O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi jalilova s. X., G`Ayibova n. A
- shkala. O‘z-o‘ziga bog‘langanlik
Yüklə 3,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8− shkala. Ichki nizokashlik
- 9−shkala. O‘zini o‘zi ayblash.
|
7- shkala.
O‘z-o‘ziga bog‘langanlik (11-punkt) Mazkur omil quyi tomoni o‘zini o‘zgartirishga kuchli istak, o‘zidan qoniqmaslik, o‘z “Men”ining idealiga mos kelishga talpinishni bildiradi. YUqori ballar o‘ziga munosabatni o‘zgartirishni istamagan, o‘zidan to‘liq qoniquvchi, o‘z “Men”ni o‘zgartirishni (ijobiy tomonga bo‘lsa ham), o‘stirishni istamagan kishini xarakterlaydi. 8− shkala. Ichki nizokashlik . (15-punkt) Ushbu shkala sinaluvchida ichki nizo, shubha, o‘zi bilan kelisha olmaslik borligini bildiradi. Unda haddan tashqari o‘zo‘zini tahlil qilish va refleksiya tarzidagi salbiy emotsional munosabat aks etadi. 9−shkala. O‘zini o‘zi ayblash. (10-punkt) Ushbu shkala intrapunitivlik bilan bog‘liq o‘zini ayblash, o‘z “Men”iga salbiy emotsional munosbatni aks ettiradi. KUNNING “MEN KIMMAN” METODIKASI “ Men kimman?” metodikasi M.Kun va T.Makpartlendlar tomonidan taklif etilgan. Bu test aynan shaxs ijtimoiylashuvida turli rolllarni aniqlashga 197 yo‘naltirilgan. Metodikaning ijtimoiy psixologik mohiyati shundaki, respondent “Men kimman?” degan savolga miyasiga kelgan o‘ziga aloqador sifatlarni sanab o‘tadi, avvalo ijtimoiy tajribasida mavjud bo‘lgan identifikatsiya maxsulotlarini yodga olib, birin-ketin sifatlarni sanay boshlaydi. Ushbu vazifani berilganda 20 qatorda “Men kimman?” savoliga birin-ketin imkon boricha tezroq yozib chiqish vazifasi topshiriladi. O‘zida ko‘proq refleksiv sifatlarni mujassam etgan respondent tezroq va ko‘proq o‘zini tavsiflashga ulguradi. O‘z hissiyotlariga berilgan, o‘zini anglashga qiynalayotgan shaxslar bu vazifani bajarishga biroz qiynaladi. Yana bir qoida – ro‘yxatning boshida berilgan sifatlar aynan shaxsga yaqinroq bo‘ladi. Olingan ma’lumotlarni qayta ishlashda kontent-analiz qilinadi: - oilaviy va shaxslararo rollar (masalan, men – onaman, xotin, o‘g‘il, er, dugona, opa, singil va x-zo); - professional rollar (men – talaba, o‘quvchi, kelajakda vrach, psixolog, tadbirkor, izlanuvchi va shunga o‘hshash); - boshqa ijtimoiy rollar (masalan, men – tomoshabin, jamoatchi, sayohatchi, xaridor va shunga o‘hshash). Bu ajratilgan uch kateogoriya aslida insonning shaxsiy identifikatsiyasini tashkil etadi va unga quyidagilar kiradi: a) feminin sifatlar – an’anaviy ayol obraziga monand bo‘lgan shaxs sifatlari (masalan, men - g‘amho‘r, nazokatli, tobe, yumshoq, latif, hayolparast, mehribon kabi); b) maskulin sifatlar – erkaklarning stereotip obrazi bilan bog‘liq bo‘lgan shaxs sifatlari ( masalan, men – kuchli, dadil, maqsadga intiluvchan, mustaqil, badjahl, irodali kabi); v) neytral sifatlar – maskulin-feminin sifatlarga uyg‘unlashgan shaxs sifatlari (masalan, men xushchaqchaq, kelishgan, sadoqatli, saranjom-sarishta, mehnatkash, dangasa kabi). Shu tariqa olingan empirik ma’lumotlar maxsus tablitsaga solinib, umumlashtiriladi. 198 Oilaviy rollar Professional rollar Ijtimoiy rollar Miqdoriy ko‘rsatgichlar Yüklə 3,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|