O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Nazariy maolumot.
Maqollar – xalqning hikmatli ifodalari, hayotiy tajriba 
asosida yuzaga kelgan dono fikrlarining ixcham shakli. Maqollar she’riy va nasriy 
tuzilishga ega. Maqollar ona-Vatanni sevishga, uning har bir qarich yerini asrashga, 
kasb-hunar egallashga, mehnat qilishga, to’g’ri so’z bo’lishga, yaxshi odob va 
olijanob xulqli bo’lishga chaqiradi. 
II. Anglash bosqichi.
Maqsad:
maqollarni ifodali o’qish, mazmunini misollar 
bilan ochib berishga o’rgatish. 
Metod:
Suhbat, guruhlarga bo’linib ishlash. 
O’quvchilar 4 guruhga bo’linadi. Har bir guruh uchun maolum mavzudagi 
maqollarni o’qib o’rganish topshiriladi. 
1. Topshiriq.
Ifodali o’qish mashqi o’tkaziladi. Bunda guruhdagi har bir 
ishtirokchi bittadan maqolni ifodali o’qib beradi.
2. Mustaqil ish.
O’quvchilar o’qigan maqollariga darslikdan mos asarlarni 
tanlab, maqolning maonosi bilan asarda aytilayotgan fikrning bog’liqligini izohlab 
beradilar. Masalan, 
«Elidan ayrilgan yetti yil yig’lar, Vatandan ayrilgan o’lguncha 
yig’lar»
maqoliga Bobur haqidagi 
“Hidi tilimi va mazasidan”
asarini misol qilib 
keltirish mumkin.
Savol-topshiriqlar beriladi: 
− Darslikdan 
“El boshiga tushgan ish, Er boshiga tushgani”
maqoliga mos 
asarni eslang. SHu maqol qaysi asar g’oyasiga mos keladi?
− “Bilagi zo’r birni yiqar, bilimi zo’r mingni yiqar” maqoliga qaysi asar g’oyasi 
mos? (“Mardlik va aql yorug’ligi” ) va hok.
 3. Maqollar yuzasidan rebus yechish. 
1) [oltin rasmi] [o’t rasmi]da bil[in rasmi] [ari rasmi] (r→d), 
[odam rasmi] – [mehnat qilayotgan kishi rasmi]da. 
2) [ko’z rasmi](k)i [100]sizning [ko’z rasmi](k→s)i [tuz]siz. 

---

310 
3) Bil[ari rasmi](r→g) [to’r rasmi](t→z) [1]ni yi[qor rasmi](o→a), 
[bol](o→i)imi [bo’r rasmi] (b→z)[1000]ni.