O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti

 Uddalay olishi kerak: 
– kesma uzunligini chizg‘ich yordamida o‘lchash, kesma uzunligini santimetrlarda, 
detsimetrlarda, detsimetr va santimetrlarda yozishni; 
– chizg‘ich yordamida berilgan uzunlikdagi kesmani chizishni; 
– rasmlardan, modellardan, atrofdagi narsalardan eng sodda geometrik shakllar – 
uchburchak, doira, kvadrat, ko‘pburchak, kesmalarni topa olishi; bu shakllarni bir-biridan 
farqlashni; 
– qismlardan geometrik shakllarni tuzishni, shakllarni qismlarga ajratishni. 
2-sinf uchun matematikadan asosiy ta’lim dasturi mazmunining me’yorlari 
Son va hisoblashlar 

---

15 
100 ichida sonlarni xonadan o‘tmasdan qo‘shish va ayirish (takrorlash). 
18 ichida bir xonali sonlarni o‘nlik orqali o‘tib qo‘shish va ayirish. 
100 ichida sonlarni xona birliklari orqali o‘tib og‘zaki va yozma qo‘shish hamda 
ayirish usullari. 
Qo‘shish va ayirish amallarining tarkibiy qismlari va natijalari orasidagi o‘zaro 
bog‘lanish (noma’lum tarkibiy qismni topish). 
Yig‘indi va qoldiqni topishga oid sonni bir necha birlik orttirish (kamaytirish)ga 
oid, ayirmali taqqoslashga oid, noma’lum qo‘shiluvchini, noma’lum ayriluvchini, 
noma’lum kamayuvchini topishga oid sodda masalalarni yechish. 
Sonni yig‘indiga qo‘shish va yig‘indini songa qo‘shishga oid, sonni orttirish 
(kamaytirish)ga va yig‘indini topishga oid, yig‘indini va qoldiqni topishga oid, ayirmani 
va yig‘indini (arifmetik amallar yordamida va ifoda tuzish bilan) topishga oid tarkibli 
masalalarni yechish. 
Vaqtni (bir soat ichida) topishga (hisoblashga) oid sodda masalalar yechish. 
0, 1, 10 sonlari ishtirokida ko‘paytirish va bo‘lish. 
Jadval ichida ko‘paytirish va bo‘lish. 
Berilgan sondan bir necha marta katta yoki kichik sonni topish; sonlarni bo‘lish 
yordamida taqqoslash. 
Sonlarni ayirmali va karrali taqqoslashga doir, sonlarni bir nyecha birlik va bir 
nyecha marta orttirish (kamaytirish)ga oid, baho, miqdor va qancha turishini topishga 
doir, bitta narsaning massasini, narsalar sonini hamda narsaning massasini topishga doir 
sodda masalalar. Birlikka keltirishga oid tarkibli masalalar. 
Amallardan biri ko‘paytirish yoki bo‘lish amali bo‘lgan ikki amalli tarkibli 
masalalar. 
Tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar 
Son va hisoblashlar 
matematikani o‘rganish natijasida o‘quvchi quyidagilarni: 
Bilishi kerak: 

---

16 
– atamalar: qo‘shiluvchi, yig‘indi, kamayuvchi, ayriluvchi, ayirma; ifoda, ifodaning 
qiymati; ko‘paytirish, ko‘paytuvchi, ko‘paytma; bo‘lish, bo‘linuvchi, bo‘linma; ... marta 
kam, ... marta ortiq; 
– ishora (belgi) va belgilashlar: · (ko‘paytirish belgisi), : (bo‘lish belgisi), x (iks) ni; 
– bir xonali sonlarni qo‘shish jadvali va ayirishning shunga mos hollari (avtomatizm 
darajasiga yetkazilgan ko‘nikmalar)ni; 
– ko‘paytirish jadvali va bo‘lishning shunga mos hollarini; 
– 2–3 amalli ifodalarda, chunonchi, qavsli ifodalarda amallarni bajarish tartibi.