O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

4,2 %ni
tashkil etadi, Yaponiyada bu 
ko‗rsatkich YaIMga nisbatan 
3,5
%ni
, Germaniyada 
2,9 %ni,
AQShda 
2,8
%ni, 
Fransiyada
2,2 %ni, 
Xitoyda
2,1 %ni, 
Buyuk Britaniya va Kanadada
1,6%ni, 
Rossiya Federatsiyasida esa 
1,1 %ni 
tashkil etmoqda. Rivojlanayotgan davlatlarning 
aksariyatda bu yo‗nalishga sezilarli darajada kam mablag‗lar ajratiladi. 
5.1-rasm. Ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlanmalarga
qilingan xarajatlar
29
Bir million aholiga to‗g‗ri keladigan tadqiqotchilar soni bo‗yicha ham 
rivojlangan davlatlar rivojlanayotgan davlatlardan ancha ilgarilab ketganligini 
ko‗rishimiz mumkin. Xususan, Koreya Respublikasida bir million aholiga 6533 nafar 
tadqiqotchi to‗g‗ri keladi, Yaponiyada ushbu ko‗rsatkich 5195 nafarni, Kanadada 
4494 nafarni, Germaniyada 4355 nafarni, Fransiyada 4125 nafarni, Buyuk 
Britaniyada 4108 nafarni, Amerika qo‗shma shtatlarida 3984 nafarni, Rossiya 
29
ccitt.uz

---

54 
Federatsiyasida 3085 nafarni, Xitoyda 1071 nafarni tashkil etgan bo‗lsa, Misrda 581 
nafarni va O‗zbekiston Respublikasida esa 495 nafarni tashkil etmoqda(5.2-rasm). 
Metodologiya
fanda foydalaniladigan bilish vositalari, usullarining majmuyi, 
shuningdek, fanning ijodiy bilish va amaliy-o‗zgartirish faoliyatini tashkil etish 
vositalari, shart-sharoitlari va prinsiplarini o‗rganuvchi ilmiy-falsafiy bilim sohasidir
. 
Ilmiy bilish obyektiv voqelik olamini mexanika, fizika, astronomiya, kimyo, 
biologiya, ijtimoiy bilish qonunlari ko‗rinishida ijodiy yaratadi.
 
5.2-rasm. Bir million aholiga to„g„ri keladigan tadqiqotchilar soni