O’zbekiston Respublikasi mustaqilligining qo’lga kiritilishi Mus
O’zbekistonda ko’ppartiyaviylik tizimining yuzaga kelishi. Ko‘ppartiyaviylik– jamiyat hayotida ikki yoki undan ortiq partiyaning faoliyat yuritishi. Bu holat demokratik yo‘liga kirgan davlat va jamiyatlarga xos
hisoblanib, jamiyat taraqqiyoti fikrlar xilma-xilligiga asoslanadi. Jamiyatda
siyosiy partiyalarning erkin faoliyat ko‘rsatishi demokratik huquqiy davlat
barpo etishning asosiy garovidir.
Hozirgi davr jahondagi demokratiyaning asosiy
mezonlaridan biri saylovlarning ko‘ppartiyaviylik
asosida o‘tkazilishidir. Mustaqillik davrida tashkil
topgan ilk siyosiy partiya bu – O‘zbekiston Xalq
demokratik partiyasidir. Partiyaga 1991-yilning
noyabrida asos solindi. Uning maqsadi ijtimoiy
himoyaga muhtoj aholi qatlami manfaatlarini himoya
qilishga qaratilgan. Mazkur partiya tashkil etilganidan
hozirgi kunga qadar besh marotaba Prezident saylovlarida hamda parlament
saylovlarida ishtirok etib, parlamentda o‘z fraksiyasini tashkil etishga erishdi.
O‘zbekistonda ko‘ppartiyaviylikning rivojlanish tarixida o‘z o‘rniga
ega partiyalardan yana biri O‘zbekiston «Vatan taraqqiyoti» partiyasi
bo‘ldi. Ushbu partiya 1992-yil tashkil topgan. Lekin besh yillik faoliyati
o‘z vazifalari doirasida faoliyat yurita olmadi, deb topildi. 2000-yil
aprelda «Vatan taraqqiyoti» partiyasi va «Fidokorlar» milliy-demokratik
partiyasining qo‘shma qurultoyi bo‘lib, unda har ikki partiya harakati,
faoliyat dasturi yakdilligi muhokama qilindi, ularning birlashib ishlashlari
maqsadga muvofiq, degan xulosa asosida ikkita partiya birlashdi.
Mustaqillikning dastlabki yillarida tashkil topgan partiyalardan
yana biri bu – O‘zbekiston «Adolat» sotsialdemokratik
partiyasidir. 1995-yil fevralda tuzilgan
O‘zbekiston «Adolat» sotsial-demokratik partiyasi
O‘zbekistonda shakllangan sotsial-demokratik
partiyadir. Sotsial-demokratik partiyalarning
asosiy maqsadi jamiyatdagi ijtimoiy
muammolarni hal etishga qaratilgan. Partiya
shuning uchun ham rivojlangan mamlakatlardagi
sotsial-demokratik yo‘nalishdagi partiyalar bilan aloqalarni yo‘lga
qo‘yishga va xalqaro sotsial demokratik harakatlarda faol ishtirok
etishga intilmoqda. O‘zbekiston «Adolat» sotsial-demokratik partiyasi
o‘rta sinf va ehtiyojmand aholi tabaqasiga tayanadi, ularning siyosiy
va ijtimoiy irodalarini ifodalashga intiladi.
Mustaqillik yillarida tashkil topgan partiyalardan
yana biri – bu O‘zbekiston Milliy tiklanish
demokratik partiyasidir. Ushbu partiya
1995-yili iyunda tuzilgan. O‘zbekiston Milliy
tiklanish demokratik partiyasining asosiy maqsadvazifasi
milliy an’analarni va qadriyatlarni
saqlashdan iborat. 2008-yil iyunda O‘zbekiston «Fidokorlar» milliy
demokratik partiyasi va O‘zbekiston «Milliy tiklanish» demokratik