O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I ya birinchi tibbiy yordam toshkent

Ko‘p sonli jarohatlanish va kasallanishlarda shoshilinch 
tibbiy yordam ko‘rsatish 
Ma’lumki, baxtsiz hodisalar, falokat, tabiiy ofat va boshqalar vaqtida
voqea sodir bo‘lgan joyda ko‘p sonli jarohatlanganlar bo‘ladi. Bunday
holatlarda tez yordam qanday tashkil qilinadi? Qanday yordam va u
qanday ketma-ketlikda ko‘rsatiladi? Bunday hollarda voqea sodir bo‘lgan
joyda tibbiyot xodimi yoki birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish
ko‘nikmalariga ega bo‘lgan shaxs voqea oqibatlarini bartaraf qilish uchun
qo‘llaniladigan chora-tadbirlarni o‘tkazish bo‘yicha javobgar bo‘ladi. U
hamma jarohatlanganlarga yordam berilmaguncha yoki tez yordam
brigadasi yetib kelmaguncha o‘sha joyda qolishi kerak.
Bu holatda hal qilinishi lozim bo‘lgan asosiy masalalar quyi-
dagilardan iborat: shikastlanish turi bo‘yicha jarohatlanganlar guruhlarini
tashkil qilish, hayotiy ko‘rsatmalar bo‘yicha tez tibbiy yordam ko‘rsatish,
jarohatlanganlarni tezkorlik bilan, ularning holati va jarohati darajasiga
qarab, navbat

bilan davolash muassasasiga evakuatsiya qilish.

Jarohatlanganlarga yordam ko‘rsatishni tashkil qilish bo‘yicha
umumiy boshqaruv mahalliy sog‘liqni saqlash organlariga yuklatiladi.
Amaliy boshqaruvni operativ bo‘lim orqali, o‘choqdagi (tabiiy yoki
baxtsiz hodisa yuz bergan joydagi) mas’ul tibbiy xodim va tez tibbiy
yordam stansiyasining mas’ul navbatchi vrachi amalga oshiradi. O‘choqda
barcha ishlarga mas’ul feldsher tez tibbiy yordam stansiyasining mas’ul
vrachiga bo‘ysunadi. U voqea sodir bo‘lgan joyga yetib kelishi bilan
sharoitni baholab, barcha tibbiy xodimlarni birinchi tibbiy yordam
ko‘rsatishga yo‘naltirishi, so‘ngra o‘z o‘rnini belgilashi kerak.
U jarohatlanganlar sonini aniqlaydi va shunga mos ravishda radio
yoki telefon orqali qo‘shimcha tez yordam mashinalarini chaqirish
masalasini hal qiladi. Fyeldsher muassasa rahbariyati, militsiya va avariya
qutqaruv xizmati bilan aloqa bog‘laydi va jarohatlanganlar evakuatsiyasi
yo‘nalishini aniqlaydi. Jarohat turiga qarab, tibbiy saralash va birinchi
tibbiy yordam ko‘rsatish uchun feldsher va hamshiralar ajratiladi.
Yangi kelgan brigadalarni o‘z boshqaruviga olib, bosh vrach bilan
birgalikda jarohatlanganlarni gospitalizatsiya qilish va ko‘rsatmalar
bo‘yicha profilli kasalxonalarga evakuatsiya qilish tartibini aniqlaydi.
O‘choqda ishlar tugaganidan so‘ng voqea sodir bo‘lgan o‘choqni
shaxsan tekshiradi va obyekt rahbariga hamda tez tibbiy yordam stansiyasi
mas’ul navbatchi vrachiga axborot beradi, ularning ruxsati bilan voqea
sodir bo‘lgan joydan eng keyin jo‘nab ketadi.
11

---