O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta-maxsus ta'lim vazirligi islom karimov nomli toshkent davlat texnika universiteti s. T. Yunusxo‘jayev

 
1.2. Diagnostikalash turlari va usullari 
Diagnostikalash asosan ikki usuli mavjud (1.1-rasm); sezish organlari 
yordamida (mavxum) va asboblar (aniq koʻrsatkich boʻyicha) bilan 
diagnostikalash. Asboblar bilan diagnostikalashda toʻgʻridan-toʻgʻri 
oʻlchash va qisman oʻlchab (diagnostikalash koʻrsatkichlarini) aniqlash 
bilan amalga oshiriladi.

---

10 
1.
1
-r
a
sm.
 D
ia
g
n
o
st
ik
a
la
sh
 t
u
rl
a
ri
 
 
 
 
 
Sezish organlari yordamida
. Insonning eshitish, sezish, koʻrish va 
his qilish, xid bilish kabi imkoniyatlari bilan nazorat qilish.
Eshitish imkoniyatlari 
boʻyicha notabiiy shovqinlar, taqillashlar, 
dvigatelni ishlashi mobaynida siljib (gazni tashqariga chiqishi) 
yoʻqolishlar, tirqishlarni oʻzgarishi, gaz taqsimlash mexanizmidagi 
meyordan oʻzgarishlar, transmissiya va yurish qismidagi oʻzgarishlar (turli 
tovushlar, shovqinlar, va lyuftlar) aniqlanadi.

---

11 
Nazorat natijasida 
moy, suv va yonilgʻini siljib oqishi, chiqib 
ketayotgan gazning rangi, sapundan tutash alomatlari, aylanma harakatda 
ishlovchi detallardan tarqalayotgan shovqin, zanjirli uzatmalarning 
tarangligi, hosilni yigʻishda qolib ketayotgan va toʻkilayotgan hosilning 
miqdori aniqlanadi.
Sezish hsusiyati 
yordamida ishchi organlarning meyoridan ortiq 
qizishi, kuchli shovqin va silkinishlar bilan ishlashi, suyuqliklarning 
qovushqoqligi va boshqa hsusiyatlari va shularga o’xshash xsusiyatlari 
nazorat qilinadi. 
Xid sezish imkoniyati 
bilan mashina va uning agregatlaridan 
tarqalayotgan xidlar (ilashish muftasidan, benzin yoki elektrolitning siljib 
yoʻqolishi, elektr uzatmalardagi qisqa toʻqnashuv va boshq.) aniqlash kabi 
diagnostikalash ishlari olib boriladi. 
Mashinalarni ishlatish tajribasidan ma’lumki, deyarli 70% 
mashinalardagi nosozliklar insonning sezish organlari yordamida tez va 
aniq aniqlanishi mumkin.