O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Pul chop etish soliqqa tortishning
bosh tortish eng qiyin bo’lgan va ayni paytda eng zaif,
qo’lidan boshqa hech narsa kelmaydigan hukumatning
ham qo’lidan keladigan shaklidir. 
Jon M. Keyns, angliyalik iqtisodchi 
Inflyatsiya umumjahon miqyosidagi iqtisodiy muammo sifatida XX asrda, 
oltin standartidan voz kechilib, davlat xarajatlarini moliyalashtirishning inflyatsion 
usuli keng tarqalgandan paytdan boshlab keskin namoyon bo’la boshladi.
Barcha rivojlangan mamlakatlarda XX asr davomida narxlar oshib bordi. 
Inflyatsiya rivojlanayotgan mamlakatlarni egallab oldi, ularning ko’pchiligi 
giperinflyatsiya g’alayonlarini ham boshdan kechirdilar. Bir qator mamlakatlarning 
XX asr oxirida bozor iqtisodiyotiga o’tishi bu mamlakatlarda ham kuchli 
inflyatsion tendensiyalarni vujudga keltirdi. Inflyatsiya muammosi Rossiya uchun 
ham dolzarb muammo bo’lib qoldi. 
Bularning barchasi inflyatsion jarayonlarni, shuningdek, inflyatsiyaga qarshi 
siyosatni amalga oshirishning mumkin bo’lgan variantlarini tahlil qilishni taqozo 
etmoqda. 
1. Inflyatsiya tushunchasi va uning turlari 
Inflyatsiya - mamlakatda umumiy narxlar darajasining o’sishidir. 
Bu ta’rifda “umumiy” degan so’zga e’tibor qaratish lozim. Shuni nazarda 
tutish kerakki, inflyatsiya haqida so’z yuritganimizda bizni qandaydir ayrim 
bozorlardagi tovar yoki xizmatlarning narxi oshganligi emas, balki aynan narxlar 
darajasining umumiy o’sishi qiziqtiradi. 

---

Inflyatsiya (lotincha inflatio - shishish, bo’rtish, taranglashish)
 –
ma’lum 
davr mobaynida mamlakatda baholar o’rtacha (umumiy) darajasining barqaror 
o’sishi, pulning xarid qobiliyatini uzoq muddatli pasayishi.
Umuman olganda inflyatsiya pul muomalasi qonunlarining buzilishi shakli 
sifatida 
makroiqtisodiy 
muvozanatning 
buzilishini, 
talab 
va 
taklif 
nomutanosibligini anglatadi.