O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Savol va topshiriqlar: 
Yozuv qurollari va materiallariga nimalar kiradi? 
2.O’quv jarayonida ulardan qanday foydalaniladi? 
3.Hozirgi kunda amalda bo’lgan yozuv qurollariga munosabatingizni bildiring. 
Husnixatga o`rgatish tamoyillari 
Husnixatga o’rgatish tamoyillari quyidagilardir: 
1. Onglilik tamoyili. 
2. Genetik tamoyil. 
3. Takrorlash tamoyili. 
4. Ko’rgazmalilik tamoyili. 
5. Bolaning yosh va individual xususiyatlarini hisobga olish tamoyili. 
6. Yozuvga o’rgatishning o’qishga o’rgatish bilan bir paytda amalga oshirish 
tamoyili. 
7. Chiroyli yozuvning imlo bilan bogliqligi tamoyili.
8. Savodli yozuvning grafik bilimlar bilan bog‘liqlik tamoyili. 

---

156 
1. Onglilik tamoyili
. Chiroyli yozuvga o’rgatishda, o’quvchilarning husnixat 
malakalarini takomillashtirib borishda bu tamoyilga qat’iy rioya qilish muhimdir. 
Bu tamoyilga ko’ra o’quvchi harf shaklini qanday va qay tartibda yozishni bilishi, 
harfning qiyaligi, bo’yi va enini to’g’ri mo’ljallay olish lozim. harflarni harflarga 
ulashda qol uzmaslikka erishish nazarda tutiladi. Ruchka ushlashda ruchka uchi 
bilan barmoq oraligldagi masofa 1,5-2 sm bo’lishi e’tiborda tutiladi. Shuningdek, 
partada o’tirish qoidalariga (ko’z va daftar oralig’ining 30 sm, daftarning parta 
ustida ma’lum qiyalikda bo’lishiga, partada engashmasdan, boshni to’g’ri tutib, 
tirsaklarni partaga engil qo’yish, oyoqlarni parta ostiga to’g’ri qo’yish, ko’krak bilan 
parta oralig’i masofasining bir kaft sig’adigan masofada bo’lishi) amal qilishga ongli 
ravishda erishiladi. 
2. Genetik tamoyil.
Chiroyli yozuv malakalarining shakllanishida genetik 
tamoyil katta o’rin tutadi. O’quvchi bu tamoyilga asosan avval shakli oson, sodda 
harflarni yozdirishga o’rgatiladi. Ma’lumki, ba’zi bir harflar sodda ko’rinishga ega 
bo’lib, ularni yozishda qiyinchilik tug’ilmaydi. Shuning uchun chiroyli yozuvga 
o’rgatishda, dastavval bosh va kichik harflar guruhlab olinadi, hamda shu guruhlash 
asosida shakli oson harflardan asta-sekin shakli murakkab, yozish birmuncha 
murakkabroq harflarga o’tiladi. Masalan, kichik harflarning 1-guruhiga i, n, m, r 
kabilar kiradi. Bu harflar ilmoq shakllaridan iborat bo’lganligi sababli yozishda 
qiyinchilik bo’lmaydi. Shuningdek, genetik tamoyil asosida harf, bo’g’in, so’z, gap, 
matn tartibida osondan murakkabga qarab yozuv mashqlari o’tkaziladi.