О„simliklarning mineral oziqlanishi. Mineral elementlarning fiziologik ahamiyati

transferaza 
AFS + [oqsil - S
-
] ------→ + [oqsil - S- S
3
 
-
 ] + AMF 

reduktaza
 
[oqsil - S- S 
-
3
] +FD
qaytar 
-----→ [oqsil-S-S-]+FD
oksid
+3N
2
O 
+6+, 6e- 

---

Hosil bo’lgan S - S
-
- gruppa tashuvchi oqsil kuyidagi reaksiya orqali sisteni 
tarkibiga qo’shiladi.
СOOН

СOOН
 

| |
COOH

[S-S
-
-ташувчи оқсил] + Н
2
N-CH + ФД
қайт
 ------→ Н
2
 N - СН + | + 

|

+Н+, 2е- |
CH
3 
СН
2
-O-СO-СН
3
СН
2
-SH 
O-ацетилсерин Цистени ук.к-та

+ [-S
-
-ташувчи оқсил] +ФД
оксидланган
 
Sistein - birinchi turg’un mahsulot bo’lib, bu yerda oltngurgut qaytarilgan shakilga 
o’tadi. Sisteinni yaqin hosilalaridan sistin hisoblanadi. Sistein sulfgidril gruppasini 
fermentativ oksidlanishidan disulfid bog’ hosil bo’ladi. 
Sistein ham metionini o’tmishdoshi hisoblanadi (СН
3
SСН
2
СН
2
СНNН
2
СOOН). 
Metionin muhim oltingurgut tutuvchi aminokislota bo’lib, o’simlidagi metabolik 
oxirgi yo’li sulfat reduksiyasidir. 
Sistein → Gomotsistein → Metionin 
Yuqori o’simliklar tarkibida oltingurgut tutuvchi aminokislotalar degradatsiyasi 
yetarli o’rganilmagan.
K
+
bir valentli kation holida ildizdan o’tadi. Organik moddalartarkibida 
uchiramaydi. Faqatgina fitin tarkibida uchiraydi halos. K
+ 
elementi o’simlikni ildiz 
bosimnmi belgilashda ishtirok etadi, bu element o’simlikni suvga to’yinishiga 
ko’mak beradi. K
+
tanqisligida pastdan yuqoriga qarb barglar sarg’ayib, ko’ng’ir 
ranga o’tib ketadi. Bu elementni tanqisligida apikal murtak o’smaydi, yon shohlar 
o’sib buta shakliga o’tib ketadi. K
+
elementini o’rnini bosa oladigan modda yo’q. 
Ca
+2
ni ikki valentli kation holatda o’simlik o’zlashtiradi. K Mg Ca – 
protoplazma kolloidlarini gidrotatsiya bo’lishiga ta’sir kiladi. Ular ko’pincha erkin 
yoki adsorbsiyalangan ionlar holida magniy va kalsiy xelat (xlorofill) ko’rinishida 
ham uchiraydi. Magniy, kalsiy (pektin) va fitinni o’rta plastinkalari tarkibiga ham 
kiradi. Magniy kalsiy ribosoma sturuktkralarini (magniy) xromosomalarni va 

---

membranalarni (Ca) mustaxkmlanishiga xam ta’sir kiladi. Magniy (xelat 
ko’rinishida) va K ko’pchilik fermentlarni kofaktorlari ham hisoblandi. 
R va V. R elementi fosfor efilari va fosfat kislotasi koldigi, ko’pincha turli 
organik moddalarning gidroksil gruppasi shaklida uchiraydi (mas., R nuk. k-ta, 
saxarofosfatlar) enegiyaga boy fosforli birikmalar energiya almashinuvida bosh rolni 
uynaydi. V ni funksiyasi xozircha noma’lum. 

Mikroelemetlar
 Mikroelemetlar deb atalmish B, Mn, Cu, Zn, Mo, CI , bu elementlar mikdori kam 
bo’lganligi bilan zaruriy mikroelementlar xisoblanib, ular yetishmasa moddalar 
almashinuvi izidan chikadi. Ularni miqdori 0,0001-0,1mg gacha bo’lib, asosiy 
mikroelementlar hisoblanadi.