78
Choy momosi o`libdi,
O`g`li yetim qolibdi,
Bosa-bosa beringlar,
Bosilib qolsin bu shamol.
Uga-uga beringlar,
Ugilib qolsin quv shamol.
Allohu, Allohu.
Kuzgi marosim folklori orasida shamol chaqirish alohida ajralib turgan. Bu
marosimning Farg`ona vodiysi,
Toshkent, Jizzax, Samarqand va Buxoro atroflarida
aytiluvchi qo`shig`ining 4 misrasigina saqlanib qolgan, xolos.
Haydar, ota-onang o`libdir,
Moli senga qolibdir.
Bolang suvga oqibdir,
Shamolingni qo`yvor.
Qo`shiqda shamol homiysi sifatida murojaat qilinayotgan
Haydar Muhammad
alayhissalomning kuyovi Hazrat Alining nomlaridan biridir.
Agar qish, yoz, bahor, kuz fasllari bilan bog`langan Navro`z, Mehrjon, Hosil
bayramlarini umumxalq nishonlaydigan
marosimlar deb atasak, nikoh, sunnat, murt,
beshik to`ylari, aza marosimlarini oilaviy chegara bilan belgilaymiz.
Shox moylar marosimi bahor faslida dalaga qo`sh chiqarilganda o`tkazilgan.
Odatda qishloq oqsoqollari bu marosimga bosh-qosh bo`lsalarda, butun qishloq
aholisi faol ishtirok etgan. Marosim o`tkaziladigan
paytda oqsoqol barcha
to`planganlarga «Ishlaringga, boshlaringga kushoyish bersin; tanisihatlik,
xotirjamlikni bersin;
xudo yor, pirlar madadkor bo`lsin, Bobo dehqonning o`zi
tarbiyat qilsin» deb duo qilgan. Shundan keyin qo`shga olib chiqilgan ho`kizlarning
shoxlariga «Yomon ko`z tegmasin» deb zig`ir moyi surtiladi hamda yomon ruhlardan
pok bo`lsin, deb isiriq solinadi.
Bahor faslida Sharq xalqlarida,
jumladan, o`zbeklar orasida qadim-qadimdan
Navro`z bayrami keng nishonlangan. Navro`z bahorgi teng kunlik 21
martdan
boshlanib 25 martgacha davom etgan. Navro`z bayrami haqida juda ko`p afsona va
rivoyatlar to`qilgan. Hatto yozma adabiyotimiz tarixida ham Navro`z bilan bog`liq
baytlarni ko`plab uchratamiz. Masalan, Nosiriddin Rabg`uziy shunday yozadi:
Dostları ilə paylaş: 
