O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I ya birinchi tibbiy yordam toshkent

IIO xodimlariga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish asoslarini 
o‘rgatishning zarurati 
Har bir kishining baxtsiz hodisalarda birinchi yordam ko‘rsatish
usullari va qoidalarini bilishi muhimdir. Ayniqsa bu masala IIO xodimlari
uchun alohida ahamiyatga ega, chunki ular voqea sodir bo‘lgan joyga
birinchilar qatorida yetib keladilar. Shuning uchun ham IIO xodimlari
jarohatlanganga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish hamda har qanday
ekstremal holatlarda, jumladan jangovar harakatlarda ham, bir-biriga va
o‘z-o‘ziga yordam ko‘rsatish usullarini to‘liq bilishlari kerak. Bu esa, o‘z
navbatida, ularning birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish maxsus kursini
o‘rganishlari zarurligini taqozo etadi.
Bunday kursning asosiy maqsad va vazifasi tinglovchilarga birinchi
tibbiy yordam ko‘rsatishning ahamiyati va imkoniyatlari haqidagi nazariy
bilimlarni singdirishdan iborat. Bu bilimlarning o‘zlashtirilishi IIO
xodimlariga quyidagi imkoniyatlarni beradi:
– jarohatlangan shaxsning ahvolini obyektiv baholash hamda uning
hayoti va salomatligiga nisbatan xavf darajasini aniqlash;
– yetkazilgan jarohat darajasini belgilab, ko‘rsatiladigan birinchi
tibbiy yordam bo‘yicha asosiy va ikkilamchi chora-tadbirlarni to‘g‘ri
aniqlash, terminal holatdagi jarohatlanganlar va bemorlarga, zarur bo‘l-
ganda qo‘ldan keladigan birinchi reanimatsion usullarni qo‘llash;
– jarohatlanganlar va bemorlarni mavjud vositalar bilan immo-
bilizatsiya qilish va voqea sodir bo‘lgan joydan shifoxonaga olib borish;
– mutaxassis shifokorga jarohat olingan holatni hamda jarohat-
langanlarga ko‘rsatiladigan navbatdagi tibbiy yordamni yengillashtirish
uchun qo‘llangan birinchi tez yordamni malakali qilib aytib berish.
15

---

Tinglovchilarga quyidagi asosiy tibbiy qo‘llanmalar bo‘yicha, ya’ni

qon ketishi turlarini aniqlash va uni tezlik bilan to‘xtatish, jarohat turlarini
aniqlash va uni tashqi muhitdan steril bog‘lam bilan ajratish, kuyish va
sovuq olishda yordam ko‘rsatish, tayanch-harakat organlari shikastlangan-
da fiksatsiya qiluvchi bog‘lam qo‘yish, jarohatlanganlarni to‘g‘ri tashish,
o‘pkani sun’iy nafas oldirish va yurakni bilvosita massaj qilish, zaharla-
nish, ilon va boshqa zaharli hasharotlar chaqqanda yordam ko‘rsatish
ko‘nikmalarini hosil qilish. Bu bilimlar va qo‘llanmalar IIO xodimlariga
o‘z vaqtida va sifatli tezkor tibbiy yordam ko‘rsatish imkonini beradi.
ESDA TUTING: INSON HAYOTI KO‘P HOLLARDA O‘Z
VAQTIDA VA SIFATLI KO‘RSATILGAN TIBBIY YORDAMGA
BOFLIQDIR!
16

---