariat mazhablari: Islomda diniy huquq tizimlari va
yo’nalishlari. VII – IX asrlarga kelib, shariatning shakllanishi
jarayonida huquqshunoslik, fiqh sohasida juda ko’p mazhablar yuzaga
kelgan. Hozirgi vaqtda sunniylikda 4 ta mazhab – xanafiya, malikiya,
shofi’i, xanbaliya; shialikda bitta mazhab – ja’fariya saqlanib qolgan.
Shariat mazhablari diniy aktalardan farq qiladi. Mazhablar umuman
diniy huquq doirasidan chiqmagan holda shariat masalalarida

---

---

220
yengilroq yoki qattiq hukm chiqarish bilan bir-biridan farq qiladi.

Hozir O’rta Osiyoda xanafiya mazhabi hukmron.
Makruh – shariat tushunchalaridan biri. Qat’iyan ta’qiq qilinmagan,
lekin nomaqbul hisoblangan va rad etilgan hatti-harakatlar makruh
hisoblangan va bu uchun jazo belgilanmagan.
Ismoiliylar – VIII asr o’rtalarida arab xalifaligida shia oqimi
doirasida shakllanib, Х–XI asrlarda yaqin va o’rta sharqda keng
tarqalgan diniy maqsad tarafdorlari. Mazhab shialarining imom Ja’far
al-Sodiqning katta o’g`li Ismoil nomi bilan bog`liq. Imom Ja’far katta
o’g`li Ismoilni mahrum qilib kichik o’g`li Muso al-Kozimni voris
qilib tayinlangandan keyin bundan norozi bo’lgan Ismoil tarafdorlari
Ja’far vafotidan so’ng uning o’g`li Muhammad ibn Ismoilni imom deb
tan olganlar. Keyingi davrlarda xalifalikda ko’tarilgan juda ko’p
qo’zg`olonlar va taxt uchun kurashlarida ismoiliy ta’limoti diniy niqob
bo’lib xizmat qilgan.
Zohid – VIII–Х asrlarda Movarounnahrda molu-dunyoga rag`bat va
xohishi bo’lmagan kishi: tarki dunyo qilgan va hayot lazzatlaridan voz
kechgan kishi. Zohidlar musulmonlarni bu dunyo rohat farog`atidan
voz kechishga, jabr zulmga chidashga undaganlar. Zohidlik
so’fiylikning ayrim oqimlari bilan bog`liq bo’lgan.