36
www.yoshlikjurnali.uz / №9-10 (361) 2021
– Ha…– Ravshan jilmaydi.
Qog‘ozga ko‘zi tushgandayoq ko‘z oldiga
yoshlik damlari kelib jilmaygandi. To‘qqizin
-
chi sinf davrida geografiya darsida to‘polonchi
bir sinfdoshidan muallim xaritadan Italiyani
ko‘rsatishni talab qilgan edi. O‘quvchi bilmagan
o‘shanda. Shunda o‘qituvchi “Ko‘ri nishi etikka
o‘xshaydi”, degan edi. Sinfdoshi shunda ham
topolmagach, muallim “eslab yur” deya etigi
bilan bir tepib xaritani rosa tushuntirgan edi.
Ravshan
shularni eslab, yozuvsiz xaritadagi
davlatni topdi, ammo uning kons titutsiyasi qa
-
chon qabul qilinganligini tush ko‘ribdimi?
– Yordam olaman, – dedi sir boy bermas
-
likka urinib.
–
Marhamat, tanlash ixtiyori sizda! – bidir-
ladi boshlovchi. –
Diqqat qiling, javob variant
-
larini o‘qiyman…
“
A
”
variant: 1945-yilda,
“
B
”
variant: 1946-yilda,
“
S
”
variant: 1947-yilda,
“
D
”
variant: 1950-yilda,
Variantlar o‘qildi, ammo Ravshan garang
-
sib turaverdi.
– Marhamat, javobingiz…
Ravshan o‘ylanib xijolat tortdi. Qizarib ket
-
di.
– Xaritadagi davlat Italiya! Buni bilaman,
ammo konstitutsiyasi qachon qabul qilinganini
bilmayman…– dedi sekingina.
– Ah, bolam-a… –
ekranga tikilib turgan
ona o‘ksindi.
– Taxmin ham qilib ko‘rmaysizmi? – so‘ra
-
di boshlovchi.
– Uchinchisi,
“
S
”
variant bo‘la qolsin.
– Qoyilman! Siz g‘alabaga erishdingiz, tab-
riklayman. Garchi o‘yin g‘olibi bo‘lsangiz ham,
superfinalga chiqolmadingiz. Baribir bizni
hayratda qoldirdingiz. Hozir hunarmandchilik
bilan shug‘ullansangiz-da, chuqur bilimga ega
ekanligingiz ma’lum bo‘ldi. Sizning kelgusi ish
-
laringizda omadlar tilayman. Marhamat, endi
teleo‘yin haqidagi fikrlaringizni, yaqinlaringizga
dil izhorlaringizni aytishingiz mumkin.
– Men…– Ravshan tomoq qirib oldi. –
Mening bu o‘yinda qatnashishim, bir tasod
-
if. Rosti, hammasini onam uchun qildim.
Onam ni xursand qilish uchun shu ishga qo‘l
urdim. Asli da, men maktabda ham yaxshi
o‘qiy olmadim, kollejda ham yetarli bilim
-
ga ega bo‘lmadim.
Chunki men otamning
vafotidan keyin ro‘zg‘or ishlariga ko‘milib
qolgandim. Yashirmayman, kollejda dam
olish kunlari mardikor ishlardim. Chunki
onam mening o‘qib yurishimga pul topib
bera olmasdi. Men shunga majbur edim.
Ammo onam doim men uchun kuyib-yondi,
men va ikki opam uchun tomog‘idan qisdi,
yangi-yangi libos kiyishdan o‘zini tiydi. Biz-
ni ayadi. Men tarixni yaxshi bilaman, deya
olmayman, ammo qiziqaman. Bu o‘yinda qat-
nashishim sababi
bilimlarimni sinash emas,
onamning quvonchini ko‘rish uchun edi…
Shuning uchun bu yerga onamni ham olib
keldim. Men bugun bir niyatimga yet dim.
Mayli, yutqazdim, ammo onam zarracha qu
-
vongan bo‘lsa, yutug‘im shu!
– Bugun boshim ko‘kka yetdi, bolam… –
o‘ziga-o‘zi pichirladi ona.
– Qoyil! Qoyil! – Boshlovchi boshqa gapi-
rolmay qoldi.
Studiyadagi qo‘shimcha nazorat ekrani
qarshisida o‘g‘lining so‘zlarini tinglab turgan
ona ro‘moli uchini
yuziga bosganicha hiq-hiq
yig‘lardi. Shu paytgacha ko‘zlarini ekrandan
olmagani uchun e’tibor bermagan ekan, uni
teleo‘yin muallifi bilan keyingi ishtirokchilar
o‘rab olishgandi. Nogoh yuragi qalqib ketdi.
– Yo, tavbangdan ketay…
– Onajon?! – Ravshan yugurib kelib
onasi ni quchoqlab oldi.
Onaning yuragi to‘lib borar, quvonchdan
ko‘z yoshlarini tiya olmasdi.
– Topding! Men g‘aribni qanday xursand
qilish yo‘lini topding!
Ona-bola bir-birini qo‘yib yuborishni ista-
mas, ko‘z
yoshlarini tiya olishmas, atrofdagi
-
lar bunday noyob lahzani jimgina kuzatishar,
rejissyor bunday noyob lahzani tasvirga olish
haqida tasvirchilarga tinmay ishora qilardi…
www.ziyouz.com kutubxonasi