İXTİsasa giRİŞ


Əmək qanunvericiliyini yoxlayan və ona nəzarət edən



Yüklə 0,91 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə58/66
tarix09.05.2023
ölçüsü0,91 Mb.
#110327
növüDərslik
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   66
Mirzacanzade Ixtisasa girish

1. Əmək qanunvericiliyini yoxlayan və ona nəzarət edən 
orqanlar
 
Əmək qanunvericiliyinin yerinə yetirilməsinə aşağıdakı dövlət 
orqanları nəzarət edir: 
1. Öz fəaliyyətlərinə görə müdiriyyətə və yuxarı təşkilatlara tabe 
olmayan dövlət orqanları müfəttişliklərinin xüsusi müvəkkilləri, 
2. Həmkarlar ittifaqlarının və onların tabeliyindəki orqanların 
texniki və hüquq müfəttişlikləri, 
3. Xalq deputatları sovetləri, onların sərəncam və icra orqanları, 
4. Müvafiq nazirliklər və idarələr. 
Əmək qanunlarına dürüst riayət olunmasına ali nəzarət SSRİ 
Baş prokuroruna həvalə edilir. 
SSRİ-də əməyin mühafizəsinə nəzarət edən dövlət orqanları 
aşağıdakılardır: 
a) SSRİ Nazirlər Soveti yanında Sənayedə İşlərin Təhlükəsiz 
Aparılmasına Nəzarət və Mədən Nəzarəti Komitəsi: 
b) SSRİ Energetika və Elektrikləşdirmə Nazirliyinin Dövlət En-
ergetika Nəzarəti: 
c) SSRİ Səhiyyə Nazirliyinin Dövlət Sanitariya Nəzarəti: 
ç) SSRİ Daxili İşlər Nazirliyinin Dövlət Yanğın Nəzarəti. 
SSRİ Nazirlər Soveti yanında Sənayedə İşlərin Təhlükəsiz 
Aparılmasına Nəzarət və Mədən Nəzarəti Komitəsi sənayedə 
qazma qurğularında, buxar və isti su boru kəmərlərində qazın 
istehsalı, nəql edilməsi və saxlanması işlərində, partlayış işlərində 
və s. əmək mühafizəsi qanunlarının düzgün yerinə yetirilməsinə 
nəzarət edir. 
İşlərin xarakterinə görə həmin komitənin qazan nəzarəti, qaz 
nəzarəti, mədən texniki nəzarəti və s. müfəttişlikləri vardır. 
Dövlət Energetika Nəzarəti SSRİ Energetika və Elektrikləşdirmə 
Nazirliyinin müəssisələrinə nəzarət edir. Onun əsas vəzifəsi na-
zirliyin və onun idarələrinin nəzdində olan elektrik stansiyalarına, 
müəssisələrindəki elektrik və istilik qurğuları tikintilərinin texniki 
vəziyyətinə, təhlükəsizliyinə və s. nəzarət etməkdir. 
Dövlət Sanitariya Nəzarəti SSRİ-nin və müttəfiq respublikaların 
səhiyyə nazirliklərinin sanitariya-epidemiologiya orqanları 
tərəfindən həyata keçirilir. Bu nəzarət komitəsinə, ittifaq və 
respublika səhiyyə nazirliklərinin baş sanitariya-epidemiologi-
ya idarələri, respublika, vilayət, şəhər, rayon sanitariya-epide-
miologiya stansiyaları daxildir. Bu idarələrin əsas vəzifəsi əmək 
və məişətin sağlamlaşdırılması, xəstəliklərin qarşısının alınması 


110
XII. Əmək mühafizəsi haqqında məlumat 
tədbirlərini həyata keçirməkdir. Bu idarələrə nomenklaturaya 
uyğun olaraq SSRİ, respublika, vilayət, şəhər və s. baş sanitariya 
həkimləri rəhbərlik edirlər. 
Sanitariya-epidemiologiya 
xidməti 
idarələri 
təsərrüfat, 
həmkarlar ittifaqları təşkilatları və müalicə profilaktika idarələri 
ilə birlikdə müəssisələrdə əmək şəraitinin sağlamlaşdırılmasında 
və əməyin mühafizəsi tədbirlərinin həyata keçirilməsində fəal 
iştirak edir. Onlar, həmçinin, peşə xəstəliklərinin azaldılması üçün 
tədbirlər hazırlayır və bu tədbirləri həyata keçirir. 
Əmək mühafizəsinə dövlət nəzarəti ictimai təşkilatların iştirakı 
və nəzarəti ilə həyata keçirilir. 
Əmək qanunvericiliyi və əmək mühafizəsi qaydalarının düzgün 
həyata keçirilməsinə ictimai nəzarət və rəhbərlik həmkarlar 
ittifaqları vasitəsilə həyata keçirilir. 
Əmək mühafizəsinə nəzarətə ümumi rəhbərliyi Ümumittifaq 
Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının Rəyasət Heyəti və müvafiq 
istehsalat sahələrinin həmkarlar ittifaqlarının mərkəzi komitələri 
nəzdində olan uyğun şöbələr yerinə yetirir. 
Əmək şəraitinə nəzarət və rəhbərlik işində həmkarlar 
ittifaqlarının texniki müfəttişliklərinin böyük hüquqları vardır. 
Əmək təhlükəsizliyi, istehsalat sanitariyasının vəziyyəti və əmək 
mühafizəsi qanunvericiliyinin qorunmasına dövlət nəzarəti həmin 
müfəttişliyə həvalə olunmuşdur. 
Texniki müfəttiş müəyyən bir istehsalat sahəsinə təhkim olu-
nur və sağlam əmək şəraiti, təhlükəsizlik texnikası və istehsalat 
sanitariyası normalarına əməl olunmasına rəhbərlik edir. Bir çox 
hallarda bu işdə ictimai əsaslar üzrə ştatdan kənar həmkarlar 
ittifaqı komitəsinin texniki müfəttişi də iştirak edir. 
Əmək mühafizəsi üzrə təşkilati, texniki və sanitariya-gigiyena 
tədbirlərinin həyata keçirilməsinə geniş ictimaiyyətin cəlb olunması 
üçün həmkarlar ittifaqı üzvlərindən ibarət əmək mühafizəsi 
komissiyaları yaradılır. Əmək mühafizəsi komissiyası mudiriyyət 
tərəfindən əmək mühafizəsi qanunvericiliyinin düzgün həyata 
keçirilməsinə nəzarət edir, təhlükəsiz əmək şəraiti yaradılmasını, 
baş vermiş zədələnmələrin səbəblərinin araşdırılmasını, aradan 
qaldırılmasını və s.-ni idarə rəhbərliyindən tələb edir. 
Əmək qanunvericiliyinin pozulmasında məsul olan vəzifəli 
şəxslər dövlət qarşısında məsuliyyət daşıyırlar. Qanunun 
pozulmasına görə onlar müxtəlif dərəcəli inzibati cəzadan 
məhkəmə məsuliyyətinə qədər cəzalandırıla bilərlər. 
Təhlükəsizlik texnikası xidmətlərinin vəzifələri. Onların 
əsas vəzifəsi istehsalatda əmək şəraitini yaxşılaşdırmaq, isteh-
salat zədələnmələrini və peşə xəstəliklərini aradan qaldırmaq 
üçün elm və texnikanın nailiyyətlərini istehsalatda tətbiq etmək, 
müxtəlif təşkilati-texniki və sanitariya-gigiyena tədbirlərini 
həyata keçirməklə istehsalat mədəniyyətinin yüksəldilməsinə 


111
XII. Əmək mühafizəsi haqqında məlumat
çalışmaqdan ibarətdir. 
Təhlükəsizlik texnikası xidməti öz fəaliyyətini təsdiq olunmuş 
plan əsasında və bilavasitə müəssisənin baş mühəndisinin rəhbərliyi 
ilə həyata keçirir. Bu xidmətin rəisi və yaxud təhlükəsizlik texnikası 
mühəndisi bütün iş yerlərində avadanlığın və texnoloji prosesin 
təhlükəsizliyini təmin edən şəraitin yaradılmasını tələb edir. 
Bədbəxt hadisə baş verdikdə sex, yaxud bölmə rəhbərliyi ilə 
birlikdə onu tədqiq edir, əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün 
illik plan tərtib edir, işə yeni daxil olan şəxslərlə təhlükəsizlik 
texnikasına dair təlimat aparır, vaxtaşırı təlimat, nəzarət və s. işləri 
icra edir. 
Təhlükəsizlik texnikası xidməti bütün bu vəzifələri həmkarlar 
ittifaqı təşkilatı ilə sıx əlaqədə və geniş ictimai köməyə arxalan-
maqla yerinə yetirir. 
Hər bir müəssisədə əmək mühafizəsi tədbirlərinə ayrılan mad-
di vəsait kollektiv müqavilədə nəzərdə tutulduğu şəkildə həyata 
keçirilir. 
Əmək mühafizəsi tədbirlərinin düzgün və vaxtında 
planlaşdırılmasına və maddi təminata ayrılan vəsaitin düzgün sərf 
edilməsinə nəzarət məqsədilə dövlət statistika idarəsinin və maliyyə 
nazirliyinin həmkarlar ittifaqları ilə birlikdə hazırlayıb təsdiq 
etdikləri «Əmək mühafizəsi tədbirlərinin tipik nomenklaturası» 
rəhbər qəbul olunmalıdır. 
«Əmək mühafizəsi nomenklaturası» istehsalatda təhlükəsizlik 
texnikası və istehsalat sanitariyasına verilən tələbləri yüksəltməyə 
yönəldilmiş məcburi rəhbərlikdir. 
Nazirliklərin nomenklaturası əsasında hər bir istehsalat sahəsi 
üçün ÜİHİMŞ ilə razılaşdırılmış əmək mühafizəsi tədbirlərinin 
konkret nomenklaturası hazırlanıb təsdiq olunur. 
Əsaslı qəbul olunmayan nomenklatura tədbirlərinə tələb olu-
nan vəsait müxtəlif maliyyə mənbələrindən (əlavə xərclər, amorti-
zasiya xərcləri və s.) sərf edilir. Başqa sözlə, istehsalatda texnoloji 
proseslərin təkmilləşdirilməsi, əmək şəraitinin yüngülləşdirilməsi, 
təhlükəsizlik tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün pul 
xərclənməsi hər vasitə ilə müəyyən edilir. Bütun bunlar fəhlə və 
qulluqçuların normal və təhlükəsiz iş şəraitini təmin etməklə, 
əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə, zədələnmə və peşə 
xəstəliklərini törədən müxtəlif səbəblərin aradan qaldırılmasına 
yönəldilmişdir. 
Fəhlə və qulluqçuların əmək vərdişlərinin və ixtisasının 
yüksəldilməsi müxtəlif təlimatlar, əlavə kurslar, əyani vəsaitlər, 
təbliğat və s. vasitəsilə həyata keçirilir. 


112
XII. Əmək mühafizəsi haqqında məlumat 

Yüklə 0,91 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   66




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin