Oshqozon va o’n ikki barmoqli ichak yara kasalliklari, o’t pufagi va jigar kasalliklari

Oldini olish va davolash. Kasallikning oldini olish birinchi navbatda turmush sharoitiga, mehnat va ovqatlanish gigiyena qoidalariga to’la rioya qilishdan iborat. Xronik kolit bilan og’rigan bemorlar uzoq vaqt kasalxonada davolanadi. Kasallik belgilari yaqqol namoyon bo’lsa, № 4 parhez stoli buyuriladi. Bemorlarga asosan yolg’iz go’shtli qaynatma sho’rva, kuniga bir dona tuxum, asidofilli sut, ezilgan yangi tvorog, kuniga 40-50g sariyog’, oq non suxarisi, manniy bo’tqasi, kisel, smorodina va boshqalar beriladi. Taomlar C vitaminga boy bo’lishi kerak. Bemor kuniga 5 marta ma’lum soatlarda ovqatlanishi kerak.
Dori-darmonni to’g’ri ichak orqali klizma qilish yaxshi natija beradi. Bunda marvaridgulning qaynatmasiga kraxmal qo’shib klizma qilinadi. Bundan tashqari, ichni ravon keltirish va og’riqning oldini olish maqsadida turli moyli klizmalar ham buyuriladi. Subakval vanna, har xil fiziterapevtik protseduralar (balchiq applikatsiyasi, elektroterapiya, xvoy vannasi) yaxshi netija beradi. Allergik kolitda bemorlarga dimedrol, pipolfen ichiriladi. Gormonal preparatlardan AKTG, prednizolon beriladi, qon quyiladi. Antibiotiklardan livomitsitin, biomitsin, sulfnilamidlardan sulgin, ftalazol buyuriladi. Dori foyda bermasa, ayrim hollarda operatsiya qilinishga tog’ri keladi.
O’t yo’li kasalliklari
Xolesistit va xolangit. O’t pufgagining yallig’lanishi xolesistit o’t yo’lining yallig’lanishi esa xolangit deb ataladi. Har ikkala kasallikka asosan infeksiya sabab bo’ladi. O’t pufagi shilliq qavatiga patogen mikroorganizmlar kirishi xolesistit va xolangit etiologiyasida muhim o’rin tutadi. Ular o’t pufagiga qon va o’t yo’li orqali kiradi. Xolesistitning paydo bo’lishiga ko’pincha ichak tayoqchasi sabab bo’ladi. O’t suyuqligi ich terlama mikrobi uchun yaxshi oziq muhiti bo’lganligi sababli xolesistet ich terlama kasalligida ham paydo bo’lishi mumkin. O’t pufagida tosh bo’lsa, xolisestit va xolangit vujudga kelishi uchun qulay sharoit yaratiladi. Chunki tosh o’t pufagining shilliq pardasini tirnaydi va yallig’lanish protsessini keltirib chiqaradi. Xolesistit kechishiga qarab o’tkir va xronik bo’ladi.
Belgilari. Xolesistitda o’ng qovurg’a ostida qattiq og’riq paydo bo’lib, u ba’zan xuruj tarzida o’tadi. Jigar shishib, ushlanganda og’riydi va kattalashganligi qo’lga yaqqol seziladi. Odatda bemorda despeptik holatlar: qorin shishishi, kekirish, ko’ngil aynishi, ba’zan qayd qilish, chanqash, til qurib, karash boylashi kuzatiladi. Xolesistitda skrelka sarg’ayadi, xolangitda esa sarg’aymaydi. Qonda leykositoz bo’lib, ROE tezlashadi. Ko’pincha o’tkir xolesistit va xolangit xronik formaga aylanishi mumkin. Parhez buzilsa, qaytalanib turadi.