Osman Nuri Topbaş 5 mn ön söz nəbilər silsiləsi dərs


“Həqiqətən, o, əvvəlkilərin (keçmiş peyğəmbərlərin) kitablarında



Yüklə 2,91 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/28
tarix31.01.2017
ölçüsü2,91 Mb.
#6965
növüDərs
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   28

“Həqiqətən, o, əvvəlkilərin (keçmiş peyğəmbərlərin) kitablarında 
da mövcuddur.”
 (Şüəra surəsi, 196)
Bu ayəti-kərimə, eyni zamanda, Həzrət Peyğəmbərin (səllallahu 
əleyhi və  səlləm) daha əvvəlki peyğəmbərlərə endirilmiş müqəddəs 
kitablarda adının keçdiyini və onun gəlişi ilə bütün kainatın və ənbiyanın 
müjdələndiyini xatırlatmaqdadır.

127
MN
Həzrət Davuda verilən Zəbur haqqında Qurani-Kərimdə belə buyru-
lur:
“Biz kitabdan (Tövratdan, yaxud lövhi-məhfuzdan) sonra Zəburda 
da (cənnət torpağına, yer üzünə və ya müqəddəs) torpağa yalnız Mənim 
saleh bəndələrimin daxil olacağını yazmışdıq.” 
(Ənbiya surəsi, 105)
Qurani-Kərimdə Zəburla əlaqəli daha çox məlumat verilir. İslami qay-
naqlarda, Həzrət Davud haqqında bilik verilərkən, ona Zəburun verilmiş 
olması, onun üstün xüsusiyyətlərindən biri olaraq anladılır.
İslam alimləri, Zəburda ehkamla əlaqəli məsələlərin, yəni Allah Təalanın 
dində edilməsini və ya edilməməsini istədiyi hökmlərin yer almadığını, 
onun sadəcə Haqq Təalaya yönəlmiş iltica (rəhmətinə sığınma) və mina-
catlardan (yalvarış və dua) ibarət olduğunu ifadə edirlər.
Buna görə Həzrət Davud, Həzrət Musadan sonra gələn peyğəmbər 
olduğu üçün, dinin hökmlərini yerinə yetirmə  məsələsində Tövrata əməl 
etməkdə idi. Özünə endirilən Zəbur isə daha çox, insanların könlündəki 
Allah sevgisini və eşqini açığa çıxaran; Haqq Təalaya iltica edilən ilahilərin 
(Allaha aid) şer şəklində yer aldığı bir kitabdır.
Bugünkü Zəbur, Kitabi-Müqəddəsin (Tövrat) “Məzmurlar” bölməsində 
yer alır. Məzmur kəlməsi, bir musiqi müşayiəti  ilə söylənən incə mənalı 
və yanıqlı parçalar mənasındadır. Məzmurların sayı 150-dir. Bunların 70-ə 
yaxını Həzrət Davuda, digərlərinin isə başqalarına aid olduğu ifadə edilir.
Buna görə Yəhudilərin əlindəki Zəbur, Qurani-Kərimdə Həzrət Davuda 
verildiyi bildirilən Zəbur deyildir. Çünki Kitabi-Müqəddəsin bütün bölmələri 
ilk gəldiyi şəkli ilə mühafizə edilib qeyd olunmamışdır. Daha sonraları isə
bir çox bəşəri müdaxilələrə  uğramış olması, Zəburun ilk və  əsl nüsxəsi 
mövcud ola biləcəyi ehtimalını ortadan götürmüşdür.
Belə ki, bu günkü Zəbur, Həzrət Davudun vəfatından beş yüz il sonra 
yazılmağa başlanmışdır. Ona, Həzrət Davudun (əleyhissəlam) həyatı və 
təbliği ilə bərabər, mənbəyi müəyyən edilə bilməyən təqribən 100 məchul 
şairin şerlərindən də əlavə edildiyi rəvayət olunur.
Zəburdakı Tanrı inancı, Tövratdakı kimi antopomorfikdir. Yəni Tanrıya,
Onun zatı üluhiyyətinə yaraşmayan insani xüsusiyyətlər aid edilmişdir. Kita-
bi-Müqəddəsin digər bölmələrində olduğu kimi, bu bölməsində də Allaha 
oğul hesab edilərək Tövhidə zidd bir inanc meydana gəlmişdir. Bugünkü 
Zəbura görə Davud (əleyhissəlam) bir minacatında belə demişdir:

128
MN
“Rəbb mənə dedi: Sən mənim oğlumsan! Mən səni bu gün uşaq 
götürdüm!”
 (Məzmurlar, 2/7)
Nəticə olaraq görürük ki, bugünkü Zəbur, adicə bir şer kitabıdır. İçində 
Həzrət Davuda (əleyhissəlam) və başqalarına isnad edilən bir neçə mina-
catlardan başqa bir şey yoxdur. Ondakı biliklərin nə qədərinin ilahi vəhy, nə 
qədərinin şəxsi ilham və nə qədərinin bəşəri əlavə olduğunu ayırd etmək 
mümkün deyildir.
 

129
MN
ALLAHIN KƏLAMINI GÖZƏL OXUMAQ
Allah kəlamı olan ayələrin, insanlar və cinlər üzərində meydana gətirdiyi 
təsirin tam ola bilməsi üçün, oxunuşun xətasız olması  qədər, oxuyanın 
səs gözəlliyi də çox mühümdür. İnsanlar arası danışmalarda kəlmələr, 
tələffüz edilişinə görə  fərqli mənalara gələ bildiyi kimi, sözü söyləyənin 
halına, jest və mimikalarına görə şəxslər üzərindəki təsiri də müxtəlif olur. 
Məsələn, bir dilənçinin yalvarma üslubu yalnız seçdiyi kəlmələrlə deyil, 
eyni zamanda kəlmələri tələffüz etmə tərzi ilə müəyyənləşir. Od və ölüm 
saçan bir müharibədən əvvəl bir komandirin, əsgərlərini hərbə təşviq edən 
danışmasında, təsirləndirici gücünün kəlmələrin ahəngində yer tapması 
da buna bir nümunədir. Əslində mehtər marşlarının və musiqisinin insan-
lar üzərində meydana gətirdiyi coşqu da bu ahəngin meydana gətirdiyi 
təsirindəndir.
İnsanlara aid bəsit sözlər üçün məqbul olan bu vəziyyətin, tayı-bərabəri 
olmayan bir kəlam olan Qurani-Kərim üçün daha böyük bir əhəmiyyət 
daşıyacağı aşkardır. Bəlkə də, Qurani-Kərim oxumağın sünnət, dinləməyin 
fərz olması, onun çox gözəl oxunmasına verilən əhəmiyyətə bir işarədir. 
Yenə bu incəlik səbəbdəndir ki, Qurani-Kərimin oxunması, İslami elmlər 
arasında müstəqil bir sahə halına gəlmiş, “Qiraət elmi” deyilən bu elmə 
o qədər əhəmiyyət verilmişdir ki, eyni məzhəb imamları kimi bu elmin də 
imamları ortaya çıxmışdır.
İnsanlıq tarixində, Davud (əleyhissəlam), digər vəsflərindən daha çox,
“Davudi” deyə bilinən gözəl səsi ilə yad edilir. Qurani-Kərimin bəyanı ilə 
bilirik ki, onun xariqüladə səsi ilə oxuduğu ilahi kəlam, quşları və dağları 

130
MN
cuşa gətirir və özünə boyun əydirirdi.  Onun bu möhtəşəm səsi ilə etdiyi 
təsbihatda, bütün məxluqat və cəmadat da iştirak edirdi.
Səs, Allahın (Cəllə Cəlaluh) bəxş etdiyi ən böyük nemətlərdən biridir. 
Səs olmasa, kainatda nə qədər böyük bir boşluq olardı. Səs, digər bir çox 
nemətlər kimi xeyrə olduğu kimi şərə  də alət edilməyə uyğundur. Digər 
tərəfdən kainatda hər  şeyin bir ziddi olduğu kimi səsin də yaxşı  və pis 
olanı vardır. Məsələn bülbül səsi, həssas bir ruha nə qədər fərəh verir, onu 
nəşə ilə doldurursa, bunun ziddi olan qarğa səsi də o dərəcədə naraha-
tedicidir.
Səs, insanlar arasında olduğu qədər heyvanlar arasında da müsbət 
və ya mənfi təsirlər meydana gətirir. Meşədə bir şir nərildəyəndə, bütün
zəif heyvanların, qorxudan ürəklərinin ağzına gelməsi və soyuqqanlı bir 
heyvan olan ilanın, gözəl bir nəğmə duyduğunda Hind fağırının səbətindən 
çıxıb ahənglə oynamağa başlaması buna bir nümunədir. Çöllərdə 
dəvələrin hərəkətini artırmaq üçün də musiqinin vasitə olaraq istifadə ed-
ildiyi məlumdur.
Deyildiyinə görə ovçular, məsum görünüşlü zərif ceyranları bir bulaq 
başında “ney” çalaraq ovlayırlar. Neyin səsini duyan ceyranlar, ağacların 
arasından çıxıb bulaq başına gəlir, oraya çömbəlir, hərəkətsiz bir şəkildə 
musiqini dinləyir və isti göz yaşı tökərlər. O əsnada gizlənmiş ovçular 
da, bu cəld hərəkətli, fəal heyvanların belə hərəkətsiz hala gəlməsindən 
istifadə edib onları ovlayırlar!
Heyvanlara belə bu qədər təsir edən səs, onlardan daha çox mükəmməl 
olan insanı necə təsirləndirməz! Necə ki, pul səsi, dünyaya düşkünlərin; 
su ilə bülbül səsi, romantik və şair ruhlu insanların; Quran ilə əzan sədası 
da, ruhunu arındırmış Haqq yolçularının hüzur qaynağıdır.
Həzrət Peyğəmbər (səllallahu  əleyhi və  səlləm) də, ruhuna dünya 
məsələləri ağırlıq verdiyi zamanlar, rahatlanmaq üçün:
“Ya Bilal! Bir əzan oxu, rahatlanım!…”-buyurardı. 
(Əbu Davud, Ədəb, 
78)
Bülbül oxuyarkən, qarşı dağlardan gələn əzanın əks sədası səmanın 
boşluğunu doldurarkən, göy üzündən başqa səs gəlməz. Bax belə bir 
anda, qəlbi həssasiyyətimiz nə qədərdirsə, o səsin bizdəki təsir və izi də 
o qədər olur.
Həqiqətdə canlı, cansız bütün məxluqat fasiləsiz olaraq Haqq Təalanı 
təsbih (zikr) etməkdədir. Bu vəziyyət ayəti-kərimədə:

131
MN
“Yeddi göy, yer və onlarda olanlar (bütün məxluqat) Allahı təqdis 
edir. Elə bir şey yoxdur ki, Allaha tərif deyib Ona şükür etməsin, 
lakin siz onların (dillərini bilmədiyiniz üçün) təqdisini anlamazsınız. (Al-
lah)  həqiqətən, həlimdir, bağışlayandır!” 
(İsra surəsi, 44)
  şəklində ifadə 
edilməkdədir. Onların bu təqdisini ancaq könül həssaslığına sahib insanlar 
hiss edərlər. Onlar, kainatdakı bu zikrin vəcdi içindədirlər.
Məxluqatın bu zikr səsləri, hər kəsin duya bilməyəcəyi hərfsiz, 
hərəkətsiz və səssiz ilahi ləfzlərdir. Bu sirli ləfzləri duya bilmək, ancaq bu 
işin əhlinə aid keyfiyyətdir. Yunus İmrənin, “Sarı çiçək”lə böyük bir vəcd
içində söhbət etməsi də bu mahiyyətdədir.
Könlü zikr ilə hər an məşğul olan, onunla həmhal olmağı tabeləşdirən 
kimsələr, duyduqları hər səsi zikr əzgisində tələqqi edərlər.
Qısaca, Allah qatında, dillə söylənsin, ya da söylənməsin, səslərin 
ən gözəli, zikrdir. Zikr, öz xüsusi mənasının yanında ilahi kitablara da 
isim olmuş, geniş və zəngin ehtivalı bir kəlmədir. Necə ki, ayəti-kərimədə 
Tövratı-Şərif və Qurani-Kərimdən “Zikr” olaraq da bəhs edilir.
Bu etibarla səslər və nəfəslər, Haqq Təalanın ilk fərmanı olan “Yaradan 
Rəbbinin adı ilə oxu!”  əmrinə itaət edərək, Quran sədası ilə  şərəf və 
izzət qazanmışdır. Allah Rəsulu (səllallahu əleyhi və səlləm):
“Quranı  səslərinizlə  bəzəyin (onu gözəl səslərlə doğru və gözəl 
şəkildə oxuyun) 
  (İbn Macə,  İqamət, 176)
 buyuraraq, eyni zamanda gözəl 
səsin də Quranı gözəlləşdirəcəyini, onu daha təsirli hala gətirəcəyini ifadə 
etmişdir.
“Quranı  səslərinizlə gözəlləşdirin; çünki gözəl səs Quranın 
gözəlliyini daha da artırır.” 
(Darimi, Fəzailül-Quran, 34)
 hədisi də bunu ifadə 
edir.
Bir başqa rəvayətdə  də Peyğəmbər  Əfəndimiz (səllallahu  əleyhi 
və  səlləm):  “Quranı  təğənni (avaz) ilə oxumayan kimsə bizdən dey-
ildir.” 
(Buxari, Tövhid, 44; Əbu Davud, Vitr, 20)
 buyurmuşdur. Bu Hədisi-Şərifdəki 
“təğənni”dən məqsədin “səs gözəlliyi” olduğunu söyləyən alimlər, səsi 
gözəl olmayanların isə, mümkün olduğu qədər Quranı gözəl oxumağa səy 
göstərmələri lazım gəldiyini ifadə etmişlər.
Kəlamların  ən gözəli Qurani-Kərim olduğu üçün insanın səsinin 
ehtişam və gözəlliyi də Quran sədası ilə ortaya çıxır. Hər səsə doyulur 
amma Quran sədasına əsla!…

132
MN
Rəsulullah (səllallahu əleyhi və səlləm) belə buyurmuşdur:
“Allah, gözəl səsli peyğəmbərin, Quranı təğənni ilə yüksək səslə 
oxumasından xoşlandığı qədər heç bir şeydən xoşlanmamışdır.” 
(Bux-
ari, Fəzailül-Quran, 19; Tövhid 32; Müslim, Müsafirin 232-234)
Tövbəkarların və çiləkeşlərin hüzuru da, davası da, Quranın ruhları 
məst edən nəğmələrindədir. Bütün təsəllilər, daim onun nəğməsindən 
qidalanır. Cənnətin dili onun dilindəndir.
Ancaq Quranın sədasına könlünü açmayan qafillər, həyatın zahirini
bilir, dəruni aləmindən isə məhrum qalırlar. Onlar, dünyəvi ləzzət və şəhvət 
arxasınca qaçmaqdan, ilahi hikmət və incəlikləri anlaya bilməmişlər. Onlar, 
bu dünya süfrəsindən acgözlülüklə istifadə etmişlər, lakin süfrənin sahibi 
olan “Rəzzaq”ı tanımamışlar. Məzarlara yaxınlarını dəfn edərlər, torpağın 
altındakı hallardan xəbərsiz yaşayarlar. Nə  qəribədir ki, ilahi mülkdə 
yaşayarlar, lakin mülkün sahibinə düşmən olarlar.
Qəlbi, Quran nuru ilə dolan möminlər isə, uca həqiqətləri təfəkkür (fi-
kir) etmək halındadırlar. Oxuduqları ilahi kəlam, onların könüllərinə hal dili 
ilə:
“Allahın qulusan; Onun mülkündə yaşayırsan! Onun verdiyi rizqlərlə 
rizqlənirsən; Quranın hikmət və sirlərini təfəkkürə (düşünməyə) dal, 
Rəbbinə qəlbi-səlimlə yolçuluq et!” təlqinində olur.
Könlü, Quran ilə dolanlar, Haqq Təalaya qulluq düşüncəsi ilə yaşayırlar. 
Özlərinə verilən nemətlərə şükr edərlər və fani həyatlarını əbədi həyatın 
sərmayəsi edərlər. Bu etibarla, Kainatın Əfəndisinin (səllallahu əleyhi və 
səlləm) feyzindən pay alanlar üçün Quran, yerin- göyün dili, ruhaniyyət və 
bərəkət xəzinəsi halına gəlir. Çünki Peyğəmbər və Quran, Rəbbin qullarına 
ehsan buyurduğu iki nur mənbəyidir.
Allahın sifətlərinin təcəlli etdiyi üç varlıqdan biri olan kainat, feli təcəlli; 
Quran, kəlami təcəlli, insan da bütün təcəllilərin onda toplandığı bir özək 
dəyərindədir. İnsansız bir dünya nə qədər sönük olarsa, Quransız bir in-
san da elə sönükdür. Necə ki Peyğəmbər Əfəndimiz (səllallahu əleyhi və 
səlləm) belə buyurmuşdur:
“Qəlbində Qurandan bir miqdar olmayan kimsə xarab bir ev ki-
midir.”
 (Tirmizi, Fəzailül-Quran, 18; Darimi, Fəzailül-Quran 1)
Kainat, səssiz bir Quran, Quran da səsli bir kainatdır. İnsan isə, ilahi 
sirlərin bir təcəlli abidəsi olaraq, bunların özəyi, xülasəsi kimidir. Quran, 

133
MN
bir bəyan möcüzəsi və Haqq nitqidir. Qurani həqiqətlərdən uzaq qalan bir 
könül, iki cahanda da bədbəxtdir.
Quran həqiqətlərinə uyğun olaraq yaşanan bir həyat cənnət 
həyatıdır.
Necə ki, Rəsulullahın (səllallahu əleyhi və səlləm):
“–Qəlblər, dəmirin paslandığı kimi paslanır.” -buyurması üzərinə:
“–Onun cilası nədir, ey Allahın Rəsulu?”-deyə soruşuldu.
O da:
“–Allahın kitabını çox oxumaq və Allahı çox-çox zikr etməkdir.”-
cavabını verdi.
 (Əli əl-Müttəqi, Kənzül-Ümmal, II, 241)
Yenə Allah Rəsulunun (səllallahu əleyhi və səlləm):
–“Gözlərinizə ibadətdən nəsibini verin!”-ifadəsi üzərinə əshab:
–Gözlərin nəsibi nədir, ey Allahın Rəsulu?-deyə soruşdular.
O da:
“–Qurana baxmaq, Ondakıları düşünmək və Onun incəliklərindən 
ibrət almaqdır.” -buyurdu.
 (Süyuti, Cameüs-Səğir, I, 39)
Quran oxumaq, bir möminin həyatında o qədər mühümdür ki, Al-
lah Təala, Qurani-Kərimi oxuyanları sonsuz bir qazanc əldə edənlərdin 
başında sayır:
“Allahın Kitabını oxuyan, namaz qılan, özlərinə verdiyimiz 
ruzilərdən (Allah yolunda) gizli və aşkar xərcləyənlər kasad olmayacaq 
bir ticarət (savab) umarlar ki, (Allah) onlara (əməllərinin) mükafatlarını 
versin və Öz lütfündən  (kərəmindən)  onlara artırsın! Həqiqətən, (Al-
lah)  bağışlayandır, qədirbiləndir! (Bəndələrinə Ona etdikləri  şükür 
müqabilində bol nemət əta edər).” 
(Fatir surəsi, 29-30)
“Möminlər yalnız o kəslərdir ki, Allah adı çəkiləndə (Onun heybət 
və əzəmətindən) ürəkləri qorxudan titrəyər, Allahın ayələri oxunduğu 
zaman həmin ayələr onların imanlarını daha da artırar, onlar ancaq öz 
Rəbbinə təvəkkül edər.”
 (Ənfal surəsi, 2)
 
Allahın kəlamını oxumaq, şübhəsiz ki, ibadətlərin  ən fəzilətli 
olanlarındandır. Buna görə  ən gözəl  şəkildə oxumaq zərurəti var. Allah 
Təala:

ﻼ ﹺﺗﹾﺮﹶﺗ ﹶنآﹾﺮﹸﻘﹾﻟا ﹺﻞﺗﹶرﹶو
“…aramla (ağır-ağır) Quran oxu!” 
(Muzzəmmil surəsi, 4)
Digər tərəfdən Qurani-Kərimi oxumanın yanında, oxunan Quranı sükut 
ilə dinləmək də çox mühümdür. Çünki Quran oxumaq sünnət; dinləmək isə 
fərzdir. Ayəti-kərimədə buyrulur:
ﹶنﻮ ﹸﻤﹶﺣﹾﺮﹸﺗ ﹾﻢ ﹸﻜﻠﹶﻌﹶﻟ ﹾاﻮﹸﺘ ﹺﺼﻧﹶأﹶو ﹸﹶﻟ ﹾاﻮﹸﻌﹺﻤﹶﺘ ﹾﺳﺎﹶﻓ ﹸنآﹾﺮﹸﻘﹾﻟا ﹶئﹺﺮﹸﻗاﹶذﹺإﹶو
“Quran oxunan zaman onu dinləyin və susun ki, (onun sayəsində) 
sizə rəhm olunsun!” 
(Əraf surəsi, 204)
İstər namazda, istər başqa bir yerdə olsun, oxunan Quranı 
mənasını yaxşıca anlamaq lazımdır. Onun öyüdlərindən faydalanmaq və 
davranışlarımızı ona görə müəyyənləşdirmək üçün sükut edərək bütün 
diqqətimizi oraya cəmləşdirməyimiz lazımdır.
Çünki susmaq, yaxşı dinləməyə şərait yaradır; yaxşı dinləmək, bəsirəti 
artırır; bəsirətli olmaq, şəxsi iman və əməl etməyə sövq edir; iman və əməl 
də insanı ilahi rəhmət və nemətlərə qovuşdurur.
Allah Rəsulu (səllallahu əleyhi və səlləm), Qurani-Kərimi başqasından 
dinləməyi sevirdi. Bəzən ibn Məsuddan oxumasını istər və böyük bir mənəvi 
həzlə onu dinləyərdi. Bir dəfə İbn Məsudu Quran oxuyarkən dinləmiş və 
mübarək gözləri yaşarmışdı.
Bu hadisəni Abdullah ibn Məsud (radiyallahu ənh) belə nəql etmişdir:
Bir dəfə Nəbi (səllallahu əleyhi və səlləm) mənə:
“–Ey ibn Məsud! Mənə Quran oxu!” -buyurdu.
Mən də:
“–Ya Rəsulallah! Quran sənə göndərildiyi halda onu sizə necə 
oxuyacağam?”-dedim.
Cavabında Allah Rəsulu (səllallahu əleyhi və səlləm):
“–Mən Quranı başqasından dinləməyi də sevirəm.” -buyurdu.
Bunun üzərinə  mən, Nisa surəsini oxumağa başladım. 41-ci ayəti-
kəriməyə
10
  çatanda, Allah Rəsulu:
134
MN
10. Ayənin məalı belədir: “(Ya Rəsulum!) Hər ümmətdən (peyğəmbərini) bir şahid gəti-
rəcəyimiz və Səni də onlara şahid təyin edəcəyimiz zaman (kafirlərin halı) nə cür olacaq?”

135
MN
“–Kafi” -buyurdu.
O əsnada gördüm ki, Rəsulullahın gözlərindən yaş axır. 
(Buxari, Təfsir, 
4/9; Müslim, Müsafirin, 247)
Əshabi-kiramdan Üseyd bin Xudayr, bir gecə vaxtı  Bəqərə surəsi 
və ya Kəhf surəsini xoş bir səda ilə dənə-dənə oxuyurdu. Atı da yanında 
bağlı idi. Quran oxunarkən atı birdən ürkdü. Üseyd susunca; at sakitləşdi. 
Təkrar oxumağa başladı. At, yenə şahə qalxdı. Üseyd təkrar susdu, at da 
sakitləşdi. Üseyd bir daha oxumağa başlayınca, at yenə ürkdü. Üseyd də 
daha Quran oxumağı saxladı. Oğlu Yəhya da ata yaxın bir yerdə yatırdı. 
Atın uşağa bir zərər verməməsi üçün oğlu Yəhyanı geriyə  çəkdi. Bu 
əsnada başını göyə qaldırıb baxanda, qəndillər kimi bir sıra göy cisimlərinin 
parladığını gördü. Sabah olduqda bu vəziyyəti Rəsulullaha bildirdi. Nəbi 
(səllallahu əleyhi və səlləm) də ona:
“–Oxu, ey Xüdeyr oğlu, oxu ey Xüdeyr oğlu!” -buyurdu. Sonr da:
“Bilirsənmi, o göy üzündə gördüklərin nədir?” -buyurdu. Üseyd:
–Xeyr!-deyə cavab verdi.
Həzrət Peyğəmbər (səllallahu əleyhi və səlləm) də:
“–Ey Üseyd! Onlar mələklər olublar; sənin səsinə gəliblər. Əgər 
Quran oxumağa davam etsəydin, sabaha qədər səni dinləyərdilər. 
İnsanlar da onları görərdi və onlar xalqın gözündən qaçmazdı.…”-
buyurdu. 
(Buxari, Fəzailül-Quran, 15; Müslim, Müsafirin, 240-243)
Hədisi-Şərif, Quran sədasının mələkləri, hətta heyvanları belə 
təsirləndirdiyini ifadə edir. Kim bilir, dünya məşğuliyyətindən qurtulmuş, 
nuraniyyətə bürünmüş qəlbə Quran, sirlərini necə açır?
Həzrət Ömərin: “Bəqərə surəsini on iki ildə xətm etdim və şükür üçün bir 
dəvə qurban etdim.” (Qurtubi, Təfsir, I, 40) sözü, nə qədər düşündürücüdür! 
Onun Quran oxuması, yalnız ləfzləri tələffüzdən ibarət deyildi. Əksinə, 
Quranın hikmət və sirlərinə vaqif olub, oradakı ilahi incəlikləri qavrayaraq 
və yaşayaraq oxumaqdı. Çünki həqiqi mənada Qurandan istifadə etmək 
ancaq belə mümkün olur.
Həzrət Mövlana (qüddisə sirruh):
“Qurani-Kərimin zahirini bir miqdar mürəkkəb ilə yazmaq mümkündür. 
Sirlərini yazmağa isə, neçə-neçə dəryalar, sahilsiz dənizlər yetməz!”-buy-
urur.

136
MN
Buna görə həqiqi Quran hafizi, Onu oxumağın zövqünə varmış olan,
hökmləri ilə  əməl edən,  əxlaqı ilə  əxlaqlanan və hikmətləri ilə kama-
la çatan şəxsdir. Belə  şəxslər vəfat edəndə, onlar üçün torpağa, “onun 
cəsədini  yemə!”  əmri veriləcəkdir. Necə ki, Allah dostlarından Mahmud 
Sami Ramazanoğlu (qüddisə sirruh) Adanada, bu xüsusiyyətləri daşıyan 
bir hafizin vəfatından otuz il sonra, qəbrinin yanından yol keçdiyinə görə,
məzarın köçürülməsi üçün açıldığını, ancaq o şəxsin cəsədinin heç pozul-
madan durduğunu, həm də kəfəninin belə par-par parıldadığını görmüş və 
bunu misal olaraq rəvayət etmişdir.
 
Allah Rəsulu (səllallahu əleyhi və səlləm):
“Sizin ən xeyirliniz, Quranı öyrənən və öyrədəninizdir.”-buyurur. 
(Buxari, Fəzailül-Quran, 21)
Çünki Qurani-Kərim, Allahın öz qatından insanlığa göndərdiyi ülvi bir 
kəlamdır, böyük bir hədiyyədir. Bununla əlaqədar Allah Rəsulu (səllallahu 
əleyhi və səlləm) belə buyurmuşdur:
“Allahın kəlamının, yaratdıqlarının sözlərinə olan üstünlüyü, 
Allahın, qullarına qarşı olan üstünlüyü kimidir.” 
(Darimi, Fəzailul-Quran, 6)
Belə müəzzəm bir ilahi kəlamı ayıq bir könülə oxumaq lazımdır. Qu-
rani-Kərimi oxuyan şəxs Ondan, öz qəlbi kamilliyi və həssaslığı ölçüsündə 
istifadə edir. Çünki Qurani-Kərimdəki ilahi sirr pərdələri, ancaq onları dərk 
edə biləcək səviyyəyə çatmış qəlblərə açılır. Allah Rəsulu (səllallahu əleyhi 
və səlləm):
“Quran oxuyan mömin, turunc meyvəsi kimidir; onun iyi də 
xoşdur, dadı da. Quran oxumayan mömin xurma kimidir; iyi yox, 
lakin dadı xoşdur. Quran oxuyan münafiq isə reyhana bənzər; iyi xoş,
dadı acıdır. Quran oxumayan münafiq, Əbu Cəhl qarpızına bənzər. İyi
olmadığı kimi, dadı da acıdır.”-buyurmuşdur.
 (Buxari, Ətimə, 30; Fəzailül-Quran, 
17, 36; Müslim, Müsafirin, 243)
Başqa bir Hədisi-Şərifdə:
Onlar Quran oxuyarlar, (lakin oxuduqları) boğazlarından aşağıya 
keçməz” 
(Buxari, Fəzailül-Quran, 36)
 buyrulduğu üzrə, təfəkkür edərək 
(düşünülərək) oxunmayan Qurani-Kərimdən, heç bir bərəkət əldə edilməz. 
Quranı qəflət içində oxuyan kimsələr üçün Haqq Təala:

137
MN
ﺎﹶ ﹸﻟﺎﹶﻔﹾﻗﹶأ ﹴبﻮﹸﻠﹸﻗ ﹶﻠﹶﻋ ﹾمﹶأ ﹶنآﹾﺮﹸﻘﹾﻟا ﹶنوﹸﺮﺑﹶﺪﹶﺘﹶ ﹶﻼﹶﻓﹶأ
Onlar Quran barəsində düşünməzlərmi? Yoxsa ürəklərinə kilid 
vurulmuşdur?”-buyurur. 
(Mühəmməd surəsi, 24)
Dərin və incə düşüncə sahibi olan böyük qəlbli qullar, bu xəbərdarlıqdan 
böyük pay alırlar. Allah Rəsulu (səllallahu əleyhi və səlləm), “…Ey Rəbbimiz! 
Sən bunları boş yerə yaratmamışsan! Sən pak və müqəddəssən! Bizi 
cəhənnəm odunun əzabından (Özün) qoru!”
(Ali-İmran, 191)
 ayəti-kəriməsi 
vəhy olunduqda, göydəki ulduzları belə qibtə etdirəcək gözəllikdəki inci 
dənəsi kimi göz yaşları ilə sabaha qədər ağlamışdır.
Ata (rahmətullahi əleyh) belə anladır: “Həzrət Aişəyə:
–Allah Rəsulunda gördüyün ən təəccüblü halı  mənə deyərsənmi?-
dedim. Aişə anamız:
–Onun hansı halı təəccüblü deyil ki!-dedi və belə davam etdi; Bir gecə 
yanıma gəldi, yatağa girdi, sonra:
–İcazə verərsən qalxıb, Rəbbimə ibadət edim.”-buyurdu. Mən:
–Vallahi səninlə bərabər olmağı çox sevirəm, ancaq səni sevindirən 
şeyi daha çox sevirəm,-dedim. Bundan sonra O qalxdı, dəstəmaz alıb 
namaza durdu və ağlamağa başladı. O qədər ağladı ki, göz yaşları sinəsinə 
axdı. Sonra rükuya əyildi, yenə ağladı, sonra səcdəyə qapandı, səcdədə 
ikən də ağladı, sonra səcdədən başını qaldırdı yenə ağladı. Bu vəziyyət ta 
Bilal gəlib sabah əzanını oxuyuncaya qədər davam etdi. Bilal (radiyallahu 
ənh), Həbibi-Əkrəmin ağladığını görüncə:
–Ey Allahın Rəsulu, keçmiş və gələcək günahların bağışlandığı halda 
səni ağladan nədir?-deyə soruşdu. Əfəndimiz:
“–Allaha çox şükür edən bir qul olmayımmı? Vallahi bu gecə mənə 
elə ayələr endirildi ki, onları oxuyub, üstündə təfəkkür etməyənlərə 
yazıqlar olsun!”-dedi və bu ayəti-kərimələri oxudu:

ﹺبﺎﹶﺒﹾﻟﹶ ﹾﻷا ﹺﻟوﹸﹺﻻ ﹴتﺎﹶ ﻵ ﹺرﺎﹶ ﻨﻟاﹶو ﹺﻞﹾ ﻠﻟا ﹺفﹶﻼﹺﺘ ﹾﺧاﹶو ﹺضﹾرﹶﻷاﹶو ﹺتاﹶوﺎﹶﻤﺴﻟا ﹺﻖﹾﻠﹶﺧ ﹺﻓ نﹺإ 
ﹺتاﹶوﺎﹶﻤﺴﻟا ﹺﻖﹾﻠﹶﺧ ﹺﻓ ﹶنوﹸﺮﻜﹶﻔﹶﺘﹶ ﹶو ﹾﻢﹺ ﹺﺑﻮﹸﻨ ﹸﺟ ﹶ ﹶﻠﹶﻋﹶواﹰدﻮﹸﻌﹸﻗﹶوﺎﹰﻣﺎﹶ ﹺﻗ ﷲا ﹶنوﹸﺮ ﹸﻛﹾﺬﹶ ﹶﻦ ﹺﺬﻟا
v
  ﹺرﺎﻨﻟا ﹶباﹶﺬﹶﻋﺎﹶﻨﹺﻘﹶﻓ  ﹶﻚﹶﻧﺎﹶﺤﹾﺒ ﹸﺳﹰﻼﹺﻃﺎﹶﺑاﺬﹶ ﹶﺖﹾﻘﹶﻠﹶﺧﺎﹶﻣﺎﹶﻨﺑﹶر ﹺضﹾرﹶﻷاﹶو

138
MN
Yüklə 2,91 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin