524
loaqal bittasi ham gapda ishtirok etmasa, gap mazmun jihatdan yakunlanmay qolishi
yoki noaniq bo’lib qolishi tushuntiriladi. Bu holatlar misollar bilan ko’rsatiladi.
Masalan,
“O’quvchilar maktabga boradilar”
gapida gapning asoslaridan biri –
“o’quvchilar” so’zi tushib qolsa, gapimiz noaniq bo’lib qoladi, o’quvchilar haqida
nima deyilgan so’z (boradilar) tushib qolsa, gap mazmun ifodalamaydi.
Darslikdagi qoida o’qitiladi.
4. Darslik bilan ishlash. 261-mashq yozma bajariladi. O’quvchilar matnda
nechta gap mavjudligini, gapning grammatik asoslarini o’qituvchi yordamida
topadilar va ularning tagiga chizadilar. 262-mashq yuqoridagi mashq asosida
o’quvchilar tomonidan mustaqil bajariladi (Bunda o’quvchilar ushbu mashqni
maxsus mustaqil ish daftarlariga yozib o’qituvchiga topshiradilar).
5. Jadval asosida og’zaki mashq.
Kim?
bemorlarni davolaydi.
Nima?
sichqonlarni tutadi.
Nima?
yuk tashiydi.
O’qituvchi gapdagi so’roqlar o’rniga qo’yish uchun kerakli bo’lgan so’zlarning
rasmlarini ko’rsatadi
(shifokor, mushuk, tuya)
. O’quvchilar tayanch so’zlar
yordamida gaplarni o’qiydilar va gaplar og’zaki tahlil qilinadi.
6. Taxminiy tayyorgarlik ko’rib, bog’lanishli gap tuzish va uni yozish.
Texnik vosita orqali “Bog’bonlarga yordam” lavhalari ko’rsatiladi va hikoya
yozish topshiriladi. Gap tuzishda har bir so’zni takroriy ishlatishning oldini olish
uchun ma`nosi yaqin so’zlardan foydalanish tushuntiriladi
(masalan: bolalar, qizlar,
o’quvchilar, o’rtoqlar)
. Bu so’zlar xattaxtaga yozib qo’yiladi.
6.
Uyga vazifa qilib 263-mashq beriladi. O’qituvchi uyga vazifani qanday
bajarishni tushuntiradi.
Dostları ilə paylaş: