Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti-hozir.org
Konsentrasiyani biridan ikkinchisiga o'tish ifodasi Berilgan konsentra-siya
Aniqlanuvchi konsentrasiya
Hajmiy (g/l)
Massaviy (g/kg)
Molyar (gmol/l)
Normal (g)
Hajmiy С
-
С
mol
=Сα/ρ
С
м
= Сα/М
С
н
=С
к
/E
Massaviy С
mil
С
к
+ ρ
mol
-
С
м
= ρС
nks
/М
С
н
= ρС
mas
/E
Molyar С
m
С
α
=МС
m
С
mas
=МS
м
/ρ
-
С
н
=МС
м
/E
Normal С
h
С
α
=EС
h
С
mas
=ES
н
/ρ
С
м
=ES
н
/М
-
Eslatma: ρ – zichlik; М – molekulyar massa; E – ekvivalent massa.
Elektr o'tkazuvchanlik, bu eritmaning elektr tok o'tkazishini bildiruvchi kattalik bo'lib, elektr
qarshilikka teskaridir. Uning o'lchov birligi qilib, solishtirma elektr o'tkazuvchanlikni birligini qabul
qilsak, u simensni santimetrga nisbati (Sm/sm yoki Om/sm) olingan, ba'zi hollarda mikrosimensni
santimetrga nisbati olinadi.Umumiy qattiqlik (Q
ум
) ekvivalent birlikda ( mg-ekv/kg yoki mkg-ekv/kg)
keltirilgan suvdagi magniy va kalsiy ionlarining konsentrasiyasini yig‟indisidan tashkil topadi.
Karbonat qattiqligi (Q
К
) esa umumiy qattiqlikdan bir qismini tashkil qilib, bikarbonat ionlarini suvdagi
ekvivalent konsentrasiyasini ko'rsatadi.Kislotaga ega ekanlik – bu eritmadagi kislotalarni
konsentrasiyasi yig‟indisidir, uning birligi (mk-ekv/kg yoki mkg-ekv/kg) da o'lchanadi.Umumiy
ishqoriylik – bu suvda juda nimjon bo'lgan kislotalarning konsentrasiyasi yig‟indisidir, uning birligi
mg-ekv/kg yoki mkg-ekv/kg.Anionlarni turiga qarab ishqoriylikni vujudga keltiruvchilarni turlari:
gidrat, bikarbonat, karbonat va boshqalar mavjud. Fosfatni shartli ravishda РО
4
ga hisoblashda
fosfatlarni ekvivalent yig‟indisi fosfat ishqoriyligi deb ataladi.Suvni oksidlanishi organik moddalarni
oksidini – suv aralashmasini konsentrasiyasini tavsiflaydi. Qiyin va oson oksidlanadigan organik
moddalarni oralig‟ini ajratish mumkin emas, shuning uchun bu ko'rsatkich shartli ravishda
hisoblanadi.Suvning tozaligi unda turli xil noorganik va organik moddalardan tashkil topgan erigan
85
holdagi birikmalarni bor yoki yo'qligi bilan bilish mumkin. Asosan tozalik (shaffoflik) standart
shriftni suv ustunining balandligida ko'rinishi bilan xarakterlanadi.
