O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi metrologiya, standartlashtirish va sifatni boshqarish kasb-hunar kollejlari uchun o ‘quv q o ‘llanma Toshkent «ilm ziyo»

larning turliligidan qat’i nazar, axborot olish mobaynida asosiy
o ‘lchash, ya’ni qayta ishlash, qabul qilish va biror jarayon yoki
manba haqidagi ma’lumotni tasavvur qilish amallarini bajarish
ko‘zda tutiladi.
Xulosa sifatida metrologiyaning rivojlanish tarixiga nazar tash-
lasak, quyidagi muhim bosqichlarni keltirishimiz mumkin:
— 1791-yilda metr etalonining Fransiyada qabul qilinishi
(1 metr Yer meridiani uzunligining 1 1 0 —
7 bo‘lagiga teng qilib
olingan);
— 1875-yilda Parijda 17 davlat tomonidan Xalqaro konvensiya-
ning qabul qilinishi (bu mavjud metrik sistemani takomillashtirishga
qaratilgan bo‘lib, metr o ‘lchov birligiga asos soldi);
— 1893-yilda Rossiyada D.I. Mendeleyev tomonidan o ‘lchov
va og‘irlik (tarozi) Bosh palatasining tashkil etilishi;
— 1931-yilda Leningrad shahrida o ‘lchov va tarozi Bosh palatasi
asosida D.I. Mendeleyev nomidagi Butunittifoq metrologiya ilmiy-
tadqiqot institutining tashkil topishi;
— 1960-yilda Xalqaro birliklar tizimi — SIning qabul qilinishi.
Bu tizim bo‘yicha 1 metrning vakuumda to ‘lqin uzunligining
1650763,73 ga ko‘paytmasiga teng qilib olinishi (kriptonning etalon
metri);
— 1983-yilda metrni qabul qilishda uni yorug‘likning vakuum­
da 1/299792458 sekundda o ‘tgan yo‘lga teng qilib qabul qilinishi;
11

---

---

— 1993-yilda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi

huzurida O‘zbekiston davlat standartlash, metrologiya va sertifi-
katsiya markazining («O‘zdavstandart») tashkil etilishi;
— 2002-yilda O‘zbekiston davlat standartlash, metrologiya va
sertifikatsiya markazining O ‘zbekiston standartlashtirish, metro­