O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a

3.
Moliyaviy nazoratni amalga oshiruvchi idoralar 
Moliyaviy nazoratni amalga oshiruvchi idoralar turiga ko‘ra : 
– davlat hokimiyati va mahalliy idoralar tomonidan; 
– Prezident devoni tomonidan; 
– umumiy vakolatli ijroiya idoralari tomonidan; 
– moliya kredit idoralari tomonidan; 
– ichki xo‘jalik moliya nazorati; 
– auditorlik tashkilotlari tomonidan amalga oshiriladigan moliyaviy 
nazoratlarga bo‘linadi. 
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida hokimiyatning taqsimla-
nishi qoidasi belgilab qo‘yilganligi, hokimiyat idoralari tomonidan ijro 
idoralari ustidan nazoratning amalga oshirilishiga katta ahamiyat beradi. 
Bunday nazoratning huquqiy asoslari O‘zbekiston Respublikasi Konstitut-
siyasida asoslab qo‘yilgan (77-m., 8–6.). O‘zbekiston Respublikasi Oliy 
Majlisiga, uning qo‘mitalari va komissiyalariga, ayniqsa budjet va moliya 
qo‘mitasiga barcha davlat idoralari faoliyati ustidan moliyaviy nazoratni 
amalga oshirish yuzasidan katta vakolatlar berilgan. 
O‘zbekiston Respublikasining «Mahalliy davlat hokimiyati idoralari 
to‘g‘risida»gi qonuniga ko‘ra, mahalliy davlat idoralari (viloyat, shahar, 
tuman) hokimlari va ularning ijroiya mahkamalariga ham moliyaviy 
nazorat sohasida muayyan vakolatlar berilgandir. 
Davlat idoralari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, jamoat 
birlashmalari faoliyatini moliyaviy-xo‘jalik jihatdan nazorat qilishda 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti devonining Nazorat inspeksiyasi 
muhim o‘rin tutadi. 
Moliyaviy nazorat O‘zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan 
ham amalga oshiriladi. Ana shu maqsadda O‘zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasida doimiy va muvaqqat tuzilmalar tashkil etiladi. 
Moliyaviy nazoratning amalga oshirilishida jamiyatning ana shu 
maqsadga ixtisoslashgan maxsus davlat idoralari tomonidan o‘tkazi-
ladigan nazorat muhim o‘rin tutadi. Bular qatoriga O‘zbekiston 
Respublikasi Moliya vazirligi va Davlat soliq qo‘mitasi kiradi. 
Moliyaviy nazoratning amalga oshirilishida bank muassasalari ham 
ahamiyatga ega. «Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida»gi, «O‘zbekiston 

---

82
Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida»gi qonunlarda banklar 
tomonidan amalga oshiriladigan nazorat shakllari, uslublari va vazifalari 
mustahkamlab qo‘yilgandir. 
Bozor munosabatlari kuchayishi bilan nazoratning yangi turi – 
auditorlik nazoratining ahamiyati tobora ortib bormokda. Auditorlik 
nazoratiga oid masalalar O‘zbekiston Respublikasining «Auditorlik 
faoliyati to‘g‘risida»gi qonunda belgilangandir.