O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti

Uddalay olishlari kerak: 
– 1000 ichida sonlarni o‘qish, yozish va taqqoslashni; 
– 100 ichida va 1000 ichida amallar bajarishga keltiriladigan hollarda to‘rt arifmetik 
amalni to‘g‘ri og‘zaki bajarishni; hisoblashlarning to‘g‘riligini tekshirishni; 
– 1000 ichida sonlarni yozma qo‘shish va ayirishni; hisoblashlarning to‘g‘riligini 
tekshirishni; 
– 2–3 amalli (qavsli va qavssiz) ifodalarda amallarni bajarish tartib-qoidalarini 
qo‘llashni; 
– 1–2 amalli (amallar bo‘yicha, reja bo‘yicha, ifoda tuzish bilan) masalalar 
yechishni. 
Bilishi kerak: 
– uzunlik o‘lchovi birliklari orasidagi munosabatlarni; 
– geometrik shakllarning ko‘rinishlarini o‘zgartirish usullarini. 
Uddalay olishi kerak:
– o‘rganilgan geometrik shakllarni nafaqat alohida, balki boshqa shakllar bilan turli 
uyg‘unlikda namoyon bo‘luvchi atrof-muhitdagi buyumlar, modellar, rasmlar, 
chizmalardan qiynalmay topa olish; 
– chizg‘ich yordamida kesma uzunligini (to‘g‘ri to‘rtburchak tomonlari uzunligining 
yig‘indisini) o‘lchash va berilgan uzunlikdagi kesmani chizishni. 
4-sinf uchun matematikadan asosiy ta’lim dasturi mazmunining me’yorlari 
Son va hisoblashlar 
Dastur matyerialini o‘rganish 4-sinf o‘quvchisiga quyidagi imkoniyatlarni beradi: 
Million ichida sonlar bilan tanishish. 
Birliklar va mingliklar sinflari xonalari hamda ular orasidagi munosabatlar haqida 
tasavvurlarga ega bo‘lish. 
Pozitsion va nopozitsion sanoq sistyemalari haqida tasavvurga ega bo‘lish. 

---

19 
Million ichida to‘rt arifmetik amalni (istalgan ko‘p xonali sonlarni qo‘shish va 
ayirish; istalgan ko‘p xonali sonlarni ikki va uch xonali sonlarga ko‘paytirish va bo‘lish) 
to‘g‘ri va tyez bajarishga o‘rganish. 
Qoldiqli bo‘lish malakalarini mustahkamlash. 
1–3 amalni o‘z ichiga olgan unchalik murakkab bo‘lmagan sonli ifodalarning 
qiymatlarini to‘g‘ri hisoblashga o‘rganish. 
Unchalik murakkab bo‘lmagan tenglamalarni tyez yechishga o‘rganish. 
Turli xaraktyerdagi masalalarni yechishda foydalaniladigan kattaliklar orasidagi 
o‘zaro bog‘lanishlarni mustahkam egallash. 
1–3 amalli matnli masalalarni yechish tajribasiga ega bo‘lish. 
tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar 
Son va hisoblashlar 
matematikani o‘rganish natijasida o‘quvchi quyidagilarni: 
Bilishi kerak: 
– 1 000 000 ichida sonlarni o‘qish, sonni xona qo‘shiluvchilarining yig‘indisi 
ko‘rinishidagi yozuvni tushunishni; 
– sanoq tyexnikasini egallash (to‘g‘ri va teskari tartibda sanash, juftliklar va 
o‘nliklar bilan sanash, sondan oldin va kyeyin kyeluvchi sonni aytish)ni; 
– natural sonlarni o‘zaro taqqoslash: «>», «<» va «=» belgilarini to‘g‘ri qo‘llashni; 
– qo‘shish, ayirish, ko‘paytirish va bo‘lishning jadvalli hollari natijalarini yodda 
olib qolish, murakkab bo‘lmagan hollarda 100 ichida og‘zaki hisoblashlarni bajarishni.